Giáo án Đại số Khối 7 - Tuần 19 - Năm học 2020-2021

Tuần 19	Ngày dạy: 11/01/2021
Tiết 	Lớp: 7a1, 7a4
Chương III : THỐNG KÊ
THU THẬP SỐ LIỆU THỐNG KÊ -TẦN SỐ
I .MỤC TIÊU
	1. Kiến thức: HS cần đạt được:
	- Làm quen với các bảng đơn giản về thu thập số liệu thống kê khi điều tra; biết xác định và diễn tả được dấu hiệu điều tra, hiểu được ý nghĩa của các cụm từ "số các giá trị của dấu hiệu" và "số các giá trị khác nhau của dấu hiệu", làm quen với khái niệm tần số của một giá trị.
	2. Kĩ năng: Biết cách ký hiệu đối với một dấu hiệu, giá trị của nó và tần số của một giá trị. Biết lập các bảng đơn giản để ghi lại các số liệu thu thập được qua điều tra.
	3. Thái độ: có ý thức tiếp cận với một phân môn mới về thống kê mô tả
II . CHUẨN BỊ :
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
-Đồ dùng dạy học, phiếu học tập:SGK,bài soạn, bảng phụ ghi một số ví dụ trong SGK
-Phương án tổ chức lớp học: Hoạt động nhóm
2. Chuẩn bị của học sinh: máy tính ; bảng nhóm.
III . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
	1 . Ổn định tình hình lớp: Điểm danh học sinh trong lớp.
	2 . Giảng bài mới 
* Tiến trình bài dạy 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Hoạt động1: Thu thập số liệu, bảng số liệu thống kê ban đầu
1 . Thu thập số liệu, bảng số liệu thống kê ban đầu
*GV cho HS làm ví dụ SGK


* GV treo bảng phụ có ghi sẵn số liệu về số cây trồng được của mỗi lớp trong dịp phát động phong trào tết trồng cây
- HS quan sát số liệu trên bảng phụ

GV: Việc làm trên của người điều tra là thu thập số liệu về vấn đề được quan tâm. Các số liệu trên được ghi lại trong một bảng gọi là bảng số liệu thống kê ban đầu
- HS nghe GV giảng để hiểu thế nào là bảng số liệu thống kê ban đầu

Hỏi: Bảng số liệu thống kê ban đầu gồm mấy cột, nội dung từng cột?
Đáp: Gồm 3 cột, các cột lần lượt là: số thứ tự, lớp, số cây trồng được của mỗi lớp

Hỏi:GV cho HS hoạt động nhóm: Thống kê điểm của tất cả các bạn của mình qua bài kiểm tra (GV chia lớp thành 6 nhóm)
Đáp: Các nhóm hoạt động và lập bảng thống kê điểm của các bạn

Hỏi:GV yêu cầu mỗi nhóm biết cách tiến hành điều tra cũng như nêu được cấu tạo của bảng
Đáp: Đại diện một nhóm trình bày cấu tạo của bảng

* GV cho lớp quan sát bảng phụ của một vài nhóm để nhận xét
- Một số HS nhận xét

GV: Tùy theo yêu cầu của mỗi cuộc điều tra mà các bảng số liệu thống kê ban đầu có thể khác nhau
- HS quan sát bảng phụ ghi sẵn số liệu bảng 2 (5) SGK

Hoạt động 2: Dấu hiệu
2 . Dấu hiệu
Hỏi: Nội dung điều tra trong bảng 1 là gì?
* GV giới thiệu khái niệm dấu hiệu và ký hiệu của nó
GV: Dấu hiệu X ở bảng 1 là số cây trồng được của mỗi lớp, còn mỗi lớp là một đơn vị điều tra
Đáp: Là số cây trồng được của mỗi lớp
a) Dấu hiệu, đơn vị điều tra
Vấn đề hay hiện tượng mà người điều tra quan tâm tìm hiểu gọi là dấu hiệu.
Ký hiệu bằng các chữ cái in hoa X, Y,...
Hỏi: Trong bảng 1 có bao nhiêu đơn vị điều tra?
Đáp: Có 20 đơn vị điều tra
b) Giá trị của dấu hiệu, dãy giá trị của dấu hiệu
Hỏi: Lớp 7A trồng được bao nhiêu cây? 7D trồng được bao nhiêu cây?
* GV giới thiệu thuật ngữ giá trị của dấu hiệu, số các giá trị của dấu hiệu
Đáp: Lớp 7A trồng được 35 cây, lớp 7D trồng được 50 cây
Ứng với mỗi đơn vị điều tra có một số liệu, số liệu đó gọi là một giá trị của dấu hiệu. Số các giá trị của dấu hiệu đúng bằng số các đơn vị điều tra (ký hiệu N)
Hỏi: Giá trị của dấu hiệu X ở bảng 1 là gì?
Đáp: Là các giá tri ở cột thứ 3 (kể từ bên trái sang)

Hỏi: Dấu hiệu X ở bảng 1 có tất cả bao nhiêu giá trị?
Đáp: Có tất cả 20 giá trị

Hỏi: Hãy đọc dãy giá trị của dấu hiệu
- 1 HS đọc dãy giá trị của dấu hiệu X

Hoạt động 3: Tần số của mỗi giá trị
3 . Tần số của mỗi giá trị
* Giáo viên cho học sinh làm , 


Hỏi: Có bao nhiêu số khác nhau trong cột số cây trồng được? Nêu cụ thể các số cây khác nhau đó?
Đáp : Có 4 số khác nhau trong cột số cây trồng được. Đó là các số: 28; 30; 35; 50 cây.
Số lần xuất hiện của một giá trị trong dãy giá trị của dấu hiệu được gọi là tần số của giá trị đó.
Hỏi: Có bao nhiêu lớp trồng được 30 cây?.
* GV giới thiệu định nghĩa tần số.
Đáp: 8 lớp. Tương tự trả lời với các giá trị 28; 35; 50.
Giá trị của dấu hiệu thường kí hiệu là x và tần số của dấu hiệu kí hiệu là n.
* GV cho HS làm 


Hỏi: Trong dãy giá trị của dấu hiệu ở bảng 1 có bao nhiêu giá trị khác nhau?
Đáp : Có 4 giá trị khác nhau.

Hỏi: Viết các giá trị đó cùng tần số của chúng?
Đáp: Các giá trị khác nhau là: 28; 30; 35; 50. 
Tần số tương ứng của các giá trị trên lần lượt là: 2; 8; 7; 3.

*GV hướng dẫn HS các bước tìm tần số:
+ Quan sát dãy và tìm các số khác nhau trong dãy, viết các số đó theo thứ tự từ nhỏ đến lớn.
+ Tìm tần số của từng số bằng cách đánh dấu vào số đó trong từng dãy rồi đếm và ghi lại.
- HS đọc phần đóng khung trong SGK.
Kết luận : (SGK)
* GV cho HS đọc chú ý
- 1 HS đứng tại chỗ đọc

* GV lưu ý: Không phải trong trường hợp nào kết quả thu thập được khi điều tra cũng là các số


Hoạt động 4: Củng cố

* GV cho HS làm bài tập: Số HS nữ của 12 lớp trong một trường THCS được ghi lại trong bảng sau:
18;14;20; 17;25;14;19; 20;16;18;14;16


Hỏi: Dấu hiệu là gì?
Đáp: Số HS nữ trong mỗi lớp

Hỏi: Số tất cả các giá trị của dấu hiệu?
Đáp: 12

Hỏi: Nêu các giá trị khác nhau của dấu hiệu và tìm tần số của từng giá trị?
Đáp: Các giá trị khác nhau của dấu hiệu là: 14; 16; 17; 18; 19; 20; 25. Tần số tương ứng của các giá trị trên lần 

* Hướng dẫn bài tập học ở nhà: 
Nắm và phân biệt dấu hiệu, số các giá trị, số các giá trị khác nhau , tần số của mỗi giá trị.
lượt là: 3; 2; 1; 2; 1; 2; 1.


	4 . Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: 
	* Ra bài tập về nhà: Làm bài tập 1 (7) SGK; 3 (8) SGK; 1, 2, 3 (3-4) SBT.
	*Chuẩn bị bài mới: 	Tiết sau tiếp tục tìm hiểu bài này
RÚT KINH NGHIỆM:
Phân biệt cho học sinh hai khái niệm số các giá trị và số các giá trị khác nhau.
Hướng dẫn cho học sinh nhận xét đơn giản dựa vào bảng tần số. 
Quan tâm đến học sinh yếu.
Tuần 19	Ngày dạy: 11/01/2021
Tiết 	Lớp: 7a1, 7a4
 BẢNG "TẦN SỐ" CÁC GIÁ TRỊ CỦA DẤU HIỆU
I . MỤC TIÊU 
	HS cần đạt được:
1. Kiến thức: Hiểu được bảng "tần số" là một hình thức thu gọn có mục đích của bảng số liệu thống kê ban đầu, nó giúp cho việc sơ bộ nhận xét về giá trị của dấu hiệu được dễ dàng hơn.
	2. Kĩ năng: Biết cách lập bảng "tần số" từ bảng số liệu thống kê ban đầu và biết cách nhận xét.
	3. Thái độ: Thấy được ý nghĩa của bảng tần số trong công tác thống kê
II . CHUẨN BỊ :
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
-Đồ dùng dạy học, phiếu học tập:SGK,bài soạn, bảng phụ ghi sẵn các số liệu. 
-Phương án tổ chức lớp học: Hoạt động nhóm
2. Chuẩn bị của học sinh: máy tính ; bảng nhóm. Học thuộc bài, làm bài tập ở nhà
III . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
	1 . Ổn định tình hình lớp: Điểm danh học sinh trong lớp.
	2 . Kiểm tra bài cũ: 
	Hỏi: Một người ghi lại số điện năng tiêu thụ (tính theo kW) trong một xóm gồm 20 hộ để làm hóa đơn thu tiền. Người đó ghi như sau:
75	100	85	53	40	165	85	47	80	93
72	105	38	90	86	120	94	58	86	91
	Theo em thì bảng số liệu này có thiếu sót gì và cần phải lập bảng như thế nào?
	Trả lời : Phải lập danh sách gồm 2 cột, trong đó một cột ghi tên các chủ hộ, một cột ghi lượng điện đã tiêu thụ tương ứng đối với từng hộ thì mới làm hóa đơn thu tiền điện cho từng hộ được.
	3 .Giảng bài mới:
	 * Giới thiệu bài: GV treo bảng 7 và đặt vấn đề : Tuy các số đã viết theo dòng, cột song vẫn còn rườm rà nên gây khó khăn cho việc nhận xét và lấy giá trị của dấu hiệu. Liệu có thể tìm được một cách trình bày gọn hơn, hợp lý hơn để dễ nhận xét hơn không? Bài học sau sẽ cho ta điều đó. 
* Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Hoạt động 1: Lập bảng "tần số"
1 - Lập bảng "tần số"
* GV treo bảng phụ có ghi số liệu của bảng 1.
* GV chia lớp thành 6 nhóm. 
- Các nhóm hoạt động và ghi kết quả vào bảng nhóm:

Giá trị (x)
28
30
35
50

Tần số (n)
2
8
7
3
N=20
và yêu cầu các nhóm hoạt động
* GV cho HS làm 
* GV giới thiệu bảng phân phối thực nghiệm của dấu hiệu hay bảng "tần số"
- Đại diện 2 nhóm lên bảng trình bày bài.
- 1 vài HS nhận xét.

Bảng này gọi là bảng phân phối thực nghiệm của dấu hiệu hay bảng "tần số"

Hỏi: Dấu hiệu ở đây là gì? Có bao nhiêu giá trị? 
Hỏi: Giá trị nhỏ nhất? Giá trị lớn nhất?

Đáp: Dấu hiệu ở đây là số cây trồng được của mỗi lớp. Có 20 giá trị.
Đáp: Giá trị nhỏ nhất là 28, lớn nhất là 50.
2 - Chú ý :
Hỏi : Giá trị nào có tần số lớn nhất?
Hỏi: Khoảng giá trị có tần số lớn nhất?
Hỏi: Em hãy trình bày bảng "tần số" trên thành bảng dọc?
Đáp: Giá trị có tần số lớn nhất là 30 (tần số là 8)
Đáp : 30-35
Đáp: 1 HS lên bảng trình bày
Giá trị (x)
Tần số (n)
28
2
30
8
35
7
50
3

N=20
* GV giới thiệu: Bảng "dọc" có thuận lợi cho việc tính toán các tham số của dấu hiệu.


Hỏi : So với bảng 1, bảng tần số vừa lập (ngang hoặc dọc) thuận lợi hơn ở điểm nào?
* GV gọi 1 HS đọc phần kết luận trong SGK.
Đáp: 1 HS nêu nhận xét trong SGK.
*1 HS đọc phần kết luận.
Kết luận:
- Từ bảng số liệu thống kê ban đầu có thể lập bảng "tần số" (bảng phân phối thực nghiệm của dấu hiệu).
- Bảng "tần số" giúp người điều tra dễ có những nhận xét chung về sự phân phối các giá trị của dấu hiệu và tiện lợi cho việc tính toán sau này.
Hoạt động 2 : Ví dụ
2.Ví dụ 
* GV treo bảng phụ cho số liệu như sau:


Năm
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000

Nhiệt độ
21
21
23
22
21
22
24
21
23
22
22
Hỏi: Dấu hiệu là gì? 
Hỏi: Số các giá trị?
Hỏi : Tần số của các giá trị khác nhau?	
Đáp: Nhiệt độ trung bình của một thành phố.
Đáp: 11
- 1 HS trả lời (có thể lập bảng "tần số" :
Nhiệt độ
Tần số
21
4
22
4
23
2
24
1

N=11
* GV giới thiệu: Dãy số 21, 21, 23, 22, 21, 22, 24, 21, 23, 22, 22 là một loại dãy số trong thống kê gọi là dãy số 


biến thiên theo thời gian.


Hoạt động 3: Luyện tập củng cố :

* GV cho HS làm bài 6 (11) SGK.

Bài 6 (11) SGK
Bảng tần số:
* GV treo bảng phụ ghi số liệu bài tập 6. 
Hỏi: Dấu hiệu ở đây là gì?
Hỏi : Hãy lập bảng "tần số"
- Cả lớp làm ra nháp
Đáp : Số con của mỗi gia đình
Đáp: 1 HS lên bảng lập.
Số con
Tần số
0
2
1
4
2
17
3
5
4
2

N=30
Hỏi : Hãy nêu nhận xét
*Về nhà: Nắm được cách lập bảng "tần số".
Đáp: 1 HS đứng tại chỗ nhận xét
Nhận xét:
- Số con của các gia đình nông thôn là từ 0 đến 4.
- Số gia đình có 2 con chiếm tỉ lệ cao nhất.
- Số gia đình có từ 3 con trở lên chỉ chiếm 7/30 = 22,33%
4 . Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo: 
	* Ra bài tập về nhà:Làm bài tập 5, 7, 8, 9 (11 - 12) SGK.
	* Chuẩn bị bài mới: Tiết sau luyện tập về lập bảng tần số
RÚT KINH NGHIỆM:
Phân biệt cho học sinh hai khái niệm số các giá trị và số các giá trị khác nhau.
Hướng dẫn cho học sinh nhận xét đơn giản dựa vào bảng tần số. 
Quan tâm đến học sinh yếu.