Giáo án Sinh học Lớp 6 - Tuần 13 - Nguyễn Đăng Hiệu - Năm học 2020-2021

TUẦN 13.
Ngày dạy 30/11 – 5/12
 Tiết 1 
Bài 22: ẢNH HƯỞNG CỦA ĐIỀU KIỆN BÊN NGOÀI
ĐẾN QUANG HỢP, Ý NGHĨA CỦA QUANG HỢP
I/. MỤC TIÊU:
1/. Kiến thức:
a/. Chuẩn:
Trình bày được những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp.
Ý nghĩa của quang hợp.
b/. Trên chuẩn mức 1:
Giải thích được việc trồng cây cần chú ý đến thời vụ và mật độ.
c/. Trên chuẩn mức 2:
Giải thích được vì sao cần trồng cây đúng thời vụ.
2/. Kĩ năng:
a/. Kĩ năng môn học:
Rèn kĩ năng quan sát phân tích hình ảnh và phát triển tư duy so sánh, phân tích.
Rèn kĩ năng hoạt động nhóm.
b/. Kĩ năng sống:
Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin để tìm hiểu về ảnh hưởng của các điều kiện bên ngoài đến quang hợp, ý nghĩa của quang hợp đối với sự sống trên Trái Đất.
Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực trong thảo luận.
Kĩ năng thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ, nhóm, lớp.
Kĩ năng quản lý thời gian trong thảo luận và trình bày.
3/. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ cây và trồng cây gây rừng.
II/. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
Phòng máy
III/. PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT DẠY HỌC:
Dạy học nhóm, trình bày 1 phút, hỏi chuyên gia, thực hành thí nghiệm, vấn đáp – tìm tòi, trực quan – tìm tòi.
IV/. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1/. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút
Nêu khái niệm quang hợp?
Giải thích tại sao khi nuôi cá trong bể người ta thương thả thêm rong vào?
2/. Bài mới: Quang hợp của cây xanh diễn ra trong môi trường có rất nhiều điều kiện khác nhau. Vậy những điều kiện bên ngoài nào đã ảnh hưởng đến quá trình quang hợp?
HOẠT ĐỘNG 1
NHỮNG ĐIỀU KIỆN BÊN NGOÀI NÀO ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUANG HỢP?
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Yêu cầu HS hoạt động nhóm, nghiên cứu SGK g Trả lời các câu hỏi mục mục s SGK/75
Gợi ý: Chú ý vào điều kiện quang hợp.
Quan sát, giúp đỡ nhóm nào còn lúng túng.
? Những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến quang hợp?
Hãy giải thích:
? Tại sao trong trồng trọt muốn thu hoạch cao thì không nên trồng cây với mật độ quá dày?
? Tại sao 1 số cây cảnh trồng trong chậu đặt ở trong nhà mà vẫn xanh tốt? nêu ví dụ?
? Tại sao muốn cây sinh trưởng tốt phải chống nóng cho cây và chống rét cho cây?
†Theo em có những điều kiện bên ngoài nào ảnh hưởng đến quá trình quang hợp?
Tự đọc thông tin mục £ SGK/75 g thảo luận theo nhóm thống nhất ý kiến trả lời câu hỏi.
- Các điều kiện ảnh hưởng đến quang hợp là: khí CO2, nước, ánh sáng, nhiệt độ.
- Vì trồng cây với mật độ quá dày g thiếu ánh sáng g năng suất cây trồng giảm. 
- Vì 1 số cây cảnh trồng trong chậu đặt ở trong nhà là cây ưu bóng như: cây trúc nhật, cây lá lốt
- Vì ở nhiệt độ quá cao (>400C) hoặc quá thấp (00C) các lục lạp hoạt động kém hoặc bị phá hủy g Nên chống nóng và chống rét cho cây để tạo điều kiện cho cây sinh trưởng và phát triển.
Các điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp là:
- Ánh sáng.
- Nước.
- Hàm lượng khí CO2.
- Nhiệt độ.
Các loài cây khác nhau sẽ có điều kiện sống khác nhau.
HOẠT ĐỘNG 2
QUANG HỢP CÓ Ý NGHĨA GÌ?
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Yêu cầu HS thảo luận nhóm để trả lời các câu hỏi sau:
? Khí oxi do quang hợp nhả ra cần cho những loài sinh vật nào?
? Hô hấp của sinh vật và nhiều hoạt động sống của con người đều thải ra khí CO2 vào không khí, nhưng vì sao tỉ lệ khí này trong không khí nhìn chung không tăng?
? Các chất hữu cơ do cây xanh tạo ra đã được những sinh vật nào sử dụng?
? Hãy kể những sản phẩm mà chất hữu cơ do cây xanh quang hợp đã cung cấp cho đời sống con người?
Yêu cầu HS trình bày g Nhận xét và hoàn thiện ý nghĩa của quang hợp.
Những loài động vật như giun, sán sống kí sinh trong cơ thể con người và động vật khác không sử dụng chất hữu cơ và khí O2 do cây xanh nhả ra nhưng vẫn sống g Vậy chúng lấy thức ăn ở đâu?
†Theo em quá trình quang hợp của cây xanh có ý nghĩa gì?
GV giáo dục HS ý thức trồng và bảo vệ cây xanh.
Thảo luận nhóm (4’)
- Hầu hết các loài sinh vật kể cà con người đều cân khí O2 để hô hấp.
- Hô hấp của sinh vật và nhiều hoạt động sống của con người đều thải ra khí CO2 vào không khí, nhưng khi quang hợp cây xanh đã lấy đi khí CO2 g góp phần giữ cân bằng hàm lượng khí này.
- Động vật và con người đều sử dung chất hữu cơ của cây xanh làm thức ăn.
- Cung cấp: lương thực, gỗ, củi, vải, thuốc
Đại diện 2-3 nhóm trình bày, bổ sung.
- Những loài động vật như giun, sán sống kí sinh trong cơ thể con người và động vật khác không sử dụng chất hữu cơ và khí O2 do cây xanh nhả ra nhưng vẫn sống nhờ lượng thức ăn được lấy 1 cách gián tiếp từ vật chủ.
Các chất hữu cơ và khí O2 do quang hợp tạo ra đều cần cho sự sống của hầu hết sinh vật trên trái đất kể cả con người chúng ta.
3/. Củng cố:
Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ.
Trả lời câu hỏi SGK.
4/. Dặn dò: 
Học bài, làm bài và trả lời câu hỏi SGK. Đọc mục “Em có biết?”
Chuẩn bị bài: “Cây có hô hấp không?”.
Chú ý thí nghiệm 1 và thí nghiệm 2
V/. RÚT KINH NGHIỆM SAU BÀI HỌC:
- Cần cho hs giải thích được vì sao những điều kiện bên ngoài đó lại có ảnh hưởng đến quang hợp
- Phải cho hs biết đc ý nghĩa của quang hợp
 TIẾT 2.
 Bài 23: CÂY CÓ HÔ HẤP KHÔNG?
I/. MỤC TIÊU:
1/. Kiến thức:
a/. Chuẩn:
Giải thích được ở cây, hô hấp diễn ra suốt ngày đêm, dùng oxi để phân hủy chất hữu cơ thành CO2, H2O và sản sinh năng lượng.
Trình bày được khái niệm hô hấp. Ý nghĩa của quá trình hô hấp.
b/. Trên chuẩn mức 1:
Giải thích được khi đất thoáng rễ cây hô hấp mạnh tạo điều kiện cho rễ hút nước và hút khoáng mạnh mẽ.
c/. Trên chuẩn mức 2:
Giải thích được vì sao không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa.
2/. Kĩ năng:
a/. Kĩ năng môn học:
Rèn kĩ năng quan sát phân tích thí nghiệm và phát triển tư duy so sánh, phân tích.
Rèn kĩ năng hoạt động nhóm.
Biết cách làm thí nghiệm hô hấp.
b/. Kĩ năng sống:
Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin khi đọc sgk để tìm hiểu cách tiến hành thí nghiệm và quan sát thí nghiệm.
Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm theo nhiệm vụ được phân công.
Kĩ năng trình bày kết quả thí nghiệm.
3/. Thái độ: Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, yêu thích bộ môn.
II/. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
Phòng máy
III/. PHƯƠNG PHÁP – KĨ THUẬT DẠY HỌC:
Thực hành – thí nghiệm, dạy học nhóm, trực quan, trình bày 1 phút.
IV/. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1/. Kiểm tra bài cũ: Nêu những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp? Ý nghĩa của quá trình quang hợp.
2/. Bài mới: Ta đã biết lá cây thực hiện quang hợp dưới ánh sáng đã nhả ra khí oxi. Vậy lá cây có hô hấp không? Làm thế nào biết được? Để trả lời câu hỏi này 2 học sinh lớp 6B đã thực hiện các thí nghiệm dưới đây:
HOẠT ĐỘNG 1
CÁC THÍ NGHIỆM CHỨNG MINH HIỆN TƯỢNG HÔ HẤP Ở CÂY
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Thí nghiệm 1: Nhóm Lan và Hải
Yêu cầu HS nghiên cứu SGK/ 77 ® Nắm được cách tiến hành và kết quả của thí nghiệm 1. Yêu cầu một HS trình bày lại thí nghiệm trước lớp.
Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:
? Không khí trong 2 chuông đều có chất khí gì ? Vì sao em biết?
? Vì sao trên mặt nước vôi trong chuông A có lớp váng trắng đục dày hơn? Do đâu mà lượng khí CO2 ở chuông A lại nhiều hơn chuông B?
GV giúp HS hoàn thiện đáp án và rút ra kết luận. 
Thí nghiệm 2: Nhóm An và Dũng
Yêu cầu hs nghiên cứu SGK ® trả lời câu hỏi: các bạn An và Dũng làm thí nghiệm nhằm mục đích gì ?
Yêu cầu HS thiết kế thí nghiệm dựa trên những dụng cụ có sẵn và kết quả của thí nghiệm 1.
GV đi tới các nhóm quan sát ® hướng dẫn, gợi ý cách bố trí thí nghiệm. Đối với HS có học lực trung bình thì các em có thể không biết bố trí thí nghiệm ® GV phải hướng dẫn tỉ mỉ từng bước.
Yêu cầu các nhóm trình bày cách tiến hành thí nghiệm.
Nhận xét giúp HS hoàn thành thí nghiệm và giải thích rõ: khi đặt cây vào cốc thuỷ tinh rồi đậy miếng kính lên lúc đầu trong cốc vẫn có O2 của không khí, đến khi khẽ dịch tấm kính để đưa que đóm đang cháy vào ® đóm tắt ngay chứng tỏ trong cốc không còn khí O2 và cây đã nhả CO2.
GV thử kết quả thí nghiệm đã chuẩn bị cho cả lớp quan sát ® chốt lại kiến thức cho cả 2 thí nghiệm ® Qua 2 TN trên em rút ra kết luận gì?
Đọc TN quan sát H23.1 ghi lại tóm tắt thí nghiệm gồm: chuẩn bị, tiến hành, kết quả.
Đọc thông tin SGK/77 ® thảo luận nhóm theo câu hỏi SGK /77.
- Không khí trong 2 chuông đều có khí CO2.
- Váng trắng đục ở cốc nước vôi trong của chuông A dày hơn là do có nhiều khí CO2 hơn.
- Lượng khí CO2 ở chuông A lại nhiều hơn chuông B là do cây xanh nhả ra.
Đại diện nhóm trình bày kết quả ® nhóm khác nhận xét bổ sung tìm câu trả lời đúng.
KL: Khi không có ánh sáng cây đã thải ra nhiều khí CO2.
Đọc thông tin, quan sát hình 23.2 SGK/78 ® Trả lời câu hỏi.
Mục đích thí nghiệm 2: chứng minh cây đã lấy khí oxi của không khí.
HS trong nhóm cùng tiến hành thảo luận thiết kế thí nghiệm Đại diện 1-3 nhóm trình bày kết quả ® nhóm khác bổ sung, tiếp tục thảo luận.
HS nghe và bổ sung vào bài của mình những chỗ chưa đúng.
Kết luận: Cây có hô hấp, nhả ra khí CO2 và hút khí O2.
Kết luận: cây có hô hấp vì thí nghiệm 1 và thí nghiệm 2 cho biết: khi không có ánh sáng cây thải ra khí CO2 đồng thời hút khí O2 của không khí.
	HOẠT ĐỘNG 2. SỰ HÔ HẤP Ở CÂY
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Yêu cầu HS hoạt động độc lập với SGK trả lới câu hỏi: 
? Hô hấp là gì? Hô hấp có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống của cây?
? Những cơ quan nào của cây tham gia hô hấp và trao đổi khí trực tiếp với môi trường ngoài?
? Cây hô hấp vào thời gian nào trong ngày?
? Người ta dùng biện pháp nào để giúp rễ và hạt mới gieo hô hấp ?
Gọi HS trả lời câu hỏi ® HS khác bổ sung. Chốt lại kiến thức.
Hãy kể những biện pháp kĩ thuật làm cho đất thoáng (Trong điều kiện bình thường và khi bị ngập lụt)?
Giải thích các biện pháp kĩ thuật cho cả lớp nghe, cho HS rút ra kết luận.
? Tại sao khi ngủ đêm trong rừng ta thấy khó thở, còn ban ngày thì mát và dễ thở?
Đọc thông tin  SGK tr.78 –79 suy nghĩ trả lời 4 câu hỏi.
- Viết sơ đồ sự hô hấp: Chất hữu cơ + Khí O2 g Năng lượng + Khí CO2 + Hơi nước.
- Mọi cơ quan của cây như: rễ, thân, lá. Hoa, quả, hạt đều tham gia hô hấp và trao đổi khí trực tiếp với môi trường ngoài.
- Cây hô hấp suốt ngày đêm nhưng dễ phát hiện nhất là khi không có ánh sáng.
- Dùng biện pháp làm tơi xốp đất để giúp rễ và hạt mới gieo hô hấp.
HS cả lớp theo dõi nhận xét, bổ sung cho phần trả lời của bạn. HS trao đổi nhanh trong nhóm đưa ra biện pháp như: 
- Cày bừa kĩ cho đất trước khi gieo hạt.
- Cuốc, tháo nước khi ngập.
- Làm ải đất, làm cỏ sục bùn tạo điều kiện cho đất chứa nhiều không khí.
Kết luận: Cây hô hấp suốt ngày đêm, tất cả các cơ quan đều tham gia hô hấp.
- Ban đêm trong quá trình hô hấp cây thải ra khí CO2 còn ban ngày trong quá trình quang hợp cây nhả ra khí O2.
Hô hấp là quá trình cây lấy khí O2 để phân giải chất hữu cơ, tạo ra năng lượng cần cho các hoạt động sống của cây đồng thời thải ra khí CO2 và hơi nước.
(Viết sơ đồ)
Cây hô hấp suốt ngày đêm. Tất cả các cơ quan của cây đều tham gia hô hấp.
Phải làm cho đất thoáng tạo điều kiện thuận lợi cho hạt mới gieo và rễ hô hấp tốt để góp phần nâng cao năng suất cây trồng.

3/. Củng cố:
Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ.
Trả lời câu hỏi cuối bài.
4/. Dặn dò: 
Học bài, làm bài và trả lời câu hỏi SGK.
Ôn lại bài: Cấu tạo trong của phiến lá.
Chuẩn bị bài: “Phần lớn nước vào cây đi đâu?”.
V/. RÚT KINH NGHIỆM SAU BÀI HỌC:
Cần cho học sinh làm thí nghiệm trước ở nhà
Học sinh nêu được sự trái ngược của hô hấp so với quang hợp. Ý nghĩa của hô hấp.