Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2014-2015 (Có đáp án)

PHÒNG GD&ĐT NINH GIANG
ĐỀ CHÍNH THỨC
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2014 - 2015
Môn: Ngữ văn 9
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
 Đề thi gồm: 01 trang
Câu 1. (2đ)Cảm nhận về đoạn thơ sau:
Em nằm dưới đất sâu 
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất 
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng 
Những vì sao ngời chói, lung linh 
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong 
Ðã hóa thành những làn mây trắng? 
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng 
Ði qua khoảng trời em 
- Vầng dương thao thức 
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực 
Soi cho tôi 
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
 (Trích Khoảng trời hố bom – Lâm Thị Mỹ Dạ)
Câu 2 (3điểm)
Viết về tình yêu quê hương, nhà thơ Đỗ Trung Quân có viết:
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người
Còn Chế Lan Viên lại viết:
Tình yêu làm đất lạ hóa quê hương.
Suy nghĩ của em về tình yêu quê hương của hai nhà thơ.
Câu 3 (5đ)
Nhận xét về thiên nhiên trong "Truyện Kiều", Đặng Thanh Lê từng nói : "Có thể nói thiên nhiên trong "Truyện Kiều" cũng là một nhân vật, một nhân vật thường lặng lẽ, kín đáo nhưng không mấy khi không xuất hiện và luôn luôn thấm đượm tình người.
Qua các trích đoạn và hiểu biết của em về Truyện Kiều, hãy làm sáng tỏ nhận định trên.
.Hết
PHÒNG GD&ĐT NINH GIANG
ĐÁP ÁN
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI HUYỆN
 NĂM HỌC 2014 - 2015
Môn: Ngữ văn 9
Câu 1. (2đ)
* Về hình thức:
- HS trình bày dưới dạng bài văn cảm nhận ngắn.
- Dùng từ, diễn đạt trong sáng 
* Về nội dung:
- HS chỉ ra được nghệ thuật so sánh – liên tưởng: “hố bom – khoảng trời”, “thịt da - vầng mây”, “mặt trời - trái tim” đã có sự khái quát cao độ về sự chuyển hóa, hóa thân của sự sống 
(0,5Đ)
Cô gái hi sinh nhưng không trở về với cát bụi mà em đã hóa thân vào đất nước. Tâm hồn em là bầu trời sao thắp sáng ngày đêm, thịt da căng đầy nhựa sống của em là những vừng mây trắng bồng bềnh trôi. Trái tim trong ngực em là mặt trời chói lọi. Ánh mặt trời đó làm thao thức cả vầng dương trên bầu trời kia. Bởi ánh sáng của nó chính là ngọn lửa cháy mãi lòng yêu tổ quốc trong em.. (0,5Đ)
Lòng kiên trung của cô gái đã tỏa sáng trong lòng đồng đội và trở thành ánh sáng soi đường, là nguồn động viên, tiếp sức cho người đang sống.(0,5Đ)
Suy nghĩ triết lí của tác giả về chiến tranh và cuộc sống. (0,5Đ)
Câu 2. (3Đ)
* Về hình thức: (0.25đ)
- HS trình bày dưới dạng bài văn nghị luận ngắn.
- Bố cục rõ ràng, dùng từ, diễn đạt trong sáng 
* Về nội dung:
- Bày tỏ quan niệm về tình yêu quê hương của hai nhà thơ(0,5đ)
+ Quan niệm của Đỗ Trung Quân: quê hương là mảnh đất chào đón ta, đó là nơi khởi đầu của một đời người, một sinh linh 
+ Quan niệm của Chế Lan Viên: Quê hương không chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn mà còn là nơi ta gắn bó và biết sống hết mình vì nó
- Khẳng định hai quan niệm này không loại trừ nhau mà bổ sung cho nhau.(0,5đ)
Bàn về quan niệm tình yêu quê hương.(1đ)
- Liên hệ bản thân: phải xác định đúng đắn về tình yêu quê hương bằng việc trau dồi, tu dưỡng những tình cảm, hoài bão ước mơ xây dựng quê hương .(0.75đ)
Câu 3 (5đ)
* Về hình thức: (0.25đ)
- HS trình bày dưới dạng bài văn nghị luận tác phẩm văn học
- Bố cục rõ ràng, dùng từ, diễn đạt trong sáng 
* Về nội dung: Đảm bảo các ý
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm (0,5Đ)
- Phân tích thiên nhiên cũng là một nhân vật lặng lẽ, kín đáo xuất hiện thấm đượm tình người. (3,57Đ)
 Thiên nhiên chỉ xuất hiện khi cần tạo nền cho một cuộc gặp gỡ tình cờ hẹn hò hoặc khi bộc lộ tâm trạng của nhân vật về không gian, thời gian 
Thiên nhiên với những gam màu khác nhau lúc thì buồn, lúc thì trong sáng, dồi dào sức sống.
Thiên nhiên cũng trở nên hữu tình, thơ mộng khi Kiều chia tay Kim trọng
Thiên nhiên trở thành nhân vật thứ ba chứng kiến cảnh chia tay Kim – Kiều, chứng kiến sự trôi nổi, sóng gió của cuộc đời Kiều trong 15 năm lưu lạc hồng trần 
(Mối ý, hs phải lấy dẫn chứng minh họa)
Khẳng định nhận xét của giáo sư Đặng Lê Thanh là hoàn toàn chính xác. (0,5Đ)
* Lưu ý: Khi chấm, GV cần trân trọng sự sáng tạo của học sinh.