Sáng kiến kinh nghiệm Các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non
Trường mầm non là đơn vị cơ sở của Giáo dục mầm non, thuộc hệ thống giáo dục Quốc dân, quản lí trường mầm non là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của hiệu trưởng đến tập thể cán bộ, giáo viên mầm non, để chính họ tác động trực tiếp đến quá trình chăm sóc - giáo dục trẻ nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục đối với từng độ tuổi và mục tiêu chung của bậc học. Thực chất công tác quản lí trường mầm non của hiệu trưởng là quản lí quá trình chăm sóc - giáo dục trẻ, đảm bảo cho quá trình đó vận hành thuận lợi và có hiệu quả. Quá trình chăm sóc giáo dục trẻ gồm các nhân tố: Mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc - giáo dục trẻ. Nội dung chăm sóc - giáo dục trẻ. Phương pháp, phương tiện chăm sóc - giáo dục trẻ. Lực lượng giáo dục. Đối tượng giáo dục. Kết quả chăm sóc giáo dục trẻ. Các nhân tố của quá trình chăm sóc - giáo dục trẻ có quan hệ gắn bó với nhau, trong đó mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ giữ vai trò định hướng cho sự vận động và phát triển của toàn bộ quá trình và cho từng nhân tố. Chính vì vậy mà tôi nảy sinh sáng kiến đưa ra các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non, nhằm kỳ vọng nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ trong trường mầm non với các phương pháp quản lí của hiệu trưởng trường mầm non. Với thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu là năm học 2014 - 2015, điều kiện, đối tượng để áp dụng sáng kiến đó là lực lượng cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh học sinh trường mầm non.
Với tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến đó là việc tăng cường đồng thời các biện pháp quản lí hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của hiệu trưởng, giúp hiệu trưởng trường mầm non củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, nâng cao chất lượng trường mầm non.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Quản lí 3. Tác giả: Họ và tên: Vũ Thị Tem Nữ Ngày/ tháng/ năm sinh: 20/9/1970 Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm Chức vụ, đơn vị công tác: Hiệu trưởng, trường mầm non Văn Hội Điện thoại: 0979858087 5. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Trường mầm non Văn hội 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu: Trường mầm non Văn Hội 7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Con người, trường lớp, kinh phí, cơ sở vật chất, đồ dùng, vật liệu... 8. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Năm học 2014 - 2015 TÁC GIẢ Vũ Thị Tem XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN TÓM TẮT SÁNG KIẾN Trường mầm non là đơn vị cơ sở của Giáo dục mầm non, thuộc hệ thống giáo dục Quốc dân, quản lí trường mầm non là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của hiệu trưởng đến tập thể cán bộ, giáo viên mầm non, để chính họ tác động trực tiếp đến quá trình chăm sóc - giáo dục trẻ nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục đối với từng độ tuổi và mục tiêu chung của bậc học. Thực chất công tác quản lí trường mầm non của hiệu trưởng là quản lí quá trình chăm sóc - giáo dục trẻ, đảm bảo cho quá trình đó vận hành thuận lợi và có hiệu quả. Quá trình chăm sóc giáo dục trẻ gồm các nhân tố: Mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc - giáo dục trẻ. Nội dung chăm sóc - giáo dục trẻ. Phương pháp, phương tiện chăm sóc - giáo dục trẻ. Lực lượng giáo dục. Đối tượng giáo dục. Kết quả chăm sóc giáo dục trẻ. Các nhân tố của quá trình chăm sóc - giáo dục trẻ có quan hệ gắn bó với nhau, trong đó mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ giữ vai trò định hướng cho sự vận động và phát triển của toàn bộ quá trình và cho từng nhân tố. Chính vì vậy mà tôi nảy sinh sáng kiến đưa ra các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non, nhằm kỳ vọng nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ trong trường mầm non với các phương pháp quản lí của hiệu trưởng trường mầm non. Với thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu là năm học 2014 - 2015, điều kiện, đối tượng để áp dụng sáng kiến đó là lực lượng cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và phụ huynh học sinh trường mầm non. Với tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến đó là việc tăng cường đồng thời các biện pháp quản lí hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của hiệu trưởng, giúp hiệu trưởng trường mầm non củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, nâng cao chất lượng trường mầm non. Sáng kiến được áp dụng cho công tác quản lí của hiệu trưởng trường mầm non áp dụng trong công tác qui hoạch và chuẩn hoá đội ngũ cán bộ quản lí - giáo viên nâng cao chất lượng đội ngũ. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao tay nghề cho đội ngũ kết hợp tự nâng cao trình độ. Kế hoạch hoá công tác quản lí trong việc tổ chức hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Chỉ đạo đổi mới phương pháp chăm sóc - giáo dục trẻ theo hướng an toàn, hiệu quả, có chất lượng, đảm bảo cho sự phát triển. Đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chuyên môn. Tổ chức thực hiện các chuyên đề về hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ. Tăng cường các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị. Kiểm tra đánh giá, lấy ý kiến phản hồi từ phụ huynh học sinh. Giao lưu và thông tin giáo dục mầm non. Công tác tham mưu, xã hội hoá giáo dục. Sáng kiến mang lại giá trị hiệu quả kinh tế cao vì sáng kiến đem lại chất lượng quản lí của hiệu trưởng chính là nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non, mà cũng chính là mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm của trường mầm non. Hiệu trưởng trường mầm non có vai trò đặc biệt quan trọng, là nhân tố cơ bản có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ của trường mầm non. Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, đòi hỏi người hiệu trưởng trường mầm non ngày càng phải có nghiệp vụ quản lí và năng lực chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng cao của xã hội. Vì vậy càng cần phải có các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của trường mầm non. Để thực hiện áp dụng sáng kiến tôi có đề xuất sau: Hiệu trưởng trường mầm non cần quan tâm đến việc tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị nhất là việc tăng cường sử dụng các trang thiết bị hiện đại, ứng dụng các phần mềm tin học vào công tác quản lí, chăm sóc giáo dục trẻ. Luôn cải tiến công tác quản lí theo hướng kế hoạch hoá, khoa học và kết hợp đồng bộ các biện pháp quản lí để đạt hiệu quả cao trong quản lí nhà trường. Luôn tự học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ, nắm bắt kịp thời và vận dụng linh hoạt những tiến bộ khoa học vào công tác quản lí. Ngoài việc thực hiện đúng chế độ chính sách cho người lao động, cần quan tâm về chế độ tiền lương cho nhân viên nuôi dưỡng, nhân viên y tế trường học. MÔ TẢ SÁNG KIẾN 1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến Trẻ ở lứa tuổi mầm non là thời kỳ tăng trưởng về cơ thể và phát triển trí tuệ, tình cảm, kỹ năng xã hội diễn ra rất nhanh. Có thể nói đây là thời kỳ tăng trưởng và phát triển nhanh nhất so với các giai đoạn sau này của cuộc đời con người. Do đặc điểm phát triển cơ thể và tâm lí, trẻ ở tuổi mầm non rất cần được quan tâm chăm sóc - giáo dục đúng định hướng để có thể phát triển tốt nhất. Để phát huy sự phát triển của bậc học mầm non theo đúng định hướng sự phát triển và ngày càng tăng chất lượng hoạt động, vai trò quản lí chỉ đạo của hiệu trưởng trường mầm non hết sức quan trọng. Để quản lí trường mầm non hoạt động đạt chất lượng tốt, tạo được sự tin tưởng của phụ huynh học sinh, hiệu trưởng phải luôn quan tâm tăng cường các biện pháp quản lí, vừa thực hiện nhiệm vụ nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, vừa nghiên cứu cải tiến công tác quản lí để nhà trường ngày càng phát huy được vai trò, trọng trách mà phụ huynh học sinh và xã hội giao cho, góp phần lớn vào thành quả chung của ngành giáo dục. Thực tế cho thấy nếu hiệu trưởng có phong cách và kế hoạch làm việc khoa học, có những biện pháp và sáng tạo riêng, hiệu quả quản lí sẽ được nâng cao, chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ sẽ đáp ứng được nhu cầu của phụ huynh học sinh, hoàn thành tốt mục tiêu, kế hoạch nhiệm vụ năm học, làm tăng uy tín của nhà trường đối với xã hội. Theo tôi với những lí do đó việc nghiên cứu tìm ra các biện pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non là một điều tất yếu mà người hiệu trưởng cần quan tâm nghiên cứu thực hiện. 2. Cơ sở lí luận 2.1. Đặc điểm của trường mầm non Trường mầm non là đơn vị cơ sở của ngành giáo dục mầm non thuộc hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam do ngành giáo dục quản lí. Trường mầm non là cơ sở đầu tiên đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ và chuẩn bị những tiền đề cần thiết để trẻ bước vào bậc học phổ thông. Trường mầm non tiếp nhận và quản lí trẻ em trong độ tuổi. Tổ chức chăm sóc, giáo dục trẻ em theo chương trình của Bộ ban hành. Quản lí đội ngũ. Quản lí sử dụng đất đai, trang thiết bị và tài chính. 2.2. Đặc điểm về công tác quản lí của hiệu trưởng trường mầm non Vai trò của người hiệu trưởng trường mầm non đã được nêu rõ trong Quyết định 55 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành từ năm 1990, qui định mục tiêu, kế hoạch đào tạo nhà trẻ, trường mẫu giáo: “ Cán bộ quản lí và giáo viên mầm non là lực lượng chủ yếu quyết định chất lượng giáo dục mầm non”. Nhiệm vụ của hiệu trưởng trường mầm non: Một là, đảm bảo các yêu cầu chăm sóc - giáo dục trẻ theo yêu cầu mục tiêu đào tạo. Hai là, đảm bảo chỉ tiêu số lượng trẻ đến trường. Ba là, xây dựng tập thể sư phạm nhà trường vững mạnh. Bốn là, từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng yêu cầu chăm sóc - giáo dục trẻ theo chuẩn quốc gia. Năm là, tham mưu và tăng cường kết hợp với các lực lượng xã hội để làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục mầm non. Sáu là, thường xuyên rút kinh nghiệm và cải tiến công tác quản lí để nâng cao chất lượng tổ chức, chỉ đạo các hoạt động trong nhà trường. Các nhiệm vụ mà người hiệu trưởng phải làm có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại và bổ sung cho nhau. Kết quả thực hiện các nhiệm vụ này phụ thuộc rất nhiều vào công tác quản lí của người hiệu trưởng. Chúng ta đều biết rằng, giáo dục mầm non là sự nghiệp của toàn ngành giáo dục và của toàn xã hội. Nếu cán bộ quản lí có trình độ cao, có năng lực tương xứng với trọng trách đảm nhận sẽ đóng một vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ và sự phát triển của ngành. Nếu cán bộ quản lí còn hạn chế về trình độ năng lực, nghiệp vụ quản lí thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc nâng cao chất lượng nuôi dạy trẻ, khó khai thác được sức mạnh của cộng đồng, khó tiếp cận khoa học tiên tiến và những mục tiêu đề ra cũng khó đạt được, một trong những người quản lí đó là hiệu trưởng, hiệu trưởng không chỉ quản lí tốt mọi hoạt động trong nhà trường mà còn giải quyết tốt các mối quan hệ đa dạng trong tập thể giáo viên và xây dựng mối quan hệ tích cực giữa nhà trường với cộng đồng xã hội, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi cho sự phát triển không ngừng và bền vững của nhà trường. Hiệu quả quản lí trường mầm non được đánh giá bằng kết quả thực hiện các mục tiêu quản lí và kết quả đó cũng là thước đo năng lực thực hiện nhiệm vụ của người hiệu trưởng. Nếu không có nghiệp vụ quản lí thì hiệu trưởng không thể hoàn thành được nhiệm vụ của mình và những mục tiêu đề ra cũng khó có thể trở thành hiện thực. Chính vì vậy bồi dưỡng nghiệp vụ quản lí bằng cách tăng cường các biện pháp quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ cho hiệu trưởng là nhân tố chủ yếu quyết định hiệu quả quản lí, nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Trên đây là cơ sở lí luận để tiến hành điều tra thực trạng và đề xuất các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ nhằm nâng cao chất lượng quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non. 3. Thực trạng về công tác quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của Hiệu trưởng trường mầm non 3.1. Thực trạng quy mô nhóm, lớp Trường tập trung một khu trung tâm, có 9 nhóm lớp, được phân chia theo các khối đảm bảo các độ tuổi: Nhà trẻ có 3 nhóm; mẫu giáo có 6 lớp. Trẻ đến trường được học phân tách đúng theo độ tuổi, sĩ số đảm bảo theo Điều lệ, không có lớp nào số trẻ vượt quá quy định. 3.2. Thực trạng về chất lượng hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ Trường có đủ các phòng, lớp đảm bảo chuẩn quốc gia. Trường đạt danh hiệu tiên tiến và xuất sắc nhiều năm, đã đạt chất lượng kiểm định. Hàng năm trường đều vượt chỉ tiêu về phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ, giảm tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng xuống dưới 3%. Bếp ăn đảm bảo qui trình một chiều, đảm bảo tốt vệ sinh an toàn thực phẩm, chưa để xảy ra ngộ độc thực phẩm trong trường. Hàng năm trường thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục, trường được đánh giá là một trong những trường thuộc tốp đầu của ngành giáo dục huyện. 3.3. Thực trạng về chất lượng quản lí của hiệu trưởng 3.3.1. Về thâm niên công tác trong ngành giáo dục Có thâm niên công tác trong trường mầm non được trên 22 năm, đã qua công tác phó hiệu trưởng 10 năm nên có nhiều kinh nghiệm trong việc chỉ đạo hoạt động chuyên môn của nhà trường. 3.3.2. Về thâm niên làm công tác quản lí Hiệu trưởng có thâm niên làm công tác quản lí thấp nên chưa có nhiều kinh nghiệm quản lí trường mầm non. 3.3.3. Về trình độ nghiệp vụ quản lí Hiệu trưởng đã học lớp bồi dưỡng quản lí giáo dục của Học viện quản lí. 3.3.4. Nhận thức về vai trò và năng lực của hiệu trưởng trường mầm non - Kết quả điều tra giáo viên về mức độ ảnh hưởng của năng lực chuyên môn của hiệu trưởng Để đánh giá nhận thức về năng lực, vai trò của hiệu trưởng có cần thiết cho việc quản lí hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, tôi đã điều tra trên giáo viên, người hiệu trưởng có cần phải là người giỏi chuyên môn không? Tổng hợp ý kiến của giáo viên, kết quả như sau: Các mức độ Số giáo viên được hỏi ý kiến Kết quả điều tra Số lượng Tỷ lệ Rất cần thiết 18 18 100% Cần thiết 18 0 0 Không cần thiết 18 0 0 Kết quả cho thấy rằng đội ngũ giáo viên đã có yêu cầu người hiệu trưởng trường mầm non nhất thiết phải là người giỏi chuyên môn, nắm chắc nội dung, phương pháp giảng dạy để chỉ đạo, dẫn dắt tập thể trong hoạt động chuyên môn một cách vững vàng. Thực tế đã khẳng định, muốn quản lí tốt hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ người hiệu trưởng phải thực sự giỏi chuyên môn, biết tổ chức, điều hành các hoạt động chuyên môn có chất lượng, biết sử dụng đúng người, đúng việc, phát huy được tính chủ động sáng tạo của cán bộ, giáo viên trong công việc. Các quyết định quản lí của hiệu trưởng đều mang tính chất quyết định, giúp cán bộ, giáo viên có điều kiện hoàn thành nhiệm vụ được giao, góp phần hoàn thành mục tiêu nhiệm vụ của nhà trường đã đề ra. 3.3.5. Kết quả điều tra giáo viên về những băn khoăn ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của nhà trường Cơ sở vật chất cũng còn có hạn chế so với một số trường đã cùng được công nhận chuẩn sau 5 năm. Giáo viên thực hiện chương trình đổi mới, nhưng thời gian đầu tư cho học tập tự bồi dưỡng để thực sự đổi mới phương pháp cho linh hoạt chưa nhiều. Giáo viên trẻ nhiều, lòng nhiệt tình thì có nhưng kinh nghiệm chăm sóc - giáo dục trẻ còn nhiều hạn chế. Cường độ lao động của giáo viên cũng còn vất vả, thu nhập làm bán trú thấp do đời sống của cha mẹ học sinh cũng còn nghèo. 3.3.6. Những khó khăn trong việc quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng Cơ sở vật chất không được đầu tư cơ bản, nguồn ngân sách chi thường xuyên quá hạn chế nên gặp khó khăn trong việc thực hiện kế hoạch chuyên môn của nhà trường. Hiệu trưởng cũng gặp nhiều khó khăn trong việc bồi dưỡng giáo viên giỏi, kích thích sự sáng tạo của giáo viên do khối lượng công việc của giáo viên quá nhiều căng thẳng trong ngày. 3.3.7. Những nguyên nhân làm hạn chế chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ Thời gian và công việc quản lí quá vất vả, bận rộn làm hạn chế tự học tập, bồi dưỡng, cập nhật thông tin mới về khoa học giáo dục. Đội ngũ giáo viên còn hạn chế về năng lực. Ý thức trách nhiệm, trình độ của giáo viên không đồng đều. Nhận thức của phụ huynh học sinh cũng còn hạn chế, ảnh hưởng đến tinh thần công tác của đội ngũ. 3.3.8. Các yếu tố giúp hiệu trưởng thành công trong quản lí Bản thân hiệu trưởng phải gương mẫu, chấp hành tốt nội qui của nhà trường và qui chế ngành để làm gương cho tập thể noi theo. Hiệu trưởng phải làm việc có kế hoạch, phân công hợp lí và phát huy tốt các tổ chuyên môn. Phải biết rèn luyện phong cách quản lí khoa học. Xây dựng và thực hiện tốt qui chế dân chủ ở cơ sở. Thường xuyên tu bổ, cải tạo, trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, tạo điều kiện tốt cho đội ngũ thực hiện nhiệm vụ. Biết sâu sát, lắng nghe, quan tâm đến điều kiện hoàn cảnh riêng của các cá nhân, tạo bầu không khí tâm lí tập thể lành mạnh, phát huy sức mạnh tập thể. Hiệu trưởng phải thường xuyên cập nhật chuyên môn, không ngừng học tập và tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên tham gia học tập nâng cao trình độ. Nắm được mặt mạnh để phát huy, mặt yếu mà khắc phục. Biết chăm lo cả về vật chất lẫn tinh thần cho đội ngũ, khen thưởng kịp thời các sáng kiến, các gương điển hình, vượt khó trong tập thể. Qua kết quả khảo sát thực trạng, căn cứ tình hình thực tế của trường, tôi đề ra các phương pháp tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non để hiệu trưởng làm tốt hơn nữa công tác quản lí các hoạt động của nhà trường như sau: 4. Các phương pháp thực hiện tăng cường quản lí hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ của hiệu trưởng trường mầm non 4.1. Làm tốt công tác qui hoạch và chuẩn hoá đội ngũ cán bộ quản lí - giáo viên nâng cao chất lượng đội ngũ Để công tác giáo dục đạt hiệu quả, yếu tố con người mang tính quyết định, việc bồi dưỡng chuẩn hoá và nâng chuẩn cho đội ngũ là một vấn đề tất yếu. Để thực hiện công tác qui hoạch, chuẩn hoá đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên, nhà trường cần phải xây dựng qui hoạch về đào tạo, bồi dưỡng. Nếu để tự phát thì việc đào tạo bồi dưỡng chuyên môn của nhà trường sẽ chậm so với yêu cầu chung của ngành hoặc sẽ có hiện tượng giáo viên đi học ồ ạt sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hoạt động. Hiệu trưởng phải căn cứ vào yêu cầu của ngành, cùng với mức độ hoàn thành nhiệm vụ để xây dựng kế hoạch đào tạo bồi dưỡng của đơn vị, ưu tiên cho đội ngũ cốt cán, giáo viên có thành tích cao trong hoạt động. Kế hoạch phải được bàn bạc công khai, tiêu chuẩn rõ ràng sau khi xây dựng xong kế hoạch được công bố cho đội ngũ biết để từng cá nhân có hướng phấn đấu cho bản thân. Ngoài việc đào tạo, hiệu trưởng cần phải thực hiện qui hoạch cán bộ quản lí cho ngành, cho trường. Các cá nhân thuộc diện qui hoạch cần được giao nhiệm vụ cốt cán của trường để thử thách mức phấn đấu và tạo điều kiện phát huy khả năng của bản thân. 4.2. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao tay nghề cho đội ngũ kết hợp tự nâng cao trình độ 4.2.1. Đưa đi đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn Để công tác quy hoạch, chuẩn hoá và nâng chuẩn cho đội ngũ cán bộ giáo viên có tính khả thi trong thực tế, việc tổ chức thực hiện quy hoạch phải tiến hành một cách thường xuyên, liên tục qua kế hoạch hàng năm đã định trước. Để việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ đạt kết quả cao, người hiệu trưởng cần phải tạo điều kiện cho các cá nhân tham gia học tập, đơn vị cần dự trù kinh phí để hỗ trợ cho cá nhân tham gia học tập. Đồng thời hiệu trưởng phối hợp với tổ chức Công đoàn tổ chức tuyên dương khen thưởng trong Hội đồng sư phạm các cá nhân đạt thành tích tốt trong học tập. Ngược lại, nếu cá nhân chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập mà không có lí do chính đáng, hoặc do nguyên nhân chủ quan, có biểu hiện chưa tốt trong học tập thì cũng cần có biện pháp để khắc phục tình trạng này. Tất cả những vấn đề liên quan đến chế độ, kinh phí, khen thưởng, trách phạt nên thảo luận và công khai trong Nghị quyết Hội nghị cán bộ viên chức đầu năm học và có điều chỉnh hàng năm cho phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường. 4.2.2. Lựa chọn nội dung và hình thức để bồi dưỡng, kết hợp tự bồi dưỡng, khuyến khích tự học của cán bộ - giáo viên - Nội dung bồi dưỡng: Nội dung bồi dưỡng phù hợp với từng đối tượng hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, giáo viên thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Ngoài các khoá học đào tạo của các trường sư phạm ngành mầm non, cán bộ quản lí cần có thêm các nội dung: Những thông tin mới về khoa học giáo dục và quản lí giáo dục mầm non. Cách sử dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại, áp dụng công nghệ thông tin thành thạo để nâng cao hiệu quả giáo dục và quản lí giáo dục mầm non. Nghiệp vụ quản lí trường mầm non: Phương pháp bồi dưỡng giáo viên, bồi dưỡng công tác kiểm tra cho giáo viên cốt cán của trường. - Lựa chọn hình thức bồi dưỡng: Tuỳ tình hình thực tế mà hiệu trưởng tạo điều kiện cho đội ngũ tham gia các hình thức sau: Tham gia các lớp bồi dưỡng tại huyện. Tổ chức bồi dưỡng trong dịp hè. Tham gia và tổ chức các buổi hội thảo chuyên đề, tham quan, học tập, kiến tập cho cán bộ quản lí, giáo viên. 4.2.3. Khuyến khích tự bồi dưỡng nâng cao trình độ Với sự đa dạng phong phú phức tạp của các sự kiện xã hội, đòi hỏi người cán bộ quản lí phải không ngừng học tập để vừa nâng cao kiến thức năng lực cho bản thân vừa đáp ứng nhiệm vụ ngày càng đòi hỏi cao của công việc chuyên môn. Ngoài học ở trường lớp, việc tự học là cũng rất cần thiết, hiệu trưởng cần dành thời gian để tham gia học tập, nghiên cứu vấn đề nào đó mình đang vướng mắc, băn khoăn để có thể tự tìm ra giải pháp phù hợp. Với vai trò người đứng đầu trong nhà trường, người hiệu trưởng phải là tấm gương trong việc tự học để có thể động viên toàn thể đội ngũ tham gia học tập nâng cao trình độ, bổ sung kiến thức, năng lực của từng cá nhân trong nhà trường. 4.3. Kế hoạch hoá công tác quản lí tạo thế chủ động trong việc tổ chức hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ Kế hoạch hoá là một chức năng quan trọng, cơ bản nhất của người làm công tác quản lí. Trong một tập thể lao động mọi người liên kết với nhau cùng hoạt động thực hiện nhiệm vụ của tập thể và của bản thân. Nhiệm vụ cốt yếu của người quản lí là làm thế nào để mọi người biết nhiệm vụ, biết phương pháp hoạt động nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu của tổ chức. Kế hoạch hoá bao gồm xây dựng mục tiêu, chương trình hành động, xác định những điều kiện, phương tiện cần thiết trong thời gian nhất định của quản lí và bị quản lí. Thực hiện chức năng kế hoạch hoá tạo ra tầm chiến lược cho nhà quản lí, giúp cho việc phát hiện và lựa chọn chính xác những chương trình hành động phù hợp với nguồn lực của hệ thống. Đồng thời, kế hoạch hóa là căn cứ để hình thành và thực hiện các chức năng khác: Tổ chức, động viên, điều chỉnh và kiểm tra đánh giá. Người hiệu trưởng cần phải có kế hoạch ít nhất trong 5 năm để định hướng cho sự phát triển của nhà trường. Các kế hoạch mà người hiệu trưởng cần xây dựng là: - Xây dựng kế hoạch năm học: Kế hoạch năm học là một chương trình hành động, giúp các thành viên trong tập thể liên kết với nhau để thực hiện nhiệm vụ. Nhiệm vụ cốt yếu của người hiệu trưởng là làm cho các thành viên biết nhiệm vụ của rmình, biết phương pháp hoạt động nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu của tổ chức. Để xây dựng tốt kế hoạch năm học, hiệu trưởng cần phải biết phối hợp các thành viên trong nhà trường tham gia xây dựng kế hoạch. Kế hoạch phải có sự nghiên cứu các văn bản của các cấp lãnh đạo, kết hợp tình hình thực tế của nhà trường để xây dựng kế hoạch khả thi, vừa sức và theo đúng kế hoạch của trường và định hướng phát triển của ngành. Trong việc phối hợp các thành viên, hiệu trưởng cần trưng cầu ý kiến các phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, bằng cách các bộ phận này đề xuất kế hoạch của khâu mình phụ trách. Từ đó hiệu trưởng tổ chức bàn bạc, trao đổi để thống nhất, thành kế hoạch chung của nhà trường. Kế hoạch năm học phải được soạn thảo thật kỹ các nội dung từ nhiệm vụ phát triển số lượng, nhiệm vụ chuyên môn, nhiệm vụ quản lí cho đến việc cải tạo, sửa chữa trang bị cơ sở vật chất. Tất cả các nội dung này phải thật cụ thể và đưa ra các chỉ tiêu để tập thể cùng phấn đấu. Sau khi xây dựng kế hoạch năm học, hiệu trưởng phải tổ chức hội nghị lấy ý kiến tập thể về các nội dung kế hoạch. Khi các thành viên được trao đổi, thảo luận, các thành viên sẽ hiểu rõ trách nhiệm của nhà trường, của chuyên môn, của từng cá nhân để cùng nhau thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ năm học. - Xây dựng kế hoạch bộ phận: Nhằm thực hiện kế hoạch năm học có hiệu quả, người hiệu trưởng cần xây dựng các kế hoạch bộ phận bao gồm kế hoạch kiểm tra, kế hoạch thi đua, kế hoạch chuyên đề về chăm sóc - giáo dục trẻ, kế hoạch hội thi, kế hoạch cải tạo, sửa chữa trang bị cơ sở vật chất Việc xây dựng kế hoạch chi tiết các bộ phận, từng mảng công việc và tổ chức thực hiện công việc theo kế hoạch chung sẽ làm cho sự phối hợp giữa các bộ phận được chặt chẽ hơn, nâng cao hiệu quả hoạt động của nhà trường một cách đồng bộ hơn. 4.4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp chăm sóc - giáo dục trẻ theo hướng an toàn, hiệu quả, có chất lượng, đảm bảo cho sự phát triển Để thực hiện có hiệu quả việc đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục trẻ trong trường mầm non, trước hết phải tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ cả về mặt lí luận cũng như thực tiễn. Tiếp tục bồi dưỡng về đổi mới phương pháp sao cho linh hoạt, sáng tạo. Nội dung bồi dưỡng về đổi mới phương pháp bao gồm các vấn đề sau: - Về quan điểm: Quan điểm phù hợp với sự phát triển của trẻ. Quan điểm tiếp cận tích hợp trong giáo dục mầm non. Quan điểm giáo dục hướng vào đứa trẻ. Quan điểm tập trung phát triển năng lực, phát huy tính tích cực của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm, thay vì lấy kiến thức làm trung tâm. Theo quan điểm đổi mới phương pháp giáo dục trẻ, người giáo viên có nhiệm vụ hướng dẫn, gợi ý và tổ chức các hoạt dộng cho trẻ tham gia. Qua các hoạt động trẻ được kích thích các hoạt động tích cực về nhận thức, ngôn ngữ, kỹ năng phối hợp, hợp tác các hoạt động trong nhóm của trẻ, trẻ được trải nghiệm các kinh nghiệm đã tích luỹ được trong cuộc sống, kỹ năng giải quyết vấn đề, làm giàu cảm xúc và kỹ năng sống. Trẻ được học từ cuộc sống thiên nhiên gần gũi, từ thực tế. Trẻ tự học bằng cách tích lũy kinh nghiệm cá nhân thông qua các trò chơi, cách chơi. Trẻ học lẫn nhau, chia sẻ kinh nghiệm của mình và vận dụng những kinh nghiệm của bạn, của những người xung quanh. Trẻ học cách suy đoán, liên tưởng, khám phá để tìm cách giải quyết trong các tình huống của trò chơi hay yêu cầu xuất hiện trong sinh hoạt hàng ngày. - Giáo viên tổ chức các hoạt động trong ngày từ tổ chức đón trẻ, hoạt động tự chọn, thể dục sáng đến hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều và các hoạt động khác, giáo viên cần phải vận dụng linh hoạt các phương pháp, tạo nhiều tình huống có vấn đề trong hoạt động để trẻ thao tác, thử nghiệm, khám phá, tập làm....Qua đó trẻ lĩnh hội về kiến thức, kỹ năng, thái độ .... nhằm giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. - Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động: Môi trường rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Vì vậy cần quan tâm đến các mặt sau: Môi trường phải thật sự hấp dẫn trẻ, đầy đủ không khí, ánh sáng, diện tích đủ cho trẻ hoạt động. Mọi phương tiện đồ dùng đồ chơi, tranh ảnh đều gần gũi, màu sắc phù hợp với trẻ. Không khí lớp học phải tạo được cho trẻ cảm giác yên tâm, thoải mái, tin cậy. Môi trường cho trẻ hoạt động phải thực sự an toàn, vệ sinh sạch sẽ, tránh lây lan các mầm bệnh. Giáo viên phải kiểm tra thường xuyên để phát hiện và loại bỏ các dụng cụ hư hỏng, nguy hiểm dễ gây ra tai nạn cho trẻ. - Cách đánh giá giáo viên, đánh giá trẻ theo hướng đổi mới: Việc đánh giá giáo viên phải dựa trên tiêu chuẩn về đạo dức, kiến thức, năng lực và thái độ. Cần chú ý đến tổng thể quá trình tổ chức hoạt động, dẫn dắt, gợi ý, hướng dẫn để phát huy tính tích cực của trẻ trong việc tham gia các hoạt động ở lớp. Khi góp ý các biện pháp, ý kiến của người góp ý chỉ mang tính gợi ý, hướng dẫn chứ không nên áp đặt. Khi phát hiện những sáng tạo của giáo viên trong các nội dung hình thức, biện pháp giáo dục trẻ, cần phải tuyên dương và nhân rộng để động viên tinh thần, giúp giáo viên phát huy tốt hơn những thái độ tích cực trong tổ chức hoạt động giáo dục trẻ. - Hình thức bồi dưỡng giáo viên: Sử dụng các hình thức bồi dưỡng như dự giờ, kiến tập, chuyên đề, bồi dưỡng thường xuyên, hội thảo, thảo luận, tham quan.... 4.5. Chỉ đạo đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chuyên môn Tổ chuyên môn nếu hoạt động tốt, có chất lượng sẽ giúp cho công việc quản lí chuyên môn của người hiệu trưởng được sâu sát hơn, nâng cao chất lượng hoạt động. Nếu biết phát huy tổ chuyên môn vừa phát huy được năng lực của các tổ trưởng, vừa giúp cho việc quản lí chuyên môn của nhà trường được thuận lợi hơn. Muốn vậy người hiệu trưởng cần quan tâm bồi dưỡng bằng cách hiệu trưởng cùng dự họp tổ, góp ý cho hoạt động của tổ chuyên môn, sau khi tổ có nề nếp hoạt động, sinh hoạt tổ khá vững vàng nên tạo điều kiện cho tổ chuyên môn hoạt động độc lập. Tổ có nề nếp sinh hoạt tốt, phát huy được vai trò của các thành viên trong hoạt động tổ cần được động viên, tuyên dương trong hội đồng sư phạm. Sinh hoạt tổ chuyên môn tốt sẽ giúp cho các giáo viên trong tổ có mối quan hệ tốt, cùng giúp đỡ và chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau trong công việc. Nội dung sinh hoạt chuyên môn được cụ thể, phù hợp với công việc được giao và góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của nhà trường. Vì vậy người hiệu trưởng phải quan tâm phát huy vai trò của tổ chuyên môn, nhất là tổ trưởng trong công tác điều hành hoạt động của tổ chuyên môn. Để đi sâu vào công tác chuyên môn, phát huy hiệu quả của tổ chuyên môn, người hiệu trưởng phải biết hỗ trợ các tổ trưởng chuyên môn trong việc xây dựng kế hoạch cũng như bồi dưỡng cách thức điều hành hoạt động của tổ. Đồng thời, phải bồi dưỡng nâng cao uy tín của các tổ trưởng để họ có thể đảm nhận tốt vai trò của tổ chuyên môn đối với tập thể. Việc bồi dưỡng cho tổ chuyên môn cũng chính là một trong những yếu tố xây dựng lực lượng cốt cán, kế cận sau này của trường. 4.6. Tổ chức thực hiện các chuyên đề về hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ Việc thực hiện các chuyên đề chăm sóc - giáo dục trẻ là điều cần thiết, quan trọng, không thể thiếu. Tổ chức các chuyên đề chuyên môn này sẽ giúp cho đội ngũ đi sâu vào các nội dung giáo dục, cũng như tăng cường các biện pháp có hiệu quả trong tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ. Do vậy các chuyên đề phải có kế hoạch chi tiết, cụ thể, bám sát sự chỉ đạo chuyên đề của các cấp. Trong biện pháp thực hiện chuyên đề, cần có sự phân công cụ thể các thành viên, nhất là lựa chọn lớp và nhân sự thực hiện điểm cho chuyên đề. Biện pháp hữu hiệu thường được áp dụng là thao giảng và thảo luận sau khi dự thao giảng. Người quản lí cần phát huy từng thành viên trong việc tham gia phát biểu ý kiến sau khi dự thao giảng để từ đó có sự thống nhất, điều chỉnh. Đối với việc dự trù kinh phí thực hiện chuyên đề, ngoài chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng dạy học, còn phải dự trù cả kinh phí khen thưởng cá nhân có nhiều tiến bộ, đạt hiệu quả cao trong việc thực hiện chuyên đề, phát huy được tác dụng đối với tập thể qua hoạt động thực hiện chuyên đề. Chuyên đề về chăm sóc - nuôi dưỡng: Để công tác chăm sóc - nuôi dưỡng trẻ đạt hiệu quả cao, cần tổ chức các chuyên đề từng mặt để cụ thể hoá những phần việc cần bồi dưỡng cho đội ngũ. Nội dung các chuyên đề về chăm sóc nuôi dưỡng cho trẻ bao gồm: + Tổ chức giờ ăn- giờ ngủ cho trẻ. + Các thao tác vệ sinh cho cô và trẻ. + Các biện pháp chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng và thừa cân béo phì. + Giới thiệu thực đơn mới, kết hợp cân đối khẩu phần dinh dưỡng của trẻ. + Đảm bảo cân đối khẩu phần ăn hợp lí cho trẻ theo mùa, theo tuần. + Thực hiện sổ sách bán trú. Chuyên đề các hoạt động giáo dục cho trẻ bao gồm: + Thao giảng hoạt động học trên lớp + Thao giảng hoạt động góc + Tổ chức các hoạt động ngoài trời, lao động tham quan.. + Tổ ch
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_cac_phuong_phap_tang_cuong_quan_li_hoa.doc