Giáo án Địa lí Lớp 7 - Tuần 18 - Năm học 2020-2021

Ngày dạy: Từ ngày 04/01 à 09/01/2021
Tuần: 18
Tiết: 35
BÀI 30: KINH TẾ CHÂU PHI
	I. Mục tiêu:
	- Về kiến thức: 
+ Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản đặc điểm kinh tế chung và các ngành kinh tế của châu Phi.
 + Hiểu được các hoạt động nông nghiệp và công nghiệp với kĩ thuật lạc hậu của châu Phi đã có tác động xấu đến môi trường.
	- Về kĩ năng:
+ Sử dụng bản đồ để trình bày đặc điểm kinh tế của châu Phi.
 	+ Phân tích mối quan hệ giữa hoạt động kinh tế của con người với môi trường ở châu Phi.
	- Về thái độ: 
+ Thấy được những tác động của các quá trình sản xuất nông nghiệp, công nghiệp đồi với môi trường tự nhiên ở châu Phi.
+ Nghiêm túc trong học tập, tự giác sưu tầm tài liệu để tìm hiểu bổ sung kiến thức cho bản thân.
	II. Chuẩn bị của GV và HS:
	- GV:
+ Bản đồ nông nghiệp và bản đồ công nghiệp châu Phi hoặc bản đồ kinh tế châu Phi.
+ Một số hình ảnh về nông nghiệp và công nghiệp ở châu Phi.
	- HS: Học bài cũ, chuẩn bị bài ở nhà.
	 III. Phương pháp:
	Đàm thoại, thảo luận, trực quan.
	 IV. Tiến trình giờ dạy-Giáo dục
 1. Ổn định lớp: (1p)
	2. Kiểm tra bài cũ: (4p) 
- Trình bày và giải thích về sự phân bố dân cư ở châu Phi ? Những nguyên nhân nào đã kìm hãm sự phát triển kinh tế- xã hội của châu Phi ?
	3. Giảng bài mới: (1p) Gv giới thiệu bài mới.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung 
Hoạt động 1: Tìm hiểu ngành nông nghiệp của châu Phi (20p)
- Gv: Kinh tế nông nghiệp bao gồm những hoạt động nào ?
- Gv: treo bản đồ kinh tế châu Phi hoặc yêu cầu Hs quan sát hình 30. 1 và hướng dẫn Hs quan sát.
- Gv chia lớp làm 4 nhóm thảo luận (5 phút)
+ Quan sát lược đồ kết hợp nghiên cứu kiến thức sgk, cho biết đặc điểm của ngành trồng trọt ở châu Phi ?
- Gv: định hướng cho HS tìm hiểu về các hình thức canh tác phổ biến ở châu Phi
+ Các hình thức đó khác nhau như thế nào ?
- Gv giảng giải, dẫn dắt giúp Hs nắm được sự khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực ở châu Phi.
- Gv phân tích: các nước châu phi hình thành 2 khu vực sản xuất nông nghiệp khác nhau:
+ Khu vực sản xuất nông nghiệp xuất khẩu theo hướng chuyên môn hóa cây công nghiệp nhiệt đới phần lớn diện tích canh tác do nước ngoài sở hữa các đồn điền, trang trại trên diện tích rộng, đất đai tốt, trang bị kĩ thuật cao.
+ Khu vực sản xuất nhỏ của người dân địa phương, trình độ sản xuất lạc hậu, phụ thuộc vào tự nhiên.
- Gv: Nêu sự phân bố các loại cây trồng ở châu Phi và giải thích tại sao ?
- Gv: Gọi 1 Hs đọc phần b sgk/ Tr.94
- Nêu đặc điểm ngành chăn nuôi ở châu Phi ? Vì sao ngành chăn nuôi lại kém phát triển ?
- Gv: Yêu cầu Hs quan sát lược đồ kinh tế châu Phi.
- Xác định vị trí các quốc gia có ngành chăn nuôi phát triển ở châu Phi và giải thích tại sao ?
- Gv nhận xét, kết luận về ngành chăn nuôi ở châu Phi.

- Hs: Trồng trọt và chăn nuôi
- Hs: 
+ Cây công nghiệp được chú trọng theo hướng chuyên môn hóa nhằm mục đích xuất khẩu.
+ Cây lương thực chiếm tỉ trọng nhỏ, hình thức canh tác còn lạc hậu.
+ Cây ăn quả tập trung chủ yếu trong môi trường Địa Trung Hải.
- Hs xác định các vùng trồng cây công nghiệp và cây lương thực trên lược đồ nông nghiệp châu Phi.
- Hs: Khí hậu khô hạn, khắc nghiệt, thiếu nước
1. Nông nghiệp
a. Ngành trồng trọt:
- Có sự khác nhau về tỉ trọng, kĩ thuật canh tác giữa ngành trồng cây công nghiệp để xuất khẩu và ngành trồng cây lương thực: 
+ Cây công nghiệp được chú trọng theo hướng chuyên môn hóa nhằm mục đích xuất khẩu.
+ Cây lương thực chiếm tỉ trọng nhỏ, hình thức canh tác còn lạc hậu.
+ Cây ăn quả tập trung chủ yếu trong môi trường Địa Trung Hải.
b. Ngành chăn nuôi:
- Chăn nuôi kém phát triển, chăn thả gia súc là hình thức phổ biến.
Hoạt động 2: Tìm hiểu ngành công nghiệp của châu Phi (15p)
- Gv: Dựa vào kiến thức đã học cho biết công nghiệp châu Phi có điều kiện gì để phát triển ?
- Gv treo bản đồ công nghiệp châu Phi hoặc cho HS quan sát H.30.2/ Tr.95 SGK và hướng dẫn Hs quan sát.
- Cho biết các khoáng sản quan trọng quý hiếm, trữ lượng lớn được phân bố ở đâu ?
- Gv nhận xét.
- Nhận xét sự phân bố các ngành công nghiệp ở châu Phi và giải thích tại sao ?
- Gv nhận xét.
- Nhận xét trình độ phát triển công nghiệp ở châu Phi dựa vào bảng thống kê Tr 96/ SGK?
- Gv: Vì sao Cộng hoà Nam Phi là nước có nền công nghiệp phát triển toàn diện nhất ?
- Gv: Nhận xét chung về trình độ phát triển công nghiệp ở châu Phi ?
- Nguyên nhân nào kìm hãm sự phát triển công nghiệp ở châu Phi ?
- Gv nhận xét.
- GDMT: Với trình độ khoa học - kĩ thuật thấp kém trong nền nông nghiệp, công nghiệp sẽ tác động như thế nào đến môi trường tự nhiên châu Phi ?
- Em có nhận xét gì về trình độ phát triển kinh tế của các nước châu Phi ?
- Gv nhận xét, bổ sung.
- Hs: Rất giàu khoáng sản.
- Hs quan sát bản đồ rồi trả lời.
- Hs: Công nghiệp phân bố không đều, chủ yếu tập trung ở các nước Bắc Phi và Nam Phi.
- Hs: Phát triển nhất là Nam Phi, An-giê-ri, Ai Cập, Li-bi
- Hs: Tập trung nhiều khoáng sản, được nước ngoài đầu tư
- Hs: Thiếu lao động chuyên môn, kĩ thuật, trình độ dân trí thấp, thiếu vốn, cơ sở vật chất kĩ thuật lạc hậu
- Hs: Hoạt động nông nghiệp và công nghiệp với kĩ thuật lạc hậu của châu Phi đã có tác động xấu đến tài nguyên môi trường.
- Hs: còn chậm phát triển.

2. Công nghiệp	
- Phần lớn các nước có nền công nghiệp chậm phát triển, do thiếu lao động chuyên môn kĩ thuật, cơ sở vật chất lạc hậu, thiếu vốn nghiêm trọng
- Khai thác khoáng sản để xuất khẩu có vai trò quan trọng.
Đặc điểm chung : 
- Phần lớn các quốc gia có nền kinh tế lạc hậu, chuyên môn hóa phiến diện, chú trọng trồng cây công nghiệp nhiệt đới và khai thác khoáng sản để xuất khẩu.
- Một số nước tương đối phát triển là Cộng hòa Nam Phi, An-giê-ri, Ai Cập, Li-bi.
4. Củng cố: (3p)
- Gv khái quát lại nội dung bài học
- Gv hướng dẫn HS làm bài tập 3 SGK/ Tr.96 : Vẽ biểu đồ thể hiện tỉ lệ dân số và sản lượng công nghiệp của châu Phi so với Thế giới. 
 Hướng dẫn :
 1 vòng tròn = 100% = 360° 
 1% = 3,6 0
 Châu Phi : 13,4% x 3,6 = 48,24°
Vẽ biểu đồ hình tròn
- Hướng dẫn cách tạo góc bằng thước đo độ
- Cách xác định tên biểu đồ 
	5. Hướng dẫn HS học ở nhà và chuẩn bị cho bài sau: (1p)
- Hs học bài cũ và làm bài tập 3 / tr.96 SGK vào vở.
- Xem tiếp bài 31 “ Kinh tế châu Phi (tiếp theo)”
+ Tiếp tục tìm hiểu về ngành dịch vụ ở châu Phi
+ Quá trình đô thị hóa ở châu Phi có đặc điểm gì nổi bật?
	V. Rút kinh nghiệm:
- Hướng dẫn học sinh sử dụng TBĐ trong học bài và làm bài.
- Cần lưu ý những học sinh yếu.
Ngày dạy: Từ ngày 04/01 à 09/01/2021
Tuần: 18
Tiết: 36
BÀI 31: KINH TẾ CHÂU PHI (tiếptheo)
I. Mục tiêu: 
- Về kiến thức:
 	+ Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản đặc điểm kinh tế chung và các ngành kinh tế của châu Phi.
+ Biết được châu Phi có tốc độ đô thị hóa khá nhanh và sự bùng nổ dân số đô thị; nguyên nhân và hậu quả.
- Về kĩ năng:
+ Sử dụng bản đồ để trình bày đặc điểm kinh tế của châu Phi.
- Về thái độ:
Nhận thức được những tác động tiêu cực của quá trình đô thị hòa ở châu Phi đối với môi trường tự nhiên.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
- GV: 
+ Lược đồ kinh tế châu Phi.
+ Lược đồ phân bố dân cư và đô thị châu Phi.
- HS: học bài cũ, chuẩn bị bài ở nhà.
	III. Phương pháp:
	Trực quan, đàm thoại,
	IV. Tiến trình giờ dạy-Giáo dục
 1. Ổn định lớp: (1p)
	2. Kiểm tra bài cũ: (4p) 
- Nêu đặc điểm nền nông nghiệp châu Phi ? Sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực ở châu Phi có gì khác nhau ?
	3. Giảng bài mới: Giới thiệu bài mới (1p).
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung 
Hoạt động 1: Tìm hiểu ngành dịch vụ (20p)
- Gv yêu cầu Hs đọc khái niệm “ngành dịch vụ” SGK/ Tr.186 và khái niệm “khủng hoảng kinh tế” SGK/ Tr.187 
- Yêu cầu Hs nghiên cứu kiến thức sgk và cho biết ở châu Phi những hoạt động dịch vụ nào phát triển ?
- Gv chia lớp làm 6 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận (3 phút) theo phiếu học tập.
* Nhóm 1 & 2: Phiếu học tập số 1
- CH: Quan sát lược đồ kinh tế châu Phi kết hợp nghiên cứu kiến thức sgk, cho biết :
- Những mặt hàng xuất khẩu và nhập khẩu chủ yếu ở châu Phi ? Giải thích tại sao ? 
?
* Nhóm 3 & 4: Phiếu học tập số 2
- CH: Quan sát lược đồ kinh tế châu Phi, xác định và nhận xét vai trò của các tuyến đường sắt quan trọng ở châu Phi và vai trò của kênh đào Xuy-ê đối với hoạt động xuất nhập khẩu của châu Phi ?
* Nhóm 5 & 6: Phiếu học tập số 3:
- CH: Vì sao du lịch là hoạt động đem lại nguồn ngoại tệ lớn cho nhiều nước châu Phi?
- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung.
- Gv nhận xét, nhấn mạnh về hoạt động kinh tế đối ngoại và sự khủng hoảng kinh tế ở châu Phi.

- Hs: Xuất - nhập khẩu, giao thông, du lịch.
- Hs: Không chú trọng cây lương thực, các đồn điền chỉ chú trọng cây công nghiệp để xuất khẩu
+ Vì các công ty tư bản nước ngoài nắm giữ ngành khai khoáng, công nghiệp chế biến
+ Xác định trên lược đồ các vùng chuyên canh nông sản xuất khẩu và các vùng khai thác khoáng sản xuất khẩu ở châu Phi
3. Dịch vụ
- Hoạt động kinh tế đối ngoại của các nước châu Phi tương đối đơn giản
+ 90% thu nhập ngoại tệ nhờ xuất khẩu: sản phẩm cây công nghiệp nhiệt đới và khoáng sản.
+ Nhập khẩu: máy móc, thiết bị, hàng tiêu dùng và lương thực.
Hoạt động 2: Tìm hiểu quá trình đô thị hóa ở châu Phi (15p)
Yêu cầu Hs nghiên cứu sgk
- Gv: Cho biết đặc điểm đô thị hoá ở châu Phi ?
- Gv hướng dẫn Hs quan sát bảng số liệu tỉ lệ dân thành thị của một số quốc gia ở châu Phi (Năm 2000)/ Tr.98 SGK
- Quan sát bảng số liệu cho biết sự khác nhau về mức độ đô thị hoá giữa các quốc gia ven vịnh Ghi-nê, duyên hải Bắc Phi và duyên hải Đông Phi ?
- Gv treo lược đồ phân bố dân cư và đô thị châu Phi hoặc cho H quan sát H.29.1 SGK/ Tr.90, và hướng dẫn Hs.
- Quan sát lược đồ cho biết châu Phi có bao nhiêu đô thị trên 1 triệu dân ? Nêu tên và xác định vị trí các đô thị có trên 5 triệu dân ở châu Phi ?
- Gv nhận xét.
- Những nguyên nhân nào dẫn đến tốc độ đô thị hoá nhanh ở châu Phi ? Hậu quả nảy sinh do bùng nổ dân số đô thị ở châu Phi ?
- Gv chuẩn xác.
- Gv yêu cầu HS quan sát hình 31.2/ Tr.99 SGK mô tả và nêu nhận xét.
- Gv: Liên hệ thực tế về cuộc sống của người dân châu Phi hiện nay.

- Hs quan sát và kể ra.
- Hs trả lời.
- Hs trả lời.
- Hs: Nguyên nhân bùng nổ dân số đô thị châu Phi: Do không kiểm soát được gia tăng dân số, thiên tai, sản xuất nông nghiệp không phát triển, nội chiến liên miên
- Hs quan sát rồi mô tả.
4. Đô thị hoá
- Tốc độ đô thị hoá khá nhanh → bùng nổ dân số đô thị nhưng không tương xứng với trình độ phát triển công nghiệp à quá trình đô thị hóa tự phát.
- Nguyên nhân: gia tăng dân số tự nhiên cao, sự di dân ồ ạt từ nông thôn vào các thành phố lớn vì lí do thiên tai, xung đột tộc người, xung đột biên giới
- Hậu quả : Đô thị hóa không tương xứng với trình độ công nghiệp hóa làm xuất hiện nhiều vấn kinh tế - xã hội cần phải giải quyết.

	4. Củng cố: (3p)
	- Gv khái quát lại nội dung bài học
 	- Quan sát H.31.1/8 Tr.97 và H.29.1/ Tr.90 SGK cho biết :
 	 Tên một số cảng biển ở châu Phi ?
 	+ Châu Phi có bao nhiêu đô thị trên 1 triệu dân ? Nêu tên các đô thị có trên 5 triệu dân ? Xác định các đô thị lớn trên lược đồ. 
	5. Hướng dẫn HS học ở nhà và chuẩn bị cho bài sau: (1p)
- Hs học bài cũ,
- Đọc SGK bài 32 “Các khu vực châu Phi”
- Tìm hiểu khái quát tự nhiên và trình độ phát triển kinh tế - xã hội của 3 khu vực châu Phi ?
	V. Rút kinh nghiệm:
- Hướng dẫn học sinh sử dụng TBĐ trong học bài và làm bài.
- Cần lưu ý những học sinh yếu.