Ôn tập môn Lịch sử Lớp 9 - Tuần 21+22+23 - Cao Trung Tín

Giáo viên soạn: Cao Trung Tín
Môn: Lịch sử - Khối 9
Tuần 21
Chương II- VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1930 - 1939
Bài 18- ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI 
I- Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
- Nguyễn Ái Quốc chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản từ ngày 6 – 1 – 1930 tại Hương Cảng - Trung Quốc. 
- Nội dung Hội nghị : 
+ Tán thành việc thống nhất các tổ chức cộng sản để thành lập một đảng duy nhất là Đảng Cộng sản Việt Nam. 
+ Thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Điều lệ tóm tắt của Đảng do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo.
- Ý nghĩa : Hội nghị có ý nghĩa như một đại hội thành lập Đảng.
II- Luận cương chính trị (10 - 1930)
- Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp tại Hương Cảng (Trung Quốc) vào tháng 10 - 1930, thông qua Luận cương chính trị. 
- Nội dung cơ bản của Luận cương : 
+ Khẳng định tính chất của cách mạng Đông Dương lúc đầu là một cuộc cách mạng tư sản dân quyền, sau đó bỏ qua thời kì tư bản chủ nghĩa mà tiến thẳng lên con đường XHCN.
 + Đảng phải coi trọng việc vận động tập hợp lực lượng đa số quần chúng phải liên lạc mật thiết với vô sản và các dân tộc thuộc địa nhất là vô sản Pháp.
III- Ý nghĩa lịch sử của việc thành lập Đảng
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là kết quả của cuộc đấu tranh dân tộc và giai cấp ở Việt Nam, là sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam.
- Là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam, khẳng định giai cấp công nhân Việt Nam đủ sức lãnh đạo cách mạng Việt Nam, chấm dứt thời kì khủng hoảng về giai cấp lãnh đạo cách mạng.
- Từ đây cách mạng Việt Nam là bộ phận của cách mạng thế giới.
- Là sự chuẩn bị có tính tất yếu, quyết định những bước phát triển nhảy vọt về sau của cách mạng Việt Nam.
Bài 19 - PHONG TRÀO CÁCH MẠNG TRONG NHỮNG NĂM 1930 - 1931
I- Việt Nam trong thời kì khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 - 1933)
- Nền kinh tế Việt Nam phải chịu những hậu quả nặng nề của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới : nông nghiệp, công nghiệp đều bị suy sụp ; xuất nhập khẩu đình đốn, hàng hoá khan hiếm,...
- Đời sống mọi giai cấp, tầng lớp đều bị ảnh hưởng.
- Pháp còn đẩy mạnh khủng bố, đàn áp,... làm cho tinh thần cách mạng của nhân dân ta ngày càng lên cao.
II- Phong trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao Xô Viết Nghệ - Tĩnh 
- Phong trào nổ ra mạnh mẽ từ tháng 5, nhân ngày Quốc tế Lao động 1 - 5 - 1930, lần đầu tiên công nhân và nông dân Đông Dương tỏ rõ dấu hiệu đoàn kết với vô sản thế giới.
- Nghệ - Tĩnh là nơi phong trào phát triển mạnh nhất. Tháng 9 - 1930, phong trào công - nông phát triển đến đỉnh cao với những cuộc đấu tranh quyết liệt như : tuần hành thị uy, biểu tình có vũ trang tự vệ, tấn công cơ quan chính quyền địch.
III- Không học
Tuần 22
Bài 20- CUỘC VẬN ĐỘNG DÂN CHỦ TRONG NHỮNG NĂM 1936 - 1939
I- Tình hình thế giới và trong nước
- Tình hình thế giới : 
+ Chủ nghĩa phát xít được thiết lập và lên nắm quyền ở Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản.
+ Đại hội lần thứ VII của Quốc tế Cộng sản (7 - 1935) đề ra những chủ trương mới : thành lập Mặt trận Nhân dân ở các nước nhằm tập trung lực lượng chống phát xít và nguy cơ chiến tranh.
+ Ở Pháp, Mặt trận Nhân dân Pháp lên cầm quyền.
- Trong nước : Hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế cùng với chính sách phản động của thực dân Pháp ở thuộc địa đã làm cho đời sống nhân dân ta càng đói khổ.
II- Mặt trận Dân chủ Đông Dương và phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ
- Chủ trương của Đảng :
+ Xác định kẻ thù cụ thể trước mắt là bọn phản động Pháp cùng tay sai.
+ Nhiệm vụ là chống phát xít, chống chiến tranh đế quốc, chống bọn phản động thuộc địa, tay sai, đòi tự do, cơm áo, hoà bình.
+ Chủ trương thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương, sau đổi thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương.
+ Hình thức đấu tranh : hợp pháp, nửa hợp pháp, công khai, nửa công khai.
III- Ý nghĩa của phong trào
- Trình độ chính trị, công tác của cán bộ, đảng viên được nâng cao, uy tín, ảnh hưởng của Đảng được mở rộng. 
- Quần chúng được tập dượt đấu tranh.
- Phong trào là cuộc tập dượt lần thứ hai chuẩn bị cho Cách mạng tháng Tám.
Chương III- CUỘC VẬN ĐỘNG TIẾN TỚI CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
Bài 21- VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1939 – 1945
I- Tình hình thế giới và Đông Dương
- Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, phát xít Đức tấn công nước Pháp, Pháp đầu hàng và làm tay sai cho Đức.
- Quân Nhật Bản tiến vào Đông Dương (9 - 1940).
- Nhật - Pháp câu kết với nhau cùng áp bức bóc lột nhân dân ta, mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc ta với Pháp - Nhật càng sâu sắc.
II- Những cuộc nổi dậy đầu tiên
1. Khởi nghĩa Bắc Sơn (27 - 9 - 1940)
+ Quân Nhật đánh vào Lạng Sơn, quân Pháp thua chạy qua châu Bắc Sơn.
+ Đảng bộ Bắc Sơn đã lãnh đạo nhân dân nổi dậy tước vũ khí của tàn quân Pháp, giải tán chính quyền địch, thành lập chính quyền cách mạng (27 - 9 - 1940). 
+ Tuy khởi nghĩa thất bại, nhưng đội du kích Bắc Sơn ra đời.
2. Khởi nghĩa Nam Kì (23 - 11 - 1940)
+ Thực dân Pháp bắt binh lính Việt Nam đi làm bia đỡ đạn chống lại quân Xiêm. 
+ Đảng bộ Nam Kì quyết định khởi nghĩa (đêm 22 rạng ngày 23 - 11 - 1940) ở hầu hết các tỉnh Nam Kì, thành lập chính quyền nhân dân và toà án cách mạng, cờ đỏ sao vàng lần đầu tiên xuất hiện.
3. Binh biến Đô Lương (13 - 1 - 1941) (không học)
Tuần 23
Bài 22- CAO TRÀO CÁCH MẠNG TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945
I- Mặt trận Việt Minh ra đời (19 - 5 - 1941)
- Chiến tranh thế giới thứ hai bước sang năm thứ ba. Trên thế giới đã hình thành hai trận tuyến. Ở Đông Dương, thực dân Pháp ra sức đàn áp cách mạng. Ngày 28 - 1 - 1941, Nguyễn Ái Quốc về nước, trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người chủ trì Hội nghị Trung ương lần thứ 8 họp tại Pác Bó (Cao Bằng) từ ngày 10 đến ngày 19 - 5 - 1941.
- Hội nghị chủ trương trước hết phải giải phóng cho được các dân tộc Đông Dương ra khỏi ách Pháp - Nhật. Tạm giác khẩu hiệu "Đánh đổ địa chủ, chia ruộng đất cho dân cày", thực hiện khẩu hiệu "Tịch thu ruộng đất của đế quốc và Việt gian chia cho dân cày nghèo...". Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh.
- Sự phát triển lực lượng cách mạng :
+ Lực lượng chính trị : Mặt trận Việt Minh được thành lập ngày 19 - 5 - 1941, bao gồm các đoàn thể cứu quốc ở khắp cả nước.
+ Lực lượng vũ trang : duy trì đội du kích Bắc Sơn, phát triển thành Cứu quốc quân, phát động chiến tranh du kích, thành lập đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân (22 - 12 - 1944).
II- Cao trào kháng Nhật cứu nước tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
1. Nhật đảo chính Pháp (9 - 3 - 1945)
- Chiến tranh bước vào giai đoạn kết thúc, nước Pháp được giải phóng. Ở mặt trận Thái Bình Dương, phát xít Nhật bị nguy khốn. Quân Pháp ở Đông Dương cũng ráo riết chuẩn bị, chờ thời cơ để giành lại địa vị thống trị cũ. Tình thế trên buộc Nhật phải đảo chính Pháp, độc chiếm Đông Dương.
- Đêm 9 - 3 - 1945, Nhật đảo chính Pháp trên toàn Đông Dương, Pháp nhanh chóng đầu hàng. 
2. Tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945
- Ngay khi Nhật đảo chính Pháp, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp hội nghị mở rộng và ra chỉ thị ‘‘Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta", xác định kẻ thù chính, cụ thể trước mắt là phát xít Nhật. 
Hội nghị quyết định phát động cao trào "Kháng Nhật cứu nước" mạnh mẽ làm tiền đề cho cuộc Tổng khởi nghĩa.
- Từ giữa tháng 3 - 1945, cách mạng đã chuyển sang cao trào đấu tranh vũ trang và những cuộc khởi nghĩa từng phần. Ở căn cứ địa Cao -
Bắc - Lạng nhiều xã, châu, huyện được giải phóng.
- Ngày 15 - 4 - 1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kì họp, thống nhất các lực lượng vũ trang thành Việt Nam giải phóng quân, Uỷ ban Quân sự Bắc Kì được thành lập, khu giải phóng Việt Bắc ra đời (6 - 1945).
- Khẩu hiệu "Phá kho thóc, giải quyết nạn đói" đã dấy lên phong trào đánh chiếm kho thóc của Nhật chia cho dân nghèo. Không khí khởi nghĩa sục sôi trong cả nước.