Bài kiểm tra học sinh giỏi huyện đợt III môn Ngữ văn Lớp 9 - Phòng GD&ĐT Bình Sơn (Kèm hướng dẫn chấm)

PHÒNG GD&ĐT BÌNH SƠN BÀI KIỂM TRA HSG HUYỆN (Đợt III)
 **************** MÔN :NGỮ VĂN LỚP 9 (Thời gian : 120 phút) Câu 1: (3 điểm)
 Phân tích nghệ thuật sử dụng từ ngữ độc đáo trong những câu thơ sau :
 “Một bếp lửa chờn vờn sương sớm 
	 Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
	 Cháu thương bà biết mấy nắng mưa .”
	( Bếp lửa – Bằng Việt)
Câu : 2: (5 điểm)
Em hãy viết một văn bản ngắn (khoảng một trang giấy thi ) giới thiệu cho mọi người biết về một trong các nội dung sau:
Một tác phẩm văn học được học trong nhà trường hoặc em được biết .
Một công trình mới được xây dựng ở quê em.
Một cuốn sách viết về tác hại của sự biến đổi môi trường và khí hậu đầu thế kỉ XXI.
Một chương trình tivi hay đối với lứa tuổi học sinh .
Một người mà em ngưỡng mộ . . .
 ( yêu cầu đặt tiêu đề cho văn bản)
Câu 3:((3điểm)
Viết một văn bản nghị luận ngắn bàn về khả năng kì diệu của văn học đối với con người .
Câu 3 :( 10 điểm)
 “ Ôi ! sống đẹp là thế nào hỡi bạn ?”
	(Tố Hữu)
Từ cách hiểu về câu hỏi trên ,em hãy làm sáng tỏ qua các văn bản : Đêm nay Bác không ngủ”( Minh Huệ ), “Lặng lẽ Sa Pa”( Nguyễn Thành Long) , “Chiếc lá cuối cùng” ( Ohen-ri )
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------
PHÒNG GD&ĐT BÌNH SƠN BÀI KIỂM TRA HSG HUYỆN (Đợt III)
 **************** MÔN :NGỮ VĂN LỚP 9 (Thời gian : 120 phút)
Câu 1: (2điểm)	 	 
 Phân tích nghệ thuật sử dụng từ ngữ độc đáo trong những câu thơ sau :
 “Một bếp lửa chờn vờn sương sớm 
	 Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
	 Cháu thương bà biết mấy nắng mưa .”
	( Bếp lửa – Bằng Việt)
Câu 2 : (4 điểm)
Em hãy viết một văn bản ngắn (khoảng một trang giấy thi ) giới thiệu cho mọi người biết về một trong các nội dung sau:
Một tác phẩm văn học được học trong nhà trường hoặc em được biết .
Một công trình mới được xây dựng ở quê em.
Một cuốn sách viết về tác hại của sự biến đổi môi trường và khí hậu đầu thế kỉ XXI.
Một chương trình tivi hay đối với lứa tuổi học sinh .
Một người mà em ngưỡng mộ . . .
 ( yêu cầu đặt tiêu đề cho văn bản) 
Câu 3:((4điểm)
Viết một văn bản nghị luận ngắn bàn về khả năng kì diệu của văn học đối với con người . 
Câu 4: ( 10 điểm) 
 “ Ôi ! sống đẹp là thế nào hỡi bạn ?”
	(Tố Hữu)
Từ cách hiểu về câu hỏi trên ,em hãy làm sáng tỏ qua các văn bản : Đêm nay Bác không ngủ”( Minh Huệ ), “Lặng lẽ Sa Pa”( Nguyễn Thành Long) , “Chiếc lá cuối cùng” ( Ohen-ri )
 HƯỚNG DẪN CHẤM 
CÂU :1: (2 điểm)
-Biện pháp tu từ : (1điểm)
+Điệp ngữ “một bếp lửa”Khắc họa hình ảnh quen thuộc ,bình dị ,ấp ủ tình nhà ,tình đời ,gây ấn tượng sâu đậm ,gợi biết bao cảm xúc ,suy ngẫm cho người đọc 
+ Ẩn dụ “ nắng mưa” chỉ sự vất vả chịu đựng bao đổi thay,tác động của cuộc đời ,sự từng trải gian nan của bà 
Sử dụng từ : (1điểm)
+ Từ gợi hình “chờn vờn”:vừa gợi hình ảnh bếp lửa thực quen thuộc trong mỗi gia đình ,lại vừa gợi lên hình ảnh bếp lửa chập chờn trong kí ức .
+ Từ gợi cảm “ấp iu”: Gợi đến sự nâng niu,ôm ấp ,bàn tay kiên nhẫn ,khéo léo và tấm lòng chi chút của người nhóm lửa .
Câu 2: (4điểm)
Tiêu đề và nội dung văn bản có tính thống nhất (0,5điểm) Không đặt tiêu đề hoặc tiêu đề không khớp với nội dung không cho điểm .
Đảm bảo yêu cầu văn bản thuyết minh về một nội dung mà học sinh tùy chọn (sáng rõ cô đúc ,nổi bật đối tượng ,có sức truyền cảm (3,5 điểm)- không cho tối đa 3,5điểm đối với những bài viết dài quá yêu cầu nhưng không nổi bật 
Câu 3 (4điểm)
Về hình thức (1điểm) Viết một văn bản nghị luận ngắn ,có thể đướ dsngj một đoạn hay nhiều đoạn văn nhưng phải đủ ba phần : nêu vấn đề ,triển khai vấn đề ,kết thúc vấn đề
Về nội dung(3điểm) thể hiện sự hiểu biết ,nhận thức đúng về giá trị đặc biệt của văn học đối với con người :
Giải thích khả năng kì diệu của văn học đối với con người ? Nêu biểu hiện cụ thể và phân tích .:
 + Tác phẩm văn học có giá trị sẽ góp phần giúp con người nhận thức được hiện thực cuộc sống ,tự nhận thức chính mình ,tự xay dựng mình (dẫn chứng)
 + Tác phẩm văn học có giá trị nâng cao đời sống tâm hồn tình cảm con người (dẫn chứng)
Văn học có khả năng kì diệu đó là nhờ văn học có những đặc điểm riêng trong nội dung phản ánh và sự tác động đến người đọc:
+Văn học phản ảnh nhiều cung bậc tình cảm ,nghĩ suy của con người trong đời sống thường ngày thông qua lăng kính chủ quan và cảm xúc của người nghệ sĩ .
+ Từ đó con người đi vào nhận thức ,lay đọng cảm xúc ,tâm hồn người đọc cũng bằng con đương cảm xúc ,con tim .Người đọc được sống cùng cuộc sống nội tâm của nhân vật và của người viết .
 c-Quan điểm riêng của bản thân về vấn đề này?
 Cau 4: (10 điểm)
* Yêu cầu chung : 
 -Bố cục ba phần rõ ràng ,diễn đạt trôi chảy 
 - Phối hợp nhiều phép lập luận ,Giải thích ,chứng minh ,bình luận
* Yêu cầu cụ thể :
1-Mở bài : (2điểm)
 -Dẫn dắt giới thiệu vấn đề nghị luận 
 - Nêu khái quát ý nghĩa vấn đề nghị luận .
2 Thân bài: (6 điểm)
 - a- Giải thích ý nghĩa của câu thơ .
 b- Chứng minh các biểu hiện của sống đẹp qua các văn bản .
 + Đêm nay Bác không ngủ : Tấm lòng yêu thương sâu sắc ,rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân(dẫn chứng + phân tích )(2đ)
 + Lặng lẽ Sa Pa : Biểu hiện sống đẹp tập trung qua nhân vật anh thanh niên trong việc làm ,cách sống ,suy nghĩ ,tình cảm và quan hệ với mọi người (dẫn chứng + phân tích )
	(2đ)
 + Chiếc lá cuối cùng - : Tình yêu thương giữa những người họa sĩ nghèo của Xiu với Giônxi (1đ)
 + Cụ Bơ-men có ước mơ vẽ kiệt tác ,cụ cao thượng ,quên mình hy sinh vì người người khác (1đ)
Kết bài :(2điểm)
Bộc lộ suy nghĩ của bản thân .
Liên hệ với thế hệ trẻ ngày nay về lối sống đẹp .
Câu 3: (12 điểm )
A/ Yêu cầu chung : Đây là một bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo đức .Vấn đề mà đề bài yêu cầu học sinh bày tỏ ý kiến là một vấn đề được dẫn dắt từ tư tưởng chủ đề của một bài thơ học sinh đã được học ,nhằm tích hợp nhiều mặt giáo dục và cũng tạo không khí cho bài nghị luận xã hội ,học sinh không lạc hướng sang bài nghị luận văn học .
B/ Yêu cầu cụ thể :
Bài viết cần làm rõ câu thơ của Phạm Tiến Duật muốn khẳng định sức mạnh của tình yêu đối với đất nước và đồng bào Miền Nam . Chính lòng yêu nước đó đã trở thành sức mạnh tinh thần to lớn cho các chiến sĩ vượt qua những khó khăn,thiếu thốn gian khổ trên đường ra trận .
Từ vấn đề lối sống của thế hệ trẻ những năm tháng gian khổ ,thử thách ,bài viết cần khẳng định vai trò của lòng yêu nước trong mọi mặt cuộc sống đương đại .
Cần khẳng định : Không có lòng yêu nước dù trong bất kì hoàn cảnh nào cũng là thiếu thốn mất mát to lớn .
Bài làm cần làm rõ vấn đề bồi dưỡng lòng yêu nước đối với thế hệ trẻ ,với bản thân 
C/ Hướng cho điểm cụ thể :
- Bài viết chặc chẽ có bố cục rõ ràng, chân thành với vốn hiểu biết sâu sắc và phong phú nhiều mặt cuộc sống .Giọng văn có nét riêng vừa sáng sủa vừa đằm thắm (theo đúng yêu cầu của phương thức biểu đạt.) 
-Yêu cầu diễn đạt rõ ràng mạch lạc không sai sót các lỗi điễn đạt dùng từ đặt câu
(Bài viết lạc sang nghị luận văn học trừ 2 điểm)
Điểm 11-12 : Đầy đủ các yêu cầu trên ,không sai sót lỗi diễn đạt ,chính tả ,dùng từ
Điểm 9-10 : Đảm bảo được các yêu cầu trên,nhưng bài viết có đôi chỗ diễn đạt chưa mạch lac, chặc chẽ 
Điểm 7-8 : Hiểu đề thể hiện được các yêu cầu trên ,nhưng vốn hiểu biết về cuộc sống chưa sâu sắc ,phong phú. diễn đạt chưa trôi chảy ,còn sai sót một vài lỗi dùng từ đặt câu 
Điểm 5-6 : Bài làm chưa đầy đủ các yêu cầu trên ,diễn đạt còn luộm thuộm ,lủng củng,sai nhiều lỗi chính tả ,diễn đạt..
Điểm 3-5 : Chưa hiểu đề , diễn đạt lang man ,không làm nổi bật các yêu cầu trên,sai sót nhiều loại lỗi .
Điểm 1-2 : Những trường hợp còn lại .
Điểm 0 : Không viết được chữ nào .