Ôn tập môn Vật lí Lớp 9 - Chương 8: Động cơ điện - Đỗ Thị Hữu Nghĩa

ÔN TẬP
CHƯƠNG 8: ĐỘNG CƠ ĐIỆN
CÁC KIẾN THỨC CẦN NHỚ:
Động cơ điện là thiết bị điện biến đổi điện năng thành cơ năng như: máy bơm nước, máy giặt, tủ lạnh, quạt
I/ CẤU TẠO 
Gồm 2 bộ phận chính là: Stato (phần cố định) và Roto (phần quay).
Stato gồm các cuộn dây quấn đặt trên các lõi thép để tạo ra từ trường quay.
 Rôto gồm một cuộn dây quấn trên lõi thép, được gắn với trục và ổ bi. Khi mắc động cơ vào mạng điện xoay chiều, từ trường quay do stato gây ra làm cho rôto quay trên trục
Lõi thép cùa Stato và Roto được làm bằng lá thép kỹ thuật điện ghép lại.
Dây quấn được làm bằng dây điện từ.
Lưu ý: động cơ quạt trần thì cấu tạo ngược lại, Stato gắn với trục và ổ bi.
II/ KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ ĐIỆN
Động cơ điện 1 pha khởi động bằng vòng ngắn mạch là động cơ: Trên Stato có xẽ rãnh và đặt vào đó 1 vòng bằng đồng kín.
Động cơ quạt trần kiểu tụ điện được khởi động bằng : Mạch khởi động gồm 1 cuộn khởi động và 1 tụ điện.
Các bộ phận của quạt trần kiểu tụ điện gồm:Động cơ, hộp số, Tụ điện, cánh quạt.
Quạt trần kiểu tụ điện có 3 đầu dây ra(C, R, S):
C làđầu dây Chung.
R là đầu dây của cuộn Chạy(cuộn chính). 
S là đầu dây của cuộn Khởi động (cuộn đề).
Hộp số dùng để thay đổi tốc độ quay của quạt.
Dùng đèn thử để kiểm tra hộp số:
Nếu hộp số tốt thì đèn thử có nhiều độ sáng khác nhau. 
Nếu hộp số bị chập thì đèn thử chỉ có 1 độ sáng. 
Nếu hộp số hư thì đèn thử không sáng.
Cách kiểm tra tụ điện: có 2 cách:
- Bằng đèn thử, nếu tụ tốt thì đèn thử sáng mờ.
- Bằng đồng hồ V.O.M, nếu tụ tốt thì kim đồng hồ V.O.M sẽ vọt lên và từ từ trở về gần hết.
Cách kiểm tra các cuộn dây quấn cúa quat:
Dùng đèn thử kiểm tra các cuộn dây của quạt: lần lượt chạm 2 đầu que đo của đèn thử vào từng 2 đầu dây của quạt, nếu các cuộn dây tốt thì đèn thử có 3 độ sáng.
Dùng đồng hồ V.O.M kiểm tra các cuộn dây của quạt: lần lượt chạm 2 đầu que đo với tửng cặp dây của quạt, nếu các cuộn dây tốt thì đọc được 3 trị số điện trở.
Cách xác định 3 đầu dây ra (S, R, C) của quạt: có 2 cách:
Cách 1:Duøng maïch ñeøn thöû xaùc ñònh 3 ñaàu daây quaït traàn :
	 Laàn löôït maéc noái tieáp töøng ñaàu daâyvôùi ñeøn thử(thử từng cặpà có 3 lần thử à đèn thử có 3 độ sáng), ñoàng thôøi quan saùt ñoä saùng cuûa ñeøn thöû, nếu:
	+ Ñeøn môø nhaát : 2 ñaàu daây đang thử laø R,S. Vậy đầu còn lại là C
	+ Ñeøn saùng mờ : 2 ñaàu daây laø C,S. Vậy đầu còn lại là R
	+ Ñeøn saùng tỏ nhaát : 2 ñaàu daây laø C,R. Vậy đầu còn lại là S
	Cách 2:Dùng đồng hồ điện xác định 3 đầu dây ra của quạt trần :
	Lần lượt chập 2 que đo cùa đồng hồ với 2 đầu dây của quạt (ta có 3 lần thử à đọc được 3 trị số điện trở) , đồng thòi quan sát trị số điện trở trên đồng hồ đo, nếu:
	+ Trò soá ñieän trôû lôùn nhaát : 2 ñaàu daây laø R,S. Vậy đầu còn lại là C
	+ Trò soá ñieän trôû trung bình: 2 ñaàu daây laø C,S. Vậy đầu còn lại R
	+ Trò soá ñieän trôû nhoû nhaát : 2 ñaàu daây laø C,R. Vậy đầu còn lại là S
Tóm lại
Giả sử cho 3 đầu dây ra của quạt trần là 1, 2, 3. 
1/ DÙNG ĐÈN THỬ
Có 3 lần thử
Đèn có 3 độ sáng
Kết quả
Sáng tỏ
(đầu còn lại là S)
Mờ vừa
(R)
Mờ nhất
(C)
1-2
*


1-3

*

2-3


*
VẬY 3 là: S 2 là: R 1 là: C
2/ DÙNG V.O.M
Có 3 lần thử
Đọc được 3 trị số điện trở
Kết quả
Trị số Nhỏ Nhất
(S)
Trị số Trung Bình
(R)
Trị số Lớn Nhất
(C)
1-2
*


1-3

*

2-3


*
VẬY 3 là: S 2 là: R 1 là: C
3 đầu dây (S, R, C) thì có 3 lần thử cho 3 độ sáng (3 trị số điện trở) như sau:
Đèn sáng tỏ(trị số điện trở nhỏ nhất) thì đầu còn lại là S (thử 2 đầu CR)
Đèn mờ vừa(trị số điện trở trung bình) thì đầu còn lại là R (SC)
Đèn mờ nhất(trị số điện trở lớn nhất) thì đầu còn lại là C (SR).
Để sử dụng và bảo quản động cơ đúng ta phải: Chọn Uđm=Unguồn, Pđm=Pyêu cầu, định kỳ tra dầu mỡ, đặt động cơ nơi khô ráo sạch sẽ và chắc chắn.
Uđm là điện áp định mức
Pđm là công suất định mức
BÀI TẬP
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM MÔN ĐIỆN DÂN DỤNG 
CHƯƠNG VIII : ĐỘNG CƠ ĐIỆN
Câu1/ Hai bộ phận chính của động cơ điện xoay chiều một pha là:
Stato, dây quấn 
Stato, lõi thép	
Stato, rôto 
Lõi thép, dây quấn
Câu 2/ Phần quay trong động cơ điện xoay chiều một pha gọi là:
Rôto
Stato
Cuộn dây
Cánh quạt
Câu 3/ Phần cố định trong động cơ điện xoay chiều một pha gọi là:
Rôto
Stato
Cuộn dây
Cánh quạt
Câu 4/ Rôto trong động cơ điện xoay chiều một pha là bộ phận:
Quay	
Đứng yên	
Cố định	
 D. Chuyển động
Câu 5/ Lõi thép stato, roto trong động cơ điện xoay chiều một pha được làm bằng:
Hợp kim Anico	
Lá thép kỹ thuật điện ghép lại
Hợp kim Pecmaloi	
Ferit
Câu 6/ Dây quấn stato trong động cơ điện xoay chiều một pha được làm bằng:
Lá thép kỹ thuật điện	
Dây kẽm
Dây nhôm	
Dây điện từ
Câu 7/ Điện năng của động cơ điện tiêu thụ được biến đổi thành:
Nhiệt năng	
Cơ năng
Quang năng	
Điện năng
Câu 8/ Động cơ điện một pha khởi động bằng vòng ngắn mạch là động cơ có :
Trên stato xẽ rãnh và đặt vào đó một vòng bằng đồng hở.
Trên stato xẽ rãnh và đặt vào đó một vòng bằng đồng kín.
Cuộn dây chia thành cuộn chính và cuộn phụ, cuộn phụ được mắc nối tiếp với 1 tụ điện.
Cuộn dây chia thành cuộn chính và cuộn phụ, cuộn chính được mắc nối tiếp với 1 tụ điện.
Câu 9/ Động cơ điện trong quạt trần kiểu tụ điện được khởi động bằng:
Starter
Rôto 
Stato
Mạch khởi động gồm cuộn dây khởi động và tụ điện
Câu 10/ Cấu tạo của động cơ điện quạt trần kiểu tụ điện gồm có :
Động cơ, hộp số, cánh quạt, cầu chì.
Động cơ, hộp số, tụ điện, cánh quạt.
Hộp số, cánh quạt, tụ điện, cầu chì.
Động cơ, tụ điện, cánh quạt, cầu chì.
Câu 11/ Quạt trần kiểu tụ điện có mấy đầu dây ra:
2 đầu dây
3 đầu dây
4 đầu dây
5 đầu dây
Câu 12/ Đầu dây C của quạt trần kiểu tụ điện được gọi là:
Đầu dây của cuộn dây chính (cuộn chạy)
Đầu dây của cuộn khởi động (cuộn đề)
Đầu dây chung
Đầu dây của tụ điện
Câu 13/ Đầu dây R của quạt trần kiểu tụ điện được gọi là:
Đầu dây của cuộn chính (cuộn chạy)
Đầu dây của cuộn khởi động (cuộn đề)
Đầu dây chung
Đầu dây của tụ điện
Câu 14/ Đầu dây S của quạt trần kiểu tụ điện được gọi là:
Đầu dây của cuộn chính (cuộn chạy)
Đầu dây của cuộn khởi động (cuộn đề)
Đầu dây chung
Đầu dây của tụ điện
Câu 15/ Hộp số được dùng để : 
Tạo lực khởi động giúp động cơ quay.
Đẩy không khí tạo thành gió.
Thay đổi tốc độ của quạt.
Kéo cánh quạt quay.
Câu 16/ Dùng đèn thử để kiểm tra hộp số của quạt điện. Khi vặn núm điều khiển, nếu hộp số bị chập thì đèn thử sẽ:
Có nhiều độ sáng khác nhau.
Có 1 độ sáng.
Không sáng.
Sáng mờ
Câu 17/ Dùng Ohm kế để kiểm tra tụ điện của quạt điện. Tụ điện còn tốt thì kim trên Ohm kế sẽ:
Kim vọt lên và từ từ trở về gần hết.
Kim vọt lên, rồi trở về một ít.
Kim vọt lên và đứng yên .
Kim không lên.
Câu 18/ Đặt 2 que đo của đèn thử vào 2 đầu dây của tụ điện. Nếu tụ điện tốt thì:
Đèn thử sáng tỏ
Đèn thử chớp tắt
Đèn thử không sáng
Đèn thử sáng mờ
Câu 19/ Dùng đèn thử kiểm tra các cuộn dây của quạt. Lần lượt chạm 2 đầu que đo của đèn thử vào từng 2 đầu dây của quạt, nếu các cuộn dây tốt thì:
Đèn thử có một độ sáng
Đèn thử có hai độ sáng
Đèn thử có ba độ sáng
Đèn thử không sáng
Câu 20/ Dùng đồng hồ V.O.M ở thang đo Rx1. Lần lượt chạm 2 đầu que đo với từng cặp dây của quạt, nếu quạt tốt thì:
Đọc được 3 trị số điện trở	
Đọc được 2 trị số điện trở
Đọc được 1 trị số điện trở
Không đọc được trị số
Câu 21/ Dùng đèn thử kiểm tra hộp số của quạt, nếu hộp số quạt tốt thì:
Đèn thử không sáng
Điều chỉnh núm điều khiển thì đèn thử chỉ có một độ sáng
Điều chỉnh núm điều khiển thì đèn thử có nhiều độ sáng khác nhau
Điều chỉnh núm điều khiển thì đèn thử sáng tỏ
Câu 22/ Dùng đèn thử xác định 3 dây R, S, C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây RS đèn thử sáng tỏ nhất	
 Cặp dây CR đèn thử sáng tỏ nhất	
 Cặp dây CS đèn thử sáng tỏ nhất
Cặp dây RS đèn thử sáng mờ
Câu 23/ Dùng đèn thử xác định 3 dây R,S,C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây CS đèn thử sáng mờ nhất	
Cặp dây RS đèn thử mờ nhất
Cặp dây CR đèn thử mờ
Cặp dây RS đèn thử tỏ nhất
Câu 24/ Dùng đèn thử xác định 3 dây R,S,C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây RS đèn thử sáng tỏ nhất.	
Cặp dây CR đèn thử sáng mờ
Cặp dây CS đèn thử sáng mờ	
Cặp dây CS đèn thử sáng mờ nhất
Câu 25/ Dùng đèn thử xác định 3 dây R,S,C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây RS đèn thử sáng mờ	
Cặp dây CS đèn thử sáng tỏ nhất	
Cặp dây CS đèn thử sáng mờ
Cặp dây CR đèn thử sáng mờ nhất
Câu 26/Dùng đèn thử xác định 3 dây R,S,C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây CS đèn thử mờ nhất	
Cặp dây RS đèn thử sáng tỏ nhất
Cặp dây CR đèn thử sáng tỏ nhất
Cặp dây CR đèn thử sáng mờ
Câu 27/Dùng đèn thử xác định 3 dây R,S,C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây CR đèn thử sáng mờ nhất	
Cặp dây RS đèn thử sáng mờ nhất
Cặp dây RS đèn thử sáng mờ	
Cặp dây CS đèn thử sáng tỏ
Câu 28/ Dùng đèn thử xác định 3 dây R,S,C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây CS đèn thử tỏ nhất	
Cặp dây RS đèn thử mờ
Cặp dây CR đèn thử sáng tỏ nhất
Cặp dây CR đèn thử sáng mờ
Câu 29/Dùng đèn thử xác định 3 dây R,S,C của động cơ quạt trần kiểu tụ điện thì :
Cặp dây RS đèn thử sáng tỏ nhất	
Cặp dây CR đèn thử sáng mờ	
Cặp dây CS đèn thử sáng mờ
Cặp dây CS đèn thử sáng mờ nhất
Câu 30/ Dùng đồng hồ V.O.M ở thang đo Rx1. Lần lượt chạm 2 đầu que đo với từng hai dây của quạt kiểu tụ điện, nếu trị số điện trở lớn nhất thì:
2 đầu dây là R và S
2 đầu dây là C và S
2 đầu dây là C và R
Phải đo ở thang Rx10.
Câu 31/ Dùng đồng hồ V.O.M ở thang đo Rx1. Lần lượt chạm 2 đầu que đo với từng hai dây của quạt, nếu trị số điện trở trung bình thì:
2 đầu dây là R và S
2 đầu dây là C và S
2 đầu dây là C và R
Phải đo ở thang Rx10.
Câu 32/ Dùng đồng hồ V.O.M ở thang đo Rx1. Lần lượt chạm 2 đầu que đo với từng hai dây của quạt, nếu trị số điện trở nhỏ nhất thì:
2 đầu dây là R và S
2 đầu dây là C và S
2 đầu dây là C và R
Phải đo ở thang Rx100.
Câu 33/ Xác định đầu dây của quạt. Lần lượt mắc nối tiếp từng 2 đầu dây với đèn thử, quan sát kỹ độ sáng của đèn thử, nếu đèn sáng mờ nhất thì:
2 đầu dây là R và S (đầu còn lại là C)
2 đầu dây là C và S
2 đầu dây là C và R
Phải đo ở thang Rx10. 
Câu 34/ Để sử dụng và bảo quản động cơ đúng ta phải : 
Chọn Uđm = Unguồn, Pđm = Pyc, định kỳ tra dầu mỡ, đặt động cơ nơi khô ráo sạch sẽ, và chắc chắn
Chọn Uđm> Unguồn, Pđm> Pyc, định kỳ tra dầu mỡ, đặt động cơ nơi khô ráo sạch sẽ, và chắc chắn
Chọn Uđm < Unguồn, Pđm< Pyc, định kỳ tra dầu mỡ, đặt động cơ nơi khô ráo sạch sẽ, và chắc chắn
Chọn Uđm = Unguồn, Pđm< Pyc, định kỳ tra dầu mỡ, đặt động cơ nơi khô ráo sạch sẽ, và chắc chắn
Câu 35/Khi dùng đèn thử đo độ sáng xác định các đầu dây C, R, S của quạt trần, ta được kết quả sau : 
Kết quả đo
Tỏ
Mờ
Mờ I
Vậy 
A.
C :
1
R :
2
S:
3
1 – 2
*


B.
C :
1
R :
3
S:
2
1 – 3

*

C.
C :
2
R :
3
S:
1
2 – 3


*
D.
C :
3
R :
2
S :
1

Câu36/Khi dùng đèn thử đo độ sáng xác định các đầu dây C, R, S của quạt trần, ta được kết quả sau : 
Kết quả đo
Tỏ
Mờ
Mờ I
Vậy
A.
C :
2
R :
1
S:
3
1 – 2
*


B.
C :
2
R :
3
S:
1
1 – 3


*
C.
C :
1
R :
2
S:
3
2 – 3

*

D.
C :
3
R :
2
S :
1

Câu37/Khi dùng đèn thử đo độ sáng xác định các đầu dây C, R, S của quạt trần, ta được kết quả sau : 
Kết quả đo
Tỏ
Mờ
Mờ I
Vậy
A.
C :
3
R :
2
S:
1
1 – 2


*
B.
C :
3
R :
1
S:
2
1 – 3

*

C.
C :
2
R :
1
S:
3
2 – 3
*


D.
C :
1
R :
2
S :
3