Ôn tập môn Vật lí Lớp 7 - Chủ đề 15-21 - Năm học 2019-2020

 1 
Họ tên: Lớp: . 
ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 15 ĐẾN 21 VẬT LÍ 7 NĂM HỌC 2019- 2020 
1.Có thể làm vật nhiễm điện bằng cách nào? Cho ví dụ? Vật nhiễm điện có khả năng gì? 
 Có thể làm cho vật nhiễm điện bằng cách cọ xát. 
 VD: Cọ xát cây thước nhựa vào mảnh vải khô thì thước nhựa và mảnh vải khô đều bị 
nhiễm điện. 
 Vật nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng hút các vật nhỏ nhẹ khác và tạo ra tia 
lửa điện. 
2. Có mấy loại điện tích? Các vật nhiễm điện tương tác với nhau như thế nào ? Nêu quy 
ước vật nhiễm điện? 
 Có hai loại điện tích là điện tích dương (+) và điện tích âm (-) 
 Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau. 
 Quy ước: 
- Cọ xát thanh thủy tinh vào mảnh lụa: thanh thủy tinh nhiễm điện dương, mảnh lụa nhiễm điện 
âm. 
- Cọ xát thanh nhựa sẫm màu vào mảnh vải khô: thanh nhựa nhiễm điện âm, mảnh vải khô 
nhiễm điện dương. 
3. Nêu sơ lược về cấu tạo nguyên tử? Một vật nhiễm điện âm khi nào, nhiễm điện dương 
khi nào? 
 Sơ lược về cấu tạo nguyên tử: 
- Các vật đều được cấu tạo từ các nguyên tử rất nhỏ; nguyên tử lại được cấu tạo từ những 
hạt nhỏ hơn. 
- Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện tích dương và lớp vỏ tạo bởi các electron mang 
điện tích âm chuyển động xung quanh hạt nhân. 
- Tổng điện tích âm của các electron có độ lớn bằng điện tích dương của hạt nhân, nên 
bình thường nguyên tử trung hòa về điện và vật không nhiễm điện. 
- Electron có thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật 
khác. 
 Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm electron, nhiễm điện dương nếu mất bớt 
electron. 
4.Thế nào là dòng điện? Thế nào là nguồn điện? Ở một số nguồn điện, 2 cưc được phân 
chia như thế nào? Kể tên 3 nguồn điện mà em biết ? Thế nào là 1 mạch điện? Kể tên các 
bộ phận chính của mạch điện? 
 Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng. 
 Nguồn điện là một thiết bị có khả năng cung cấp dòng điện để các dụng cụ điện hoạt 
động. 
 Ở một số nguồn điện (pin và acquy), 2 cực được phân ra thành cực dương (+) và cực âm 
(-) 
 Kể tên 3 nguồn điện: pin, bình acquy, dynamo xe đạp 
 Hệ thống gồm nguồn điện, thiết bị tiêu thụ điện, dây dẫn, công tắc,nối với nhau tạo 
thành một mạch điện. 
 Các bộ phận chính của mạch điện: nguồn điện, dây dẫn, công tắc, thiết bị tiêu thụ 
điện. 
5.Thế nào là chất dẫn điện? Thế nào là chất cách điện? Mỗi loại cho 3 ví dụ thường dùng? 
Dòng điện trong kim loại là gì? 
 Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua. 
 2 
 Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua. 
 3 vật liệu thường dùng làm chất dẫn điện: đồng, nhôm, sắt. 
 3 vật liệu thường dùng làm chất cách điện: sứ, thủy tinh, nhựa. 
 Dòng điện trong kim loại: là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng. 
6.Thế nào là sơ đồ mạch điện? Mạch điện được mô tả như thế nào? Nêu quy ước về chiều 
dòng điện? So sánh chiều dòng điện trong dây dẫn và chiều dịch chuyển có hướng của các 
electron tự do? 
 Sơ đồ mạch điện là hình vẽ mạch điện, trong đó các bộ phận của mạch điện được thể hiện 
bằng các ký hiệu. 
 Mạch điện có thể được mô tả bằng sơ đồ mạch điện, từ sơ đồ mạch điện ta có thể lắp được 
mạch điện tương ứng. 
 Quy ước về chiều dòng điện: Là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các thiết bị điện tới 
cực âm của nguồn điện. 
 Chiều dòng điện trong dây dẫn ngược với chiều dịch chuyển có hướng của các electron tự 
do. 
7. Nêu 5 tác dụng của dòng điện? Mỗi tác dụng cho 2 ví dụ 
 Tác dụng nhiệt. VD: bàn ủi, bếp điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua 
 Tác dụng từ. VD: Quạt điện quay, chuông điện kêu khi có dòng điện chạy qua. 
 Tác dụng phát sáng. VD: Đèn huỳnh quang, đèn dây tóc, đèn led (diot) phát sáng khi có 
dòng điện chạy qua. 
 Tác dụng hóa học. VD: mạ điện, tinh luyện kim loại, nạp điện bình acquy 
 Tác dụng sinh lý. VD: Dòng điện đi qua cơ thể người làm các cơ co giật, có thể làm tim 
ngừng đập, ngạt thở, thần kinh bị tê liệt; trong y học dùng dòng điện hợp lý để châm cứu 
BÀI TÂP ÁP DỤNG 
 BT1: 
a) Tại sao cánh quạt điện sau một thời gian thổi gió lại có nhiều bụi bám vào cánh quạt, đặc biệt ở 
mép cánh quạt chém vào không khí? 
Trả lời: Trong không khí có rất nhiều bụi khi quạt quay cánh quạt cọ xát vào không khí làm cho 
cánh quạt bị nhiễm điện và hút bụi trong không khí rất nhiều. Đặc biệt là mép cánh quạt cọ xát 
với không khí nhiều hơn nên nhiễm điện mạnh hơn hút nhiều bụi hơn. 
b) Trong các phân xưởng dệt, người ta thường treo những tấm kim loại đã nhiễm điện ở trên cao. 
Hãy giải thích tại sao người ta làm như vậy? 
Trả lời: Vì trong xưởng dệt có rất nhiều bụi vải li ti bay lơ lửng trong không khí. Tấm kim loại 
nhiễm điện có khả năng hút các bụi vải này. Do đó treo tấm kim loại hút các bụi vải li ti, làm 
cho không khí trong xưởng ít bụi và bảo vệ sức khỏe mọi người. 
c) Vì sao khi cọ xát vào hai mép túi nilon đang dính chặt nhau, ta có thể dễ dàng tách chúng ra? 
Trả lời: Cọ xát vào 2 mép túi nilon làm hai mép túi nhiễm điện cùng loại nên đẩy nhau, ta dễ dàng 
tách chúng ra khỏi nhau. 
d) Nam châm hút các vụn sắt. Có phải nam châm bị nhiễm điện không? Vì sao? 
Trả lời: Nam châm không phải vật nhiễm điện; nam châm có tính chất từ nên có thể hút các vật 
liệu bằng sắt, thép. 
e) Vào những ngày thời tiết khô ráo, chải tóc khô bằng lược nhựa thì lược có thể hút các sợi tóc? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 3 
 ........................................................................................................................................................ 
f) Hãy giải thích các nghịch lý sau: Càng lau chùi bàn ghế thì bàn ghế càng bám nhiều bụi bẩn? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
g) Vào những ngày thời tiết khô ráo, khi lau chui gương soi, màn hình tivi bằng khăn bông khô ta 
thấy có nhiều bụi bám vào chúng? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 BT2: Vật có khả năng hút vật khác có phải là vật nhiễm điện hay không? Tại sao? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 BT3: 
a) Có 3 quả cầu bị nhiễm điện. Quả cầu A hút quả cầu B, quả cầu B đẩy quả cầu C. Đưa một thanh 
thủy tinh đã bị nhiễm điện lại gần thì thanh thủy tinh đẩy quả cầu C. Hỏi các quả cầu A, B, C 
nhiễm điện gì? 
Trả lời: Thanh thủy tinh nhiễm điện dương đẩy quả cầu C, thì quả cầu C nhiễm điện dương. Quả 
cầu B đẩy quả cầu C thì quả cầu B nhiễm điện dương. Quả cầu A hút quả cầu B thì quả cầu A 
nhiễm điện âm. 
Vì hai vật nhiễm điện cùng loại đẩy nhau. Vì hai vật nhiễm điện khác loại hút nhau. 
b) Có 5 vật A, B, C, D, E được nhiễm điện do cọ xát. A hút B, B đẩy C, C hút D, D đẩy E. Biết E 
mang điện tích âm. Vật A, B, C, D mang điện tích gì? Vì sao? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
c) Vật A nhiễm điện âm, vật B nhiễm điện dương được đặt xa nhau và nối với nhau bằng một dây 
đồng. Lúc này dây đồng có dòng điện chạy qua không? Nếu có thì dòng điện dịch chuyển như 
thế nào? Electron tự do trong dây dẫn dịch chuyển như thế nào? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
d) So sánh chiều dòng điện trong dây dẫn và chiều dịch chuyển có hướng của các electron tự do? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 BT4: 
a) Hạt nhân nguyên tử vàng có điện tích +79. Hỏi trong nguyên tử có bao nhiêu e chuyển động 
quanh hạt nhân? Vì sao? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
b) Muốn mạ vàng cho chiếc đồng hồ người ta nhúng đồng hồ vào dung dịch nào? Nối đồng hồ với 
cực nào của nguồn điện? 
 4 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 BT5: 
a) Vì sao các cột thu lôi làm bằng đồng hay sắt mà không làm bằng gỗ khô? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
b) Tại sao dây đồng dẫn được điện còn dây nhựa thì không dẫn được điện? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 BT6: 
a) Trong mạch điện có mắc cầu chì , khi dòng điện gây ra tác dụng nhiệt, dây dẫn nóng lên tới 
3270C . Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với dây chì và với mạch điện? 
Trả lời: Khi dòng điện gây ra tác dụng nhiệt, dây dẫn nóng lên tới 327oC, dây chì bị nóng chảy, 
mach điện bị hở. 
b) Máy sấy tóc, phương pháp châm cứu điện, đèn led, kỹ thuật mạ điện, chuông điện, quạt máy, 
cầu chì hoạt động dựa trên tác dụng nào của dòng điện? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
c) Một bình ắc-quy để lâu ngày các cực dương, cực âm đã bị mất dấu. Em hãy dùng đèn đi-ốt phát 
quang (led) và một số dây nối để tìm lại các cực của ắc –quy. 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
d) Tại sao khi cầu chì trong gia đình bị đứt, ta không nên dùng dây đồng, dây kẽm thay cho cầu 
chì? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 BT7: 
a) Cho mạch điện gồm nguồn điện 2 pin mắc nối tiếp, hai đèn Đ1, Đ2 mắc nối tiếp và khóa K 
đóng. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện và xác định chiều dòng điện chạy trong mạch. Nếu 1 bóng đèn bị 
hỏng thì đèn còn lại sáng không? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
b) Vẽ sơ đồ mạch điện gồm ngồn điện 1 pin, 2 công tắc sao cho 2 bóng đèn hoạt động độc lập, vẽ 
mũi tên chỉ chiều dòng điện. Tháo bỏ 1 bóng đèn thì đèn còn lại có sáng không? 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................ 
 ........................................................................................................................................................