Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Bài: Câu ghép

I. Nhận xét: 
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: 
Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc lên ngồi trên lưng con chó to. Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi ngúc nga ngúc ngắc. 
Đoàn Giỏi 
1.Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn trên rồi xác định chủ ngữ, vị ngữ trong từng câu. 
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
(1) Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc 
 lên ngồi trên lưng con chó to. 
(2) Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. 
(3) Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. 
(4) Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, 
ngồi ngúc nga ngúc ngắc. 
I. Nhận xét: 
CN 
CN 
CN 
VN 
VN 
VN 
VN 
VN 
VN 
VN 
CN 
CN 
CN 
CN 
I. Nhận xét: 
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp 
a) Câu đơn (câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành) 
b) Câu ghép (câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành) 
I. Nhận xét: 
2. Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp 
a) Câu đơn (câu do một cụm chủ ngữ - vị ngữ tạo thành) 
Mỗi lần dời nhà đi, bao giờ con khỉ cũng nhảy phóc 
lên ngồi trên lưng con chó to. 
b) Câu ghép (câu do nhiều cụm chủ ngữ - vị ngữ bình đẳng với nhau tạo thành) 
Hễ con chó đi chậm, con khỉ cấu hai tai chó giật giật. 
Con chó chạy sải thì khỉ gò lưng như người phi ngựa. 
Chó chạy thong thả, khỉ buông thõng hai tay, ngồi 
ngúc nga ngúc ngắc. 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
VN 
CN 
3. C ó thể tách mỗi cụm chủ ngữ - vị ngữ trong các câu ghép nói trên thành một câu đơn được không? Vì sao? 
II. Ghi nhớ: 
Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại. 
Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác. 
1.Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây. Xác định các vế câu trong từng câu ghép. 
 Biển luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữBiển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế. Nhưng vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu muôn sắc ấy phần rất lớn là do mây, trời và ánh sáng tạo nên. 
 Theo Vũ Tú Nam 
II. Luyện tập: 
PHIẾU HỌC TẬP 
1. Tìm các câu ghép trong đoạn văn (SGK-trang 8) rồi xác định các vế câu và điền vào bảng sau: 
STT 
Vế 1 
Vế 2 
PHIẾU HỌC TẬP 
1. Tìm các câu ghép trong đoạn văn (SGK-trang 8) rồi xác định các vế câu và điền vào bảng sau: 
STT 
Vế 1 
Vế 2 
Câu 1 
Trời xanh thẳm, 
biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch. 
Câu 2 
Trời rải mây trắng nhạt, 
biển mơ màng dịu hơi sương. 
Câu 3 
Trời âm u mây mưa, 
biển xám xịt, nặng nề. 
Câu 4 
Trời ầm ầm dông gió, 
biển đục ngầu, giận dữ 
Câu 5 
Biển nhiều khi rất đẹp, 
ai cũng thấy như thế. 
STT 
Vế 1 
Vế 2 
Câu 1 
Trời xanh thẳm, 
biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên, chắc nịch. 
Câu 2 
Trời rải mây trắng nhạt, 
biển mơ màng dịu hơi sương. 
Câu 3 
Trời âm u mây mưa, 
biển xám xịt, nặng nề. 
Câu 4 
Trời ầm ầm dông gió, 
biển đục ngầu, giận dữ 
Câu 5 
Biển nhiều khi rất đẹp, 
ai cũng thấy như thế. 
2. Có thể tách mỗi vế câu ghép vừa tìm được ở bài tập 1 thành một câu đơn được không ? Vì sao ? 
 Không thể tách mỗi vế câu ghép nói trên thành một câu đơn vì mỗi vế câu thể hiện một ý có quan hệ rất chặt chẽ với ý của vế câu khác. 
3. Thêm một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu ghép: 
Mùa xuân đã về, 
Mặt trời mọc, 
Trong câu chuyện cổ tích Cây khế , người em chăm chỉ, hiền lành, còn.. 
Vì trời mưa to 
II. Ghi nhớ: 
Câu ghép là câu do nhiều vế câu ghép lại. 
Mỗi vế câu ghép thường có cấu tạo giống một câu đơn (có đủ chủ ngữ, vị ngữ) và thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với ý của những vế câu khác.