Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 4 - Bài: Dấu ngoặc kép

Khởi động 
Lu-i Pa-xtơ 
I-u-ri 
Ga-ga-rin 
Tô-mát Ê-đi-xơn 
I. Nhận xét: 
1. Những từ ngữ và câu đặt trong dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai? Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép: 
Bác tự cho mình là “ người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận” là “ đầy tớ trung thành của nhân dân”. ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” 
I. Nhận xét: 
1. Những từ ngữ và câu đặt trong dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai? Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép: 
Bác tự cho mình là “ người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận” là “ đầy tớ trung thành của nhân dân”. ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” 
 Thảo luận nhóm 5: 
Bài 1: Những từ ngữ và câu nào được đặt trong dấu ngoặc kép và tác dụng của những dấu ngoặc kép đó? 
Từ ngữ và câu 
Tác dụng của dấu ngoặc kép 
 Thảo luận nhóm 5: 
Bài 1: Những từ ngữ và câu nào được đặt trong dấu ngoặc kép và tác dụng của những dấu ngoặc kép đó? 
Từ ngữ và câu 
Tác dụng của dấu ngoặc kép 
“người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận” 
“đầy tớ trung thành của nhân dân” 
“ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” 
Trích dẫn lời nói của Bác Hồ 
I. Nhận xét: 
1. Những từ ngữ và câu đặt trong dấu ngoặc kép dưới đây là lời của ai? Nêu tác dụng của dấu ngoặc kép: 
Bác tự cho mình là “ người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận” là “ đầy tớ trung thành của nhân dân”. ở Bác, lòng yêu mến nhân dân đã trở thành một sự say mê mãnh liệt. Bác nói: “ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” 
Dấu ngoặc kép được dùng độc lập: 
“ người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”“ đầy tớ trung thành của nhân dân”. 
:“ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” 
Dấu ngoặc kép được dùng phối hợp với dấu hai chấm: 
Dấu ngoặc kép thường được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc của người nào đó. 
3. Trong khổ thơ sau, từ lầu được dùng với ý nghĩa gì? Dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng làm gì? “Có bạn tắc kè hoa Xây “ lầu ” trên cây đa Rét chơi trò đi trốn Đợi ấm trời mới ra” 
 Thảo luận nhóm 2: 
Bài 2: Từ “lầu” được dùng với ý nghĩa gì? Dấu ngoặc kép được dùng để làm gì? 
ý nghĩa của từ “lầu” 
Tác dụng của dấu ngoặc kép 
ý nói tổ của tắc kè rất đẹp và qúy 
Đ ánh dấu từ “lầu” là từ có ý nghĩa đặc biệt 
Luyện từ và câu 
Dấu ngoặc kép 
Dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu những từ ngữ được dùng với ý nghĩa đặc biệt.  
II.Ghi nhớ: SGK trang 83 
Ví dụ: 
+ Cô giáo bảo em: “con hãy cố gắng lên nhé!”. 
+ Bạn Hoa là một “cây” toán của lớp em. 
 Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp: “ Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?” 
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và b ắt đầu viết: “ Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát đĩa. Đôi khi em giặt khăn mùi xoa.” 
III.Luyện tập 
1.Tìm lời nói trực tiếp trong đoạn văn sau: 
2. Có thể đặt những lời nói trực tiếp trong đoạn văn ở bài tập 1 xuống dòng, sau dấu gạch ngang đầu dòng không? Vì sao? 
 3. Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau?  
a. Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm vôi vữa. 
b. Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào trường thọ thì thản nhiên lấy một quả mà ăn. Vua giận, ra lệnh chém đầu Quỳnh. Quỳnh bèn tâu:- Tâu bệ hạ, thần thấy quả đào gọi là trường thọ mới lấy ăn, tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua. Không ngờ, nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ. Vậy nên, xin đức vua đổi tên quả ấy là đoản thọ và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào.Vua nghe vậy bật cười, tha tội cho Trạng Quỳnh. 
 3. Em đặt dấu ngoặc kép vào chỗ nào trong các câu sau?  
a. Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm “ vôi vữa ” . 
b. Trạng Quỳnh thấy có người dâng vua một mâm đào gọi là đào “ trường thọ ” thì thản nhiên lấy một quả mà ăn. Vua giận, ra lệnh chém đầu Quỳnh. Quỳnh bèn tâu:- Tâu bệ hạ, thần thấy quả đào gọi là “ trường thọ ” mới lấy ăn, tưởng ăn vào thì được sống lâu thờ vua. Không ngờ, nuốt chưa khỏi miệng mà chết đã đến cổ. Vậy nên, xin đức vua đổi tên quả ấy là “ đoản thọ ” và trị tội kẻ xu nịnh dâng đào.Vua nghe vậy bật cười, tha tội cho Trạng Quỳnh. 
chân thành cám ơn 
các thầy cô giáo và các em học sinh