Ôn tập môn Ngữ văn Lớp 9 - Giang Thị Ngọc Yến

Gv: Giang Thị Ngọc Yến
https://sites.google.com/view/giangngocyen89
NGỮ VĂN 9
TỰ HỌC TIẾNG VIỆT LẦN 4
Bài 1: Tìm các thành phần khởi ngữ trong các câu sau.
Giàu, tôi cũng giàu rồi.
Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động.
Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở tiếng ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp.
Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức.
Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.
Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan- xi- păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu.
Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lý tưởng chứ.
Đối với cháu, thật là đột ngột.
Bài 2: Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì ):
Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.
Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.
Bài 3: Tìm các thành phần biệt lập trong những câu sau và cho biết đó là thành phần gì.
Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt cổ anh.
Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.
Ồ, sao mà độ ấy vui thế.
Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.
Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài.
Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ còn tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu.
Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được.
Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?
– Các ông các bà ở đâu ta lên đấy ạ.
Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời:
Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.
Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh- và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
- Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn. 
- Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sang hôm qua tới giờ còn gì. ( Quan hệ trên- dưới hay ngang hàng, thân hay sơ?)
Chúng tôi, mọi người- kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hòa bình, công bằng và công lý. Những người nắm giữ chìa khóa cánh cửa này- các thầy giáo, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ- gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
Bước vào thế kỷ mới, muốn “sánh vai các cường quốc năm châu” thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ- những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỷ tới- nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.
 Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
	Cũng vào du kích
	Hôm gặp tôi em vẫn cười khúc khích
	Mắt đen tròn ( thương thương quá đi thôi).
Bài 4: Các thành phần biệt lập sau đây là thành phần gì, có liên quan đến những từ ngữ nào trước đó.
Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh- và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
Chúng tôi, mọi người- kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hòa bình, công bằng và công lý. Những người nắm giữ chìa khóa cánh cửa này- các thầy giáo, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ- gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
Bước vào thế kỷ mới, muốn “sánh vai các cường quốc năm châu” thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ- những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỷ tới- nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.
 Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
	Cũng vào du kích
	Hôm gặp tôi em vẫn cười khúc khích
	Mắt đen tròn ( thương thương quá đi thôi).
Bài 5: Hãy xếp những từ ngữ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy ( hay độ chắc chắn) :
chắc là, dường như, chắc chắn, có lẽ, chắc hẳn, hình như, có vẻ như
( Chú ý: Những từ ngữ thể hiện cùng một mức độ tin cậy thì xếp ngang hàng nhau.)
Bài 6: Hãy cho biết trong số những từ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra, với từ nào trách nhiệm đó thấp nhất. Tại sao tác giả Chiếc lược ngà ( Nguyễn Quang Sáng) lại chọn từ chắc?
Với lòng mong nhớ của anh	(1) chắc	anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô
	(2) hình như	vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ 
	(3) chắc chắn	anh.
Bài 7
Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
	Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.
Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
	Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kỹ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.
Tìm câu chứa hàm ý trong đoạn trích và cho biết nội dung của hàm ý. 
Vì sao nhân vật không nói thẳng mà phải sử dụng hàm ý?
Câu nào cho thấy họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh thanh niên? Từ ngữ nào giúp em nhận ra điều ấy?
Tìm những từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái trong câu cuối đoạn văn. Thái độ ấy giúp em đoán ra điều gì liên quan đến chiếc mùi soa?
Bài 8: Tìm câu chứa hàm ý và cho biết nội dung của hàm ý
Bác lái xe dắt anh ta lại chỗ nhà họa sĩ và cô gái:
Đây tôi giới thiệu với anh một họa sĩ lão thành nhé. Và cô đây là kỹ sư nông nghiệp. Anh đưa khách về nhà đi. Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi sớm quá. Anh hãy đưa ra cái món chè pha nước mưa thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh.
Mẹ nó đâm nổi giận quơ đũa bếp dọa đánh, nó phải gọi nhưng lại nói trổng:
Vô ăn cơm!
	Anh Sáu vẫn ngồi im giả vờ không nghe, chờ nó gọi “ba vô ăn cơm”. Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng ra:
Cơm chín rồi!
	Anh cũng không quay lại.
Bài 9: Đọc các đoạn trích sau đây, cho biết những câu in đậm có phải là câu chứa hàm ý không. Vì sao?
Có người hỏi:
Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
	Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to:
Hà, nắng gớm, về nào
	Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người vừa tản cư lên ấy vẫn dõi theo.
– Này, thầy nó ạ.
	Ông Hai nằm rũ ra ở trên giường không nói gì.
Thầy nó ngủ rồi à?
Gì?
Ông lão khẽ nhúc nhích.
Tôi thấy người ta đồn
Ông lão gắt lên:
Biết rồi!
	Bà Hai nín bặt. Gian nhà lặng đi, hiu hắt.
Bài 10: Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
	Chị Dậu vừa nói vừa mếu:
Thôi u không ăn để phần cho con. Con chỉ được ăn ở nhà bữa này nữa thôi. U không muốn ăn tranh của con. Con cứ ăn thật no, không phải nhường nhịn cho u.
	Cái Tý chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống:
Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu?
	Điểm them một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:
Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
	Cái Tý nghe nói giãy nãy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rỗ rồi òa lên khóc:
U bán con thật đấy ư? Con van u, con lạy u, con còn bé bỏng, u đừng đem bán con đi, tội nghiệp. U để con ở nhà chơi với em con.
Nêu hàm ý của những câu in đậm. Vì sao chị Dậu không nói thẳng với con mà phải dùng hàm ý?
Hàm ý trong câu nói nào của chị Dậu rõ hơn?Vì sao chị Dậu phải nói rõ hơn như vậy? Chi tiết nào trong đoạn trích cho thấy cái Tý đã hiểu hàm ý trong câu nói của mẹ?
Bài 11: Người nói, người nghe những câu in đậm dưới đây là ai? Xác định hàm ý của mỗi câu ấy. Theo em, người nghe có hiểu hàm ý của người nói không? Những chi tiết nào chứng tỏ điều đó?
– Anh nói nữa đi. - Ông giục.
Báo cáo hết!- Người con trai vụt trở lại giọng vui vẻ. – Năm phút nữa là mười.
Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà. Chè đã ngấm rồi đấy.
	Thì giờ ngắn ngủi còn lại thúc giục cả chính người họa sĩ già. Ông theo liền anh thanh niên vào trong nhà, đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế.
– Anh Tấn này! Anh bây giờ sang trọng rồi,còn cần quái gì các thứ đồ gỗ hư hỏng này nữa. Chuyên chở lại lịch kịch lắm. Cho chúng tôi khuân đi thôi. Chúng tôi nhà nghèo dùng được tất.
Có gì đâu mà sang trọng! Chúng tôi cần phải bán các thứ này đi để
Ái chà! Anh bây giờ làm quan rồi mà bảo là không sang trọng? Những ba nàng hầu. Mỗi lần đi đâu là ngồi kiệu lớn tám người khiêng, còn bảo là không sang trọng? Hừ! Chẳng cái gì giấu nổi chúng tôi đâu!
	Tôi biết không thể nói làm sao được đành ngậm miệng đứng trầm ngâm.
Ôi dào! Thật là càng giàu có càng không dám rời một đồng xu. Càng không dám rời đồng xu lại càng giàu có!
Thoắt trông nàng đã chào thưa:
“ Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!
	Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan!
	Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều.”
	Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kêu ca.
Bài 12: Hàm ý của câu in đậm dưới đây là gì? Vì sao em bé không nói thẳng được mà phải dùng hàm ý? Việc sử dụng hàm ý có thành công không? Vì sao?
	Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên:
Cơm sôi rồi, chắt nước dùm cái!- Nó cũng lại nói trổng.
	Tôi lên tiếng mở đường cho nó:
Cháu phải gọi “ Ba chắt nước dùm con”, phải nói như vậy.
	Nó như không để ý đến câu nói của tôi, nó lại kêu lên: 
Cơm sôi rồi, nhão bây giờ!
Anh Sáu vẫn ngồi im.
Bài 13: Hãy điền vào lượt lời của B trong đoạn thoại sau đây một câu có hàm ý từ chối:
	A: Mai về quê với mình đi!
	B: 
	A: Đành vậy.
Bài 14 Tìm hàm ý của Lỗ Tấn qua việc ông so sánh “hy vọng” với “con đường” trong các câu sau:
	Tôi nghĩ bụng: Đã gọi là hy vọng thì không thể nói đâu là thực, đâu là hư. Cũng giống như những con đường trên mặt đất; kỳ thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi.
Bài 15: Đọc truyện cười sau đây và cho biết người ăn mày muốn nói điều gì với người nhà giàu qua câu nói được in đậm ở cuối truyện.
CHIẾM HẾT CHỖ
Một người ăn mày hom hem, rách rưới, đến cửa nhà giàu xin ăn. Người nhà giàu không cho lại còn mắng:
Bước ngay! Rõ trông như người ở dưới địa ngục mới lên ấy!
Người ăn mày nghe nói, vội trả lời:
Phải, tôi ở dưới địa ngục mới lên đấy!
Người nhà giàu nói:
Đã xuống địa ngục, sao không ở hẳn dưới ấy, còn lên đây làm gì cho bẩn mắt?
Người ăn mày đáp:
Thế không ở được nên mới phải lên. Ở dưới ấy các nhà giàu chiếm hết cả chỗ rồi!
Bài 16: Tìm hàm ý của các câu in đậm dưới đây. Cho biết trong mỗi trường hợp, hàm ý đã được tạo ra bằng cách cố ý vi phạm phương châm hội thoại nào.
Tuấn hỏi Nam:
Cậu thấy đội bóng huyện mình chơi có hay không?
Nam bảo:
Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp.
Lan hỏi Huệ:
Huệ báo cho Nam, Tuấn và Chi sang mai đến trường chưa?
Tớ báo cho Chi rồi. - Huệ đáp.