Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tuần 14 - Nguyễn Đăng Hiệu - Năm học 2020-2021

TUẦN 14.
Ngày dạy 7/12 – 12/12
 Tiết 1. 
 ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP SÂU BỌ	 
1. Mục tiêu:	
1.Kiến thức:- Xác định được tính đa dạng của sâu bọ thông qua một số đại diện thường gặp.
- Từ các đại diện đó, nhận biết, rút ra các đặc điểm chung của sâu bọ cùng với vai trò thực tiễn của chúng.
b. Kỹ năng:- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, hoạt động nhóm.
c.Giáo dụcý thức bảo vệ và nuôi sâu bọ có ích và biện pháp tiêu diệt sâu bọ có hại.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:	
a.Chuẩn bị của giáo viên: Tranh 27.1à 27.7 sgk + bảng phụ 1.2/91,92
b. Chuẩn bị của học sinh:- Sưu tầm một số mẫu vật về sâu bọ + kẻ bảng 1+2 vào vở.
3. Hoạt động dạy và học:
1.Kiểm tra bài cũ: (8)
1- Trình bày cấu tạo ngoài (trên tranh) + cấu tạo trong của châu chấu.
2- Quan hệ giữa dinh dưỡng, sinh sản của châu chấu ntn?
 2. Bài mới : 
HĐ1: I- MỘT SỐ ĐẠI DIỆN SÂU BỌ KHÁC (15’)
a) Mục tiêu: Biết được đặc điểm một số sâu bọ thường gặp. Qua các đại diện à Sự đa dạng
b) Cách tiến hành:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh

- Yêu cầu HS quan sát H21.1à 21.7 + đọc kĩ chú thích à Nêu câu hỏi:
Kể tên những đại diện của lớp Sâu bọ.
Cho biết thêm những đặc điểm của mỗi đại diện mà em biết.
- Hoàn thành bảng 1/91 sgk
- Gv hoàn chỉnh
- Làm việc độc lập với sgk à Ghi nhớ kiến thức.
Kể tên
Bổ sung thông tin
- Trao đổi nhóm à Điền vào vở
- Đại diện lên ghi vào bảng 1 à Các nhóm khác bổ sung à HS sửa vào vở.
- Nhận xét sự đa dạng của lớp sâu bọ.
c) Kết luận: Sâu bọ rất đa dạng
- Số lượng loài lớn, gần 1.000.000 loài.
- Môi trường sống đa dạng, phân bố ở khắp nơi trên Trái Đất.
- Lối sống và tập tính phong phú thích nghi với điều kiện sống.
Bảng 1: Sự đa dạng về môi trường sống.
STT
Các môi trường sống
Một số sâu bọ đại diện
1
Ở nước
Trên mặt nước
Bọ vẽ, chuồn chuồn nước,..
Trong nước
Ấu trùng chuồn chuồn, ấu trùng phù du, bọ gậy,
2
Ở cạn
Dưới đất
Ấu trùng ve sầu, dế trũi, ấu trùng châu chấu,
Trên mặt đất
Kiến, dế mèn, bọ hung,
Trên cây cối
Bọ ngựa, ong,
Trên không
Chuồn chuồn, bướm,
3
Kí sinh
Ở thực vật
Bọ rầy, rầy nâu,
Ở động vật
Chấy, rận,
HĐ2: II – ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ THỰC TIỄN (15’)
Hoạt động của giáo viên 
Hoạt động của học sinh

1- Đặc điểm chung:
- Yêu cầu HS đọc thông tin sgk/91.
- Giới thiệu 8 đặc điểm được giới thiệuà Chọn 3 đặc điểm của sâu bọ.
- Đắp án đúng: 4,5,6

- 1 HS đọc à Cả lớp theo dõi.
- Thảo luận và lựa chọn à Đại diện nhóm phát biểu và giải thích.
- Lớp bổ sung à Kết luận
c)Kết luận: Đặc điểm chung của lớp sâu bọ:
- Cơ thể 3 phần: đầu, ngực, bụng
- Phần đầu có 1 đôi râu, phần ngực có 3 đôi chân + 2 đôi cánh.
- Hô hấp bằng ống khí
2- Vai trò thực tiễn
- Cho HS dựa vào các thông tin + gợi ý bảng 2à Điền tên một số loài sâu bọ có lợi và hại vào bảng.
- Treo bảng phụ kẻ sẵn
- Điền tên sâu bọ + đánh dấu vào ô trống ở bảng 2.
- Đại diện nhóm điền vào bảng à Lớp nhận xét, bổ sung à Kết luận.
c)Kết luận: Sâu bọ có vai trò quan trọng trong thiên nhiên và trong đời sống con người. Một số sâu bọ làm hại đáng kể cây trồng nói riêng và nên sản xuất nông nghiệp nói chung. 
{GDMT: Sâu bọ có lợi có vai trò: làm thuốc chữa bệnh, làm thực phẩm, làm sạch môi trường, thụ phấn cho cây trồng,  à Giáo dục ý thức bảo vệ những loài sâu bọ có lợi.
Bảng 2:Vai trò thực tiễn của sâu bọ.
STT
Tên đại diện
Vai trò thực tiễn
Ong 
mật
Tằm
Ruồi
Muỗi 
Ong 
mắt đỏ
 Bướm cải
Bọ ngựa
Mọt
1
Làm thuốc chữa bệnh
P
P






2
Làm thực phẩm

P






3
Thụ phấn cho cây trồng
P







4
Làm thức ăn cho ĐV khác

P






5
Diệt các sâu hại




P

P

6
Hại hạt ngũ cốc







P
7
Truyền bệnh


P
P




8
Hại các cây trồng





P


 Kết luận bài học: Kết luận sgk/92 (2’)
 4.Củng cố, luyện tập:: (7’) BT: Các ý dưới đây có liên quan tới câu hỏi 1, 2, 3:
1- Cơ thể phân đốt	5- Có chuỗi TK ở phía bụng và mạch máu lưng
2- Có phần phụ phân đốt	6- Ấu trùng một số chân khớp giống giun đốt
3- Có vỏ kitin bọc ngoài	7- Các đốt ở các phần cơ thể của chân khớp không giống nhau.
4- Có hệ thần kinh và giác quan phát triển.
Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
1- Tất cả Chân khớp đều có chung đặc điểm:
a -1,2,3,4	b-1,2,3,4,5	c-2,3,4,6	d-1,3,4,7
2-Các đặc điểm giống nhau giữa Chân khớp và Giun đốt là:
a- 1,2,3,4	b -1,5,6	c-2,4,7	d -1,3,5
3- Chân khớp khác Giun đốt:
a- 1,5,6	b-1,2,3,4	c -2,4,7	d-1,3,5
 5-Hướng dẫn hoạt động về nhà: (2’).
- Học bài + đọc “ Em có biết” + Trả lời câu hỏi sgk
6. Rút kinh nghiệm.
- học sinh cần thấy được sự đa dạng về loài và phong phú về số lượng của sâu bọ thông qua các đại diện như ruồi, muỗi, ong bướm, chuồn chuồn....
- nêu được đặc điểm nào phân biệt sâu bọ so với giáp xác và nhện.
 Tiết 2.
 THỰC HÀNH : XEM BĂNG HÌNH VỀ TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ. 
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức: - Tìm hiểu quan sát một số tập tính của sâu bọ như: tìm kiếm, cất giữ thức ăn, chăm sóc, bảo vệ thế hệ sau, quan hệ bầy đàn, có ở băng hình.
- Ghi chép những đặc điểm chung của tập tính để có thể diễn đạt bằng lời về tập tính đó sau khi xem phim. 
- Liên hệ tập tính với những nội dung đã học để giải thích được sự thích nghi rất cao của sâu bọ đối với môi trường sống. 
b. Kỹ năng:Quan sát + ghi chép + diễn đạt.
c.Giáo dục tính cẩn thận,nghiêm túc, đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh ( chẩn bị bài giảng PPT, dạy trình chiếu phòng TH hóa)
a.Chuẩn bị của giáo viên: Đầu đĩa hình + đĩa.
b. Chuẩn bị của học sinh:- Học bài + xem tài liệu về Sâu bọ 
 - Vở ghi chép + kẻ sẵn mẫu: 
STT
Tên ĐV
quan sát được 
Môi trường
sống
Các tập tính
Dinh dưỡng
Tự vệ
Tấn công
Làm tổ
Sinh sản
Sống 
thành XH
Chăm sóc
con
1
Châu chấu







2
Ong mật







3
Mối







4
Ve sầu







5
Bọ rùa







6
Bướm cải







3. Hoạt động dạy và học: (dạy giáo án điện tử, phòng TH hóa)
1.Kiểm tra bài cũ: ( 5')
1- Nêu đặc điểm chung của Sâu bọ, đặc điểm nào giúp phân biệt chúng với Chân khớp khác?
2- Kể một số Sâu bọ có tập tính phong phú ở địa phương ? Nêu những biện pháp tiêu diệt Sâu bọ có hại những an toàn cho môi trường.
 2.Bài mới : 
HĐ1: XEM BĂNG HÌNH + GHI CHÉP (15’) 
- GV cho HS xem toàn bộ băng hình lần thứ nhất.
- Cho HS xem lại và yêu cầu ghi chép các tập tính của sâu bọ theo nội dung của bảng.
HĐ2: TRAO ĐỔI, THẢO LUẬN VÀ GIẢI THÍCH CÁC TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ (13’)
- GV hướng dẫn HS dựa vào các đặc điểm của Sâu bọ để giải thích à Có thể dựa vào các câu hỏi:
Kể tên những sâu bọ quan sát được.
Hoạt động sống của Sâu bọ: Các loại thức ăn và cách kiếm ăn đặc trưng của từng loài, tập tính trong sinh sản của Sâu bọ.
Khả năng đáp ứng của Sâu bọ với các kích thích bên ngoài hay bên trong cơ thể: Tự vệ và tấn công.
Sự thích nghi và tồn tại của chúng.
Có khả năng chuyển giao được từ thế hệ này sang thế hệ khác.
- Cho trao đổi, thảo luận trong nhóm để giải thích.
HĐ3: VIẾT BẢN THU HOẠCH (6’)
- Điền vào phiếu thu hoạch.
 Kết luận bài học: (3’)
-GV cho HS nhắc lại những tập tính của Sâu bọ trong băng hình.
4.Củng cố, luyện tập:: (2')
- Căn cứ vào phiếu học tập + vở ghi chép của HS à Nhận xét và sửa sai.
- GV nhận xét tinh thần thái độ, ý thức trật tự kỉ luật của HS.
5. Hướng dẫn hoạt động về nhà:: (1’)
- Hoàn chỉnh bảng thu hoạch.
- Kẻ bảng sgk/96- 97 vào vở bài tập
6. Rút kinh nghiệm
- cần thu thập nhiều video hay về các tập tính của sâu bọ
- sau khi xem xong cần cho học sinh báo cáo về các tập tính mà chúng vừa quan sát được bằng phiếu học tập.