Bài giảng Tập đọc Lớp 3 - Tiết 106: Con cò

TiÕt 106: Con cß.  ( ChÕ Lan Viªn) 
* T¸c gi¶: ChÕ Lan Viªn (1920-1989) tªn khai sinh lµ Phan Ngäc Hoan, Quª ë Cam Lé - Qu¶ng TrÞ. ¤ng lµ nhµ th¬ xuÊt s¾c cña nÒn th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam, phong c¸ch th¬ mang ®Ëm tÝnh triÕt lý, chÊt trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn ®¹i. 
(H­íng dÉn ®äc thªm) 
I. §äc - hiÓu chó thÝch 
 
Bµi th¬ Con cß trÝch trong tËp “ Hoa ngµy th­êng - Chim b¸o b·o” (1967). 
* T¸c phÈm: 
* Chó thÝch kh¸c (SGK) 
 
* ThÓ th¬: Th¬ tù do 
II. §äc – HiÓu v¨n b¶n 
*§¹i ý: Th«ng qua h×nh t­îng con cß – mét h×nh ¶nh quen thuéc cña nh÷ng bµi h¸t ru trong ca dao - t¸c gi¶ muèn ®Ò cao t×nh mÉu tö thiªng liªng vµ kh¼ng ®Þnh ý nghÜa lêi ru ®èi víi cuéc ®êi con ng­êi. 
* Bè côc: 3 ®o¹n 
§o¹n1: h×nh ¶nh con cß qua nh÷ng lêi ru tuæi Êu th¬. 
§o¹n 2: h×nh ¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬ trë nªn gÇn gòi vµ sÏ theo con ®i suèt cuéc ®êi. 
§o¹n 3: tõ h×nh ¶nh con cß nhµ th¬ suy ngÉm vµ triÕt lý vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ t×nh mÑ ®èi víi cuéc ®êi mçi con ng­êi 
1. H×nh ¶nh con cß qua lêi ru cña mÑ: 
Con cßn bÕ trªn tay 
Con ch­a biÕt con cß 
Nh­ng trong lêi mÑ h¸t 
Cã c¸nh cß ®ang bay: 
Con cß bay la 
Con cß bay l¶ 
Con cß cæng phñ 
Con cß §ång §¨ng  
Cß mét m×nh cß ph¶i kiÕm lÊy ¨n 
Con cã mÑ con ch¬i råi l¹i ngñ 
Con cß ¨n ®ªm , 
Con cß xa tæ, 
Cß gÆp cµnh mÒm, 
Cß sî s¸o m¨ng 
Ngñ yªn ! Ngñ yªn! Cß ¬i chí sî! 
Cµnh cã mÒm mÑ ®· s½n tay n©ng! 
Trong lêi ru cña mÑ thÊm h¬i xu©n 
Con ch­a biÕt con cß con v¹c. 
Con ch­a biÕt nh÷ng cµnh mÒm mÑ h¸t, 
S÷a mÑ nhiÒu con ngñ ch¼ng ph©n v©n.” 
1. H×nh ¶nh con cß xuÊt hiÖn nh­ thÕ nµo trong lêi ru cña mÑ? 
2. H×nh ¶nh con cß th­êng xuÊt hiÖn trong thÓ lo¹i v¨n häc nµo? T¸c gi¶ vËn dông thÓ lo¹i v¨n häc ®ã vµo lêi ru nh­ thÕ nµo? 
3. Qua h×nh ¶nh con cß trong lêi ru, t¸c gi¶ muèn nãi víi chóng ta ®iÒu g×? 
+ C¸ch vËn dông ca dao linh ho¹t s¸ng t¹o, ch©n thùc, giäng th¬ thñ thØ t©m t×nh , nhÞp th¬ ng¾n , ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷. 
- Cuéc sèng b×nh yªn, giµu ®Ñp cña ®Êt n­íc. 
- H×nh ¶nh ng­êi phô n÷ lao ®éng nhäc nh»n ,vÊt v¶. 
- T×nh yªu bao la vµ sù chë che cña mÑ hiÒn. 
+ Con cß- h×nh ¶nh Èn dô: 
 
Ngñ yªn! Ngñ yªn! Ngñ yªn! 
Cho cß tr¾ng ®Õn lµm quen 
Cß ®øng ë quanh n«i 
Råi cß vµo trong tæ 
Con ngñ yªn th× cß còng ngñ 
C¸nh cña cß hai ®øa ®¾p chung ®«i 
Mai kh«n lín con theo cß ®i häc, 
C¸nh cña cß bay theo gãt ®«i ch©n 
2. H×nh ¶nh con cß trong cuéc ®êi mçi con ng­êi 
Lín lªn , lín lªn, lín lªn  
Con lµm g×? 
Con lµm thi sÜ! 
C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ 
Tr­íc hiªn nhµ 
Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n 
1. H×nh ¶nh con cß trong tiÒm thøc mçi ng­êi ®­îc diÔn t¶ nh­ thÕ nµo? 
2. T¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo trong ®o¹n th¬? 
3. H×nh ¶nh con cß gîi cho em suy nghÜ vÒ ai, vÒ ®iÒu g×? 
§iÖp ng÷, nh©n ho¸, c©u th¬ dµi ng¾n kh¸c nhau, c©u hái vµ c©u tù tr¶ lêi. 
. 
	=> C¸nh cß trong bµi th¬ ®· ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi th¬ trë nªn gÇn gòi, th©n thiÕt vµ theo con trong suèt cuéc ®êi. 
 
- Tõ thuë trong n«i: 
Con ngñ yªn th× cß còng ngñ 
C¸nh cña cß hai ®øa ®¾p chung ®«i 
- Khi tíi tr­êng: 
Mai kh«n lín con theo cß ®i häc, 
C¸nh cña cß bay theo gãt ®«i ch©n. 
- Lóc tr­ëng thµnh: 
Lín lªn , lín lªn, lín lªn 
Con lµm g×? 
Con lµm thi sÜ! 
C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ 
Tr­íc hiªn nhµ 
vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n 
=> H×nh ¶nh con cß cã ý nghÜa biÓu t­îng vÒ lßng mÑ, vÒ sù d×u d¾t n©ng ®ì bÒn bØ cña mÑ. 
 
Dï ë gÇn con 
Dï ë xa con 
Lªn rõng xuèng bÓ 
Cß sÏ t×m con 
Cß m·i yªu con 
Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ 
§i hÕt ®êi lßng mÑ vÉn theo con 
3. ý nghÜa cña h×nh ¶nh con cß vµ lêi ru. 
1. Cã ý kiÕn cho r»ng: “H×nh ¶nh con cß mang hai biÓu t­îng: BiÓu t­îng vÒ ng­êi mÑ vµ cuéc ®êi” ®óng hay sai? V× sao? 
2. C¸ch sö dông tõ ng÷ trong ®o¹n th¬ cã g× ®Æc biÖt? 
3. Suy ngÉm cña t¸c gi¶ vÒ h×nh ¶nh con cß vµ lêi ru nh­ thÕ nµo? 
 	 NhÞp th¬ dån dËp, ®iÖp tõ, phã tõ 
 	T¸c gi¶ ®· kh¸i qu¸t mét quy luËt cña t×nh c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng réng lín vµ s©u s¾c. T×nh c¶m cña mÑ m·i d¹t dµo vµ cã ý nghÜa lín lao víi cuéc ®êi cña con ng­êi. 
 
µ ¬i! 
Mét con cß th«i 
Con cß mÑ h¸t 
Còng lµ cuéc ®êi 
Vç c¸nh qua n«i 
Ngñ ®i! Ngñ ®i! 
Cho c¸nh cß ,c¸nh v¹c 
Cho c¶ s¾c trêi 
§Õn h¸t 
Quanh n«i. 
	 ThÓ th¬ tù do, mang ©m h­ëng cña lêi ru vµ ®óc kÕt ý nghÜa cña h×nh t­îng con cß trong lêi ru. 
 
s 
 ý nµo sau ®©y nªu ®óng nÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi th¬? 
a . Sö dông réng r·i phÐp nh©n ho¸, ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷ 
B. VËn dông s¸ng t¹o h×nh ¶nh vµ giäng ®iÖu cña ca dao 
C. ThÓ th¬ tù do, giäng ®iÖu linh ho¹t 
D. Sö dông nhiÒu h×nh ¶nh cã ý nghÜa triÕt lÝ 
E. C¶ A, B, C, D 
III.Tæng kÕt: 
1. NghÖ thuËt: 
2. NhËn xÐt nµo ®óng vÒ n«Þ dung bµi th¬? 
A . C¶m nhËn suy ngÉm vÒ t×nh mÑ con, vÒ lêi ru 
B . C¶m nhËn vÒ t×nh gia ®×nh 
C . C¶m nhËn vÒ t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc 
D . C¶m nhËn vÒ cuéc sèng sinh ho¹t gÇn gòi th©n th­¬ng 
Lêi th¬ võa cô thÓ, võa cã søc kh¸i qu¸t lín, më ra cho ng­êi ®äc nh÷ng ch©n trêi liªn t­ëng b¸t ng¸t. Nhê h×nh ¶nh ChÕ Lan Viªn ®· “L¹ ho¸ ” nh÷ng ®iÒu ai còng thÊy nh­ng kh«ng ph¶i ai còng nhËn ra: “Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ, ®i hÕt ®êi lßng mÑ vÉn theo con.”. Trong hµnh tr×nh cuéc ®êi cña con, mÑ m·i lµ ®iÓm tùa tinh thÇn v÷ng ch¾c “ChØ m×nh mÑ lµ niÒm tin ¸nh s¸ng diÖu kú, chØ m×nh mÑ gióp ®êi con v÷ng b­íc.”. MÑ ®· truyÒn cho con h¬i Êm cña t×nh yªu th­¬ng vµ m¹ch nguån d©n téc ®Ó trªn mçi hµnh tr×nh con ®Òu cã søc m¹nh b­íc ®i. 
Khai th¸c h×nh t­îng con cß trong nh÷ng c©u h¸t ru, bµi th¬ ca ngîi t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi ru ®èi víi cuéc ®êi con ng­êi. 
Ghi nhí : 
 
: 
LuyÖn tËp: 
1 . H×nh ¶nh con cß trong bµi th¬ cã ý nghÜa biÓu t­îng g×? 
A. BiÓu t­îng cho cuéc sèng khã nhäc tr­íc kia 
B. BiÓu t­îng cho cuéc sèng vÊt v¶ h«m nay 
C. BiÓu t­îng cho ng­êi phô n÷ ViÖt Nam 
D. BiÓu t­îng cho tÊm lßng ng­êi mÑ vµ lêi ru. 
2. §äc l¹i “Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn l­ng mÑ” cña NguyÔn Khoa §iÒm , chØ ra c¸ch vËn dông lêi ru cña mçi bµi th¬ ? 
3. T×m nh÷ng c©u ca dao cã h×nh ¶nh con cß? 
4. Cã ý kiÕn cho r»ng: “Th¬ cña ChÕ Lan Viªn lµ th¬ cña t×m tßi ,s¸ng t¹o , cña triÕt lÝ ,suy ngÉm .” 
ý kiÕn cña em ? Em chän mét c©u th¬ ®Æc s¾c trong bµi th¬ ®Ó minh chøng cho ý kiÕn ®ã ?