Tài liệu tập huấn hướng dẫn thực hiện chương trình môn Khoa học tự nhiên

0 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 
---------------------- 
TÀI LIỆU TẬP HUẤN 
HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH 
MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN 
(Trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018) 
HÀ NỘI, 2019 
1 
TÁC GIẢ BIÊN SOẠN 
1. PGS. TS. Mai Sỹ Tuấn (Chủ biên). Khoa Sinh Học, Trường Đại học Sư 
phạm Hà Nội. 
2. PGS.TS. Nguyễn Văn Biên. Khoa Vật Lí, Trường Đại học Sư phạm Hà 
Nội. 
3. PGS.TS. Lục Huy Hoàng. Khoa Vật Lí, Trường Đại học Sư phạm Hà 
Nội. 
4. TS. Ngô Ngọc Hoa. Khoa Vật Lí, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. 
5. TS. Đỗ Thị Quỳnh Mai. Khoa Hoá Học, Trường Đại học Sư phạm Hà 
Nội. 
6. PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Chi. Khoa Hoá Học, Trường Đại học Sư 
phạm Hà Nội. 
7. PGS.TS. Trần Thị Thanh Huyền. Khoa Sinh Học, Trường Đại học Sư 
phạm Hà Nội. 
8. TS. Trần Khánh Vân. Khoa Sinh Học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. 
9. PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Liên. Khoa Sinh Học, Trường Đại học Sư 
phạm Hà Nội. 
2 
MỤC LỤC 
NỘI DUNG KHOÁ TẬP HUẤN ....................................................................... 6 
A. MỤC TIÊU ..................................................................................................... 6 
B. NỘI DUNG TẬP HUẤN ............................................................................... 8 
1. Nội dung 1: Tìm hiểu đặc điểm và quan điểm xây dựng chương trình môn 
Khoa học tự nhiên ............................................................................................... 8 
2. Nội dung 2: Tìm hiểu mục tiêu của chương trình môn Khoa học tự nhiên và 
yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực. ....................................................... 12 
3. Nội dung 3: Tìm hiểu nội dung giáo dục môn Khoa học tự nhiên. ......... .14 
4. Nội dung 4: Thực hiện dạy học hình thành và phát triển năng lực Khoa học tự 
nhiên. ............................................................................................................ .16 
C. DỰ KIẾN KẾ HOẠCH TẬP HUẤN ....................................................... 18 
D. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ TẬP HUẤN ...................................................... .20 
Phụ lục 1 ....................................................................................................... .22 
Phụ lục 2 ....................................................................................................... .72 
Tài liệu tham khảo ........................................................................................ .76 
3 
QUY ĐỊNH CHỮ VIẾT TẮT 
STT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 
1 CT Chương trình 
2 GDPT Giáo dục phổ thông 
3 GV Giáo viên 
4 HS Học sinh 
5 KHTN Khoa học tự nhiên 
6 SGK Sách giáo khoa 
7 PPDH Phương pháp dạy học 
4 
CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ 
1. Chương trình giáo dục phổ thông: là văn bản pháp quy thể hiện mục tiêu giáo dục 
phổ thông, quy định các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực của học sinh, 
nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và phương pháp đánh giá kết quả giáo 
dục, làm căn cứ quản lí chất lượng giáo dục phổ thông; đồng thời là cam kết của 
Nhà nước nhằm bảo đảm chất lượng của cả hệ thống và từng cơ sở giáo dục phổ 
thông. Chương trình giáo dục phổ thông bao gồm chương trình tổng thể, các 
chương trình môn học và hoạt động giáo dục. 
2. Chương trình môn học: là văn bản pháp quy thể hiện từng môn học về: mục tiêu, 
yêu cầu, nội dung, khối lượng kiến thức và kĩ năng, kế hoạch phân bổ, thời lượng 
cần thiết, phương pháp thích hợp, phương tiện tương ứng theo từng lớp học, bậc 
học. Chương trình của mỗi lớp (năm) học được trình bày theo trình tự chương, 
mục, chủ đề, vấn đề song song với bảng phân bố thời lượng tương ứng. 
3. Chuyên đề học tập: là nội dung giáo dục dành cho học sinh Trung học phổ thông, 
nhằm thực hiện yêu cầu phân hoá sâu, giúp học sinh tăng cường kiến thức và kĩ 
năng thực hành, vận dụng kiến thức giải quyết một số vấn đề của thực tiễn, đáp 
ứng yêu cầu định hướng nghề nghiệp. 
4. Dạy học tích hợp: Dạy học tích hợp: là định hướng dạy học giúp học sinh phát triển 
khả năng huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng,...thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau 
để giải quyết có hiệu quả các vấn đề trong học tập và trong cuộc sống, được thực 
hiện ngay trong quá trình lĩnh hội tri thức và rèn luyện kĩ năng. 
5. Dạy học phân hóa: Dạy học phân hoá: là định hướng dạy học phù hợp với các đối 
tượng học sinh khác nhau, nhằm phát triển tối đa tiềm năng vốn có của mỗi học 
sinh dựa vào đặc điểm tâm - sinh lí, khả năng, nhu cầu, hứng thú và định hướng 
nghề nghiệp khác nhau của học sinh. 
6. Kế hoạch bài học: là kế hoạch dạy học cho một bài học cụ thể, thể hiện mối quan 
hệ tương tác giữa giáo viên – học sinh, giữa học sinh – học sinh, giữa giáo viên – 
học sinh – môi trường học tập nhằm đạt được mục tiêu dạy học. 
7. Môn học: được định nghĩa là “hệ thống (hoặc bộ phận tri thức) về một lĩnh vực 
khoa học được sắp xếp theo yêu cầu sư phạm để truyền thụ cho người học, mang 
các đặc điểm: 1) Phản ánh các sự kiện, tri thức, quy luật của khoa học tương ứng 
phù hợp với mục đích, nhiệm vụ dạy học và khả năng nhận thức của học sinh; 2) 
Các câu hỏi, bài tập,... giúp học sinh tự kiểm tra luyện tập kĩ năng, kĩ xảo. Môn học 
còn có những yêu cầu phát triển năng lực hoạt động trí tuệ và giáo dục, logic của 
môn học không rập khuôn theo logic khoa học tương ứng mà là sự thống nhất giữa 
logic khoa học và logic nhận thức chung của học sinh”. 
8. Môn học lựa chọn: là môn học được học sinh chọn theo định hướng nghề nghiệp. 
5 
9. Năng lực: là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và 
quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến thức, 
kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí,... thực hiện 
thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều 
kiện cụ thể. 
10. Năng lực chung: Là những năng lực cơ bản, thiết yếu để con người có thể sống và 
làm việc bình thường trong xã hội; được hình thành, phát triển thông qua tất cả các 
môn học và hoạt động giáo dục: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và 
hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; 
11. Năng lực đặc thù: là những năng lực được hình thành, phát triển chủ yếu thông qua 
một số môn học và hoạt động giáo dục nhất định: năng lực ngôn ngữ, năng lực tính 
toán, năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mĩ, 
năng lực thể chất. 
12. Phẩm chất: là những tính tốt thể hiện ở thái độ, hành vi ứng xử của con người; 
cùng với năng lực tạo nên nhân cách con người. 
13. Phát triển chương trình nhà trường: là quá trình nhà trường cụ thể hoá chương 
trình giáo dục quốc gia, làm cho chương trình giáo dục quốc gia phù hợp ở mức 
cao nhất với thực tiễn của cơ sở giáo dục. Trên cơ sở đảm bảo yêu cầu chung của 
chương trình giáo dục quốc gia, nhà trường sẽ lựa chọn, xây dựng nội dung và xác 
định cách thức thực hiện phản ánh đặc trưng và phù hợp với thực tiễn nhà trường 
nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của người học, thực hiện có hiệu quả mục tiêu 
giáo dục. 
14. Yêu cầu cần đạt: là kết quả mà học sinh cần đạt được về phẩm chất và năng lực 
sau mỗi cấp học, lớp học ở từng môn học và hoạt động giáo dục; trong đó, mỗi cấp 
học, lớp học sau đều có những yêu cầu riêng cao hơn, đồng thời bao gồm những 
yêu cầu đối với các cấp học, lớp học trước đó. 
6 
NỘI DUNG KHOÁ TẬP HUẤN 
A. MỤC TIÊU TẬP HUẤN 
Sau khóa tập huấn, học viên có thể: 
Về kiến thức: 
- Phân tích được vị trí của Chương trình môn KHTN trong trong CT GDPT 
2018 và mối quan hệ với các môn học khác. 
- Phân tích được đặc điểm, quan điểm xây dựng chương trình, mục tiêu 
chương trình, các yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực trong chương trình 
môn KHTN. Lấy được các ví dụ về nội dung và PPDH thể hiện các phẩm 
chất và năng lực trong chương trình môn KHTN. 
- Xác định được các chủ đề kiến thức cốt lõi trong Chương trình môn KHTN. 
Xác định được những nội dung mới và giải thích nội dung mới trong chương 
trình môn KHTN. 
- Phân tích được các khái niệm/ nguyên lí chung trong CT môn KHTN. 
- Phân tích được các PPDH ưu việt và đặc trưng nhất có thể vận dụng trong 
dạy học môn KHTN nhằm hình thành phẩm chất và năng lực học sinh. Lấy 
được ví dụ minh họa khi dạy học một chủ đề nội dung trong chương trình 
môn KHTN. 
- Phân tích được các hình thức, phương pháp và kĩ thuật kiểm tra đánh giá 
phẩm chất, năng lực học sinh trong chương trình môn KHTN. 
- Xác định được các phương tiện dạy học môn KHTN. 
- Phân tích được các điểm mới nổi bật của CT GDPT tổng thể được cụ thể hóa 
trong chương trình môn KHTN như: dạy học tích hợp, dạy học phân hóa, 
dạy học thông qua hoạt động của học sinh, tính mở của chương trình. 
- Đề xuất được các phương pháp tập huấn cho các đồng nghiệp. 
Về kĩ năng: 
- Xây dựng được 04 Kế hoạch tập huấn về CT môn KHTN, bao gồm: 
+ Kế hoạch tập huấn về tìm hiểu đặc điểm giáo dục KHTN và quan điểm 
xây dựng CT môn KHTN; 
+ Kế hoạch tập huấn về tìm hiểu mục tiêu của CT môn KHTN và yêu cầu 
cần đạt về phẩm chất, năng lực; 
+ Kế hoạch tập huấn về tìm hiểu nội dung giáo dục trong CT môn KHTN; 
+ Kế hoạch tập huấn về thực hiện dạy học hình thành và phát triển năng 
lực trong CT môn KHTN. 
7 
- Xây dựng được kế hoạch bài học dựa vào các yêu cầu cần đạt trong chương 
trình môn học. 
- Thiết kế được bài kiểm tra, đánh giá học sinh đáp ứng yêu cầu cần đạt trong 
Chương trình môn KHTN. 
- Có khả năng là báo cáo viên nguồn, làm tốt công tác tập huấn cho các đối 
tượng tiếp theo trong lộ trình triển khai CT GDPT 2018. 
Về thái độ: 
- Nghiêm túc thực hiện yêu cầu của đợt tập huấn: đúng giờ, thực hiện các 
nhiệm vụ đúng tiến độ. 
- Tin tưởng và yên tâm trong dạy học môn học mới; trở thành tuyên truyền 
viên tích cực, tuyên truyền và giúp đỡ đồng nghiệp, giáo viên thực hiện tốt 
chương trình GDPT 2018. 
- Tích cực tham gia các khoá bồi dưỡng và tự bồi dưỡng nâng cao năng lực 
chuyên môn, nghiệp vụ. 
8 
B. NỘI DUNG TẬP HUẤN 
NỘI DUNG 1 
TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM VÀ QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH 
MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN 
1.1. Mục tiêu: 
Sau khi hoàn thành nội dung này, học viên: 
Về kiến thức: 
 Phân tích được vị trí của Chương trình môn KHTN trong CT GDTP 2018 
và mối quan hệ với các môn học khác. 
 Học viên trình bày được đặc điểm của giáo dục KHTN trong CT GDPT 
2018; 
 Học viên trình bày được quan điểm xây dựng CT môn KHTN trong CT 
GDPT 2018, lấy được dẫn chứng trong chương trình môn KHTN để làm 
rõ các quan điểm đó. 
Về kĩ năng: 
 Học viên xây dựng được kế hoạch tập huấn: Tìm hiểu đặc điểm giáo dục 
KHTN và quan điểm xây dựng CT môn KHTN trong CT GDPT 2018. 
 Học viên có khả năng liên hệ thực tiễn và lựa chọn các ví dụ phù hợp với 
điều kiện địa phương để tổ chức tập huấn trong các đợt tập huấn tiếp theo. 
Về thái độ: 
 Học viên nghiêm túc thực hiện yêu cầu của đợt tập huấn: đúng giờ, thực 
hiện các nhiệm vụ đúng tiến độ; tích cực trong thảo luận nhóm. 
1.2. Nguồn tài liệu: 
 Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể; Chương trình giáo dục phổ 
thông môn KHTN (ban hành kèm theo thông tư 32/2018/TT-BGDĐT 
ngày 26/12/2018) 
 Mục I và mục II của tài liệu TEXT: Tìm hiểu chương trình môn Khoa học 
tự nhiên trong Chương trình GDPT 2018. 
 Tài liệu hỏi đáp về những vấn đề chung và hỏi đáp về chương trình môn 
KHTN. 
 Infographic và video 
 Phiếu giao nhiệm vụ số 1 
1.3. Tiến trình tổ chức hoạt động 
9 
Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm môn KHTN 
 Báo cáo viên trình bày các vấn đề cơ bản về đặc điểm CT môn KHTN 
2018, (Đặc điểm chương trình môn KHTN; Nêu được 4 quan điểm xây dựng 
chương trình môn KHTN 2018; Phân tích các quan điểm đó: Kế thừa chương 
trình hiện hành như thế nào? Tiếp thu kinh nghiệm xây dựng chương trình của 
nước ngoài như thế nào? Phân tích qua các ví dụ trong chương trình để minh họa 
quan điểm đó). 
 Nhiệm vụ 1: Hoạt động cá nhân 
 Học viên đọc CT GDPT tổng thể (phần về giáo dục KHTN); đọc mục I 
của tài liệu Hướng dẫn thực hiện CT GDPT 2018 môn KHTN; Chương trình 
môn học, tài liệu hỏi đáp và xem video. 
 Nhiệm vụ 2: Hoạt động nhóm 
 Chia lớp thành các nhóm thảo luận và trình bày theo các câu hỏi sau: 
+ Môn KHTN có vị trí như thế nào trong CT GDPT 2018? 
+ Môn KHTN có vai trò và tính chất như thế nào trong giai đoạn giáo dục 
cơ bản của CT GDPT 2018? 
+ Môn KHTN có quan hệ với môn học/hoạt động giáo dục khác như thế 
nào trong CT GDPT 2018? 
+ Đặc điểm khác cơ bản của CT môn KHTN với chương trình Vật Lí, 
Hoá Học, Sinh học hiện nay là gì? 
+ Giáo dục STEM có vai trò như thế nào trong môn KHTN? 
 Nhiệm vụ 3: Đại diện nhóm báo cáo kết quả và thảo luận theo các gợi ý 
trên. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu quan điểm xây dựng môn KHTN 
- Báo cáo viên trình bày các vấn đề cơ bản về quan điểm xây dựng CT môn 
KHTN (slides). 
 Nhiệm vụ 1: Hoạt động cá nhân 
 Học viên đọc tài liệu: CT GDPT 2018 môn KHTN; Mục II (trang 3) của 
tài liệu Hướng dẫn thực hiện CT GDPT 2018 môn KHTN; Chương trình môn 
học, tài liệu hỏi đáp và xem video. Chú ý các từ khóa/ cụm từ khóa sau đây: 
+ Cụ thể hóa những mục tiêu và yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ 
thông tổng thể. 
+ Định hướng xây dựng chương trình KHTN trong Chương trình tổng thể. 
+ Hình thành và phát triển phẩm chất và năng lực học sinh 
10 
+ Dạy học tích hợp và dạy học phân hoá 
+ Kết hợp lí thuyết với thực hành 
+ Giáo dục phát triển bền vững và gắn với thực tiễn của Việt Nam 
+ Đảm bảo tính phù hợp với trình độ phát triển của học sinh 
+ Đảm bảo tính khả thi 
+ Chương trình được xây dựng theo hướng mở. 
 Nhiệm vụ 2: Hoạt động nhóm 
 Các nhóm thảo luận và trình bày theo các câu hỏi sau: 
+ Những định hướng chung trong việc thực hiện quan điểm đổi mới căn 
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo của Đảng và Nhà nước trong CT 
môn KHTN là gì? 
+ Quan điểm hình thành, phát triển phẩm chất và năng lực học sinh được 
thực hiện thông qua những hoạt động nào trong giáo dục môn KHTN? 
+ Anh/ chị hiểu thế nào là quan điểm dạy học tích hợp? Dạy học tích hợp 
trong môn KHTN? 
+ Anh/ chị hiểu thế nào về vai trò của thực hành/ thí nghiệm và sự kết hợp 
giữa lí thuyết với thực hành trong giáo dục môn KHTN? 
+ Môn KHTN có vai trò như thế nào trong việc giáo dục về phát triển bền 
vững? Hãy phân tích những thuận lợi và khó khăn trong việc giáo dục 
về phát triển bền vững gắn với thực tiễn của Việt Nam. 
+ Quan điểm về đảm bảo tính phù hợp và tính khả thi có ý nghĩa như thế 
nào khi thực hiện CT môn KHTN? 
 Nhiệm vụ 3: Hoạt động nhóm 
 Tìm hiểu về quan điểm mới trong xây dựng chương trình môn KHTN. 
+ Theo anh/ chị những quan điểm xây dựng CT môn KHTN ở trên có 
điểm nào mới so với chương trình hiện hành? 
+ Những điểm mới trong phát triển phẩm chất học sinh trong môn 
KHTN là gì? 
+ Những điểm mới trong phát triển năng lực học sinh trong môn KHTN 
là gì? 
 Nhiệm vụ 4: Đại diện nhóm báo cáo kết quả và thảo luận theo các gợi ý 
trên. 
 Sản phẩm: PowerPoint về quan điểm xây dựng chương trình môn KHTN 
2018. 
11 
 Định hướng đánh giá: So sánh bài báo cáo giữa các nhóm học viên; So 
sánh bài trình bày của học viên và với các tài liệu được cung cấp. 
1.4. Dự kiến sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá quá trình 
 Sản phẩm: PowerPoint trình bày về đặc điểm chương trình môn KHTN 
2018. 
 Định hướng đánh giá: So sánh bài báo cáo giữa các nhóm học viên; So 
sánh bài trình bày của học viên và với các tài liệu được cung cấp. 
12 
NỘI DUNG 2 
TÌM HIỂU MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG TRÌNH MÔN KHTN VÀ YÊU 
CẦU CẦN ĐẠT VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC 
2. 1.Mục tiêu: 
Sau khi hoàn thành nội dung này, học viên: 
 Nêu được mục tiêu của chương trình môn KHTN. 
 Trình bày và phân tích được yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực 
trong CT môn KHTN. 
 Lấy được ví dụ từ yêu cầu cần đạt thể hiện phẩm chất, năng lực chung và 
năng lực KHTN. 
2.2. Nguồn tài liệu: 
 Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể; Chương trình giáo dục phổ 
thông môn KHTN (ban hành kèm theo thông tư 32/2018/TT-BGDĐT 
ngày 26/12/2018) 
 Mục III và mục IV của tài liệu TEXT: Tìm hiểu chương trình môn Khoa 
học tự nhiên trong Chương trình GDPT 2018. 
 Tài liệu hỏi đáp về những vấn đề chung và hỏi đáp về chương trình môn 
KHTN. 
 Infographic và video 
 Phiếu giao nhiệm vụ số 2 
 3. Tiến trình tổ chức hoạt động 
Hoạt động 1: Tìm hiểu mục tiêu của chương trình môn KHTN 
 Báo cáo viên trình bày các vấn đề cơ bản về mục tiêu của chương trình 
môn học và giao nhiệm vụ cho các nhóm (thời gian: 10 phút) 
 Học viên thực hiện nhiệm vụ theo gợi ý sau (thời gian: 15 phút): 
 Nhiệm vụ 1: Cá nhân tự nghiên cứu 
+ Nêu được mục tiêu của chương trình môn KHTN 
+ Giả sử có GV hỏi: Các mục tiêu trong CT 2018 chỉ nhắc đến năng lực, 
vậy điều này có phải là nội dung kiến thức không quan trọng? 
+ Anh/ chị gặp khó khăn gì khi tiếp cận/ nghiên cứu/ tìm hiểu CT GDPT 
tổng thể và CT môn KHTN 2018? 
+ Đặt các câu hỏi có liên quan. 
13 
 Báo cáo viên mời bất kì một học viên trình bày nhiệm vụ này (có thể chỉ 
thuyết trình hoặc có thể trình bày bằng powerpoint) 
 Báo cáo viên tổ chức cho các học viên khác chia sẻ, thảo luận. Trao đổi 
các câu hỏi được đặt ra. Báo cáo viên tổng kết, đánh giá. 
Hoạt động 2. Tìm hiểu yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực 
 Báo cáo viên trình bày, phân tích yêu cầu cần đạt để xác định các phẩm 
chất, năng lực mà chủ đề có thể góp phần hình thành, phát triển. 
 Nhiệm vụ 2: Hoạt động theo nhóm 
 Báo cáo viên giao nhiệm vụ cho các nhóm, giao nhiệm vụ cho học viên 
theo gợi ý sau: 
+ Nêu được các phẩm chất chung mà người HS cần đạt được. 
+ Nêu được khái niệm về năng lực; Năng lực chung; Năng lực đặc thù 
môn học. 
+ Phân tích cấu trúc của năng lực; Các biểu hiện của từng thành phần 
năng lực; 
+ Trình bày cách phân tích yêu cầu cần đạt để xác định năng lực mà chủ 
đề có thể góp phần hình thành và phát triển và xác định nội dung chính 
cần tổ chức dạy học theo chủ đề. Lấy ví dụ minh họa. 
+ Yêu cầu mỗi nhóm học viên lựa chọn một chủ đề cụ thể trong CTGDPT 
môn KHTN 2018, phân tích yêu cầu cần đạt để hoàn thành bảng trong 
phiếu giao nhiệm vụ số 2. 
 Báo cáo viên tổ chức cho đại diện nhóm trình bày kết quả thực hiện nhiệm 
vụ này. 
 Báo cáo viên tổ chức cho các học viên khác chia sẻ. Trao đổi các câu hỏi 
được đặt ra. Báo cáo viên tổng kết, đánh giá. 
2.4. Dự kiến sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá quá trình 
 Sản phẩm: PowerPoint trình bày về yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng 
lực của Chương trình môn Hóa học 2018. 
 Định hướng đánh giá: So sánh bài báo cáo giữa các nhóm học viên; So 
sánh bài trình bày của học viên và với các tài liệu được cung cấp. 
14 
NỘI DUNG 3 
TÌM HIỂU NỘI DUNG GIÁO DỤC MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN 
3.1. Mục tiêu 
Sau khi hoàn thành nội dung này, học viên: 
 Xác định được các đơn vị kiến thức cốt lõi trong CT môn KHTN. 
 Xác định được những nội dung mới và giải thích được các nội dung mới 
trong CT môn KHTN. 
 Xác định được các chủ đề/ nội dung thể hiện giáo dục tích hợp trong CT 
môn KHTN (lập được bảng ma trận giữa chủ đề nội dung với các nguyên 
lí của KHTN). 
3.2. Nguồn tài liệu 
 Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể; Chương trình giáo dục phổ 
thông môn KHTN (ban hành kèm theo thông tư 32/2018/TT-BGDĐT 
ngày 26/12/2018) 
 Mục V của tài liệu TEXT: Tìm hiểu chương trình môn Khoa học tự nhiên 
trong Chương trình GDPT 2018. 
 Tài liệu hỏi đáp về những vấn đề chung và hỏi đáp về chương trình môn 
KHTN. 
 Infographic và video 
 Phiếu giao nhiệm vụ số 3 
3.3.Tiến trình tổ chức hoạt động 
Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu trúc và nội dung của chương trình môn KHTN 
2018 
 Báo cáo viên trình bày các vấn đề cơ bản về cấu trúc và nội dung của 
chương trình môn KHTN 2018. 
 Báo cáo viên giao nhiệm vụ cho học viên thực hiện nhiệm vụ theo gợi ý: 
 Nhiệm vụ 1: Cá nhân tự nghiên cứu 
+ Nội dung chương trình môn KHTN (Chủ đề/ mạch nội dung; Cấu trúc 
các chủ đề nội dung; sự sắp xếp các chủ đề vào các lớp như thế nào?) 
+ Đặt câu hỏi có liên quan. 
+ Báo cáo viên mời bất cứ 1 học viên lên trình bày. 
+ Học viên trình bày, có thể nêu câu hỏi để giải đáp chung. 
15 
+ Báo cáo viên tổ chức cho các học viên khác thảo luận, chia sẻ. BCV 
tổng kết, đánh giá. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu những điểm mới trong chương trình môn KHTN 2018 
 Báo cáo viên trình bày các vấn đề cơ bản về điểm mới trong chương trình 
môn KHTN 2018 và giao nhiệm vụ cho học viên. 
 Nhiệm vụ 2: Hoạt động theo nhóm theo gợi ý: 
+ Điểm mới cơ bản nhất trong chương trình là gì? Phân tích điểm mới đó. 
+ Mỗi nhóm chọn 1 mạch nội dung lập bảng đối sánh nội dung giáo dục 
môn KHTN như sau: 
Vấn đề 
so sánh 
Nội dung Chương 
trình KHTN 2006 
(Vật Lý, Hoá Học, 
Sinh học) 
Nội dung Chương 
trình KHTN 2018 
Điểm mới Giải thích 
điểm mới 
Vấn đề 1  
Vấn đề 2  
Vấn đề 3  
+ Đặt câu hỏi có liên quan (nếu có) 
+ Báo cáo viên mời bất cứ 1 học viên lên trình bày. 
+ Học viên trình bày, có thể nêu câu hỏi để giải đáp chung 
+ Báo cáo viên tổ chức cho các học viên khác thảo luận, chia sẻ. 
BCV tổng kết, đánh giá. 
3.4. Dự kiến sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá quá trình 
 Sản phẩm: PowerPoint trình bày về những điểm mới nội dung/giải thích 
điểm mới và các câu hỏi thảo luận của học viên. Bảng ma trận về các chủ đề nội 
dung với các nguyên lí của KHTN. 
 Định hướng đánh giá: So sánh bài trình bày của nhóm học viên với các tài 
liệu và trình bày của báo cáo viên do. 
16 
NỘI DUNG 4 
THỰC HIỆN DẠY HỌC HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC 
KHOA HỌC TỰ NHIÊN 
4.1. Mục tiêu 
Sau khi hoàn thành nội dung này, học viên: 
 Trình bày được định hướng chung về PPDH nhằm góp phần phát triển 
năng lực cho học sinh. 
 Vận dụng được các phương pháp dạy học và kĩ thuật dạy học phát triển 
năng lực cho học sinh phù hợp với các dạng chủ đề/ bài học. 
 Thiết kế được kế hoạch bài học để tổ chức dạy học cho một chủ đề/ bài 
học nhằm góp phần phát triển năng lực cho học sinh. 
 Trình bày được cách đánh giá trong CT GDPT môn KHTN. 
 Xác định và đo lường năng lực KHTN học bằng cách nào? Minh họa. 
 Thiết kế và phân tích được cách đánh giá năng lực trong môn KHTN 
4.2. Nguồn tài liệu: 
 Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể; Chương trình giáo dục phổ 
thông môn KHTN (ban hành kèm theo thông tư 32/2018/TT-BGDĐT 
ngày 26/12/2018) 
 Mục VI của tài liệu TEXT: Tìm hiểu chương trình môn Khoa học tự nhiên 
trong Chương trình GDPT 2018. 
 Tài liệu hỏi đáp về những vấn đề chung và hỏi đáp về chương trình môn 
KHTN. 
 Tài liệu về đánh giá năng lực học sinh của Bộ GD và ĐT. 
 Infographic và video 
 Phiếu giao nhiệm vụ số 4 
4.3. Tiến trình tổ chức hoạt động: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu về phương pháp giáo dục trong CT GDPT môn KHTN 
 Báo cáo viên trình bày định hướng chung về PPGD trong dạy học phát 
triển phẩm chất và năng lực trong CT môn KHTN. 
 Học viên thực hiện nhiệm vụ 1 theo gợi ý: 
 Nhiệm vụ 1: Hoạt động theo nhóm 
+ Trình bày định hướng chung về PPGD trong dạy học phát triển năng 
lực môn KHTN? 
17 
+ Môn KHTN góp phần phát triển phẩm chất và năng lực chung như thế 
nào? 
+ Làm cách nào để dạy học phát triển năng lực KHTN ? 
+ Mỗi nhóm chọn 1 chủ đề / bài học và thiết kế kế hoạch bài học 
+ Đặt câu hỏi nếu có 
 Báo cáo viên mời đại diện nhóm học viên lên trình bày. 
 Đại diện học viên trình bày, có thể nêu câu hỏi để giải đáp chung. 
 Báo cáo viên tổ chức cho các học viên khác thảo luận, chia sẻ. Báo cáo 
viên tổng kết, đánh giá. 
Hoạt động 2: Tìm hiểu về phương pháp đánh giá giáo dục trong CTGDPT 
môn KHTN 
 Báo cáo viên trình bày tóm tắt định hướng đánh giá giáo dục trong CT 
môn KHTN; Cách đánh giá năng lực KHTN như thế nào? 
 Học viên thực hiện nhiệm vụ 2 theo phiếu giao việc số 04 
 Nhiệm vụ 2: Hoạt động theo nhóm 
+ Trình bày đánh giá năng lực trong chương trình môn KHTN (mục tiêu; 
căn cứ; hình thức và phương pháp đánh giá và công cụ đánh giá). 
+ Mỗi nhóm xây dựng 1 đề kiểm tra đánh giá năng lực nhận thức KHTN 
và lựa chọn một năng lực mà chủ đề/ bài học đó góp phần phát triển 
được năng lực chủ yếu đã lựa chọn. 
+ Đặt câu hỏi có liên quan (nếu có). 
 Báo cáo viên yêu cầu đại diện các nhóm trình bày và tổ chức thảo luận, 
chia sẻ tổng kết. 
4.4. Sản phẩm hoạt động và định hướng đánh giá 
 Sản phẩm: PowerPoint trình bày về các nhiệm vụ. 
 Kế hoạch bài học một chủ đề /bài học cụ thể. 
 Thiết kế đề kiểm tra và xây dựng được công cụ để đánh giá năng lực chủ 
yếu đã lựa chọn thông qua chủ đề/bài học. 
 Định hướng đánh giá: So sánh bài trình bày của nhóm học viên với các 
tài liệu cung cấp. Đánh giá qua sản phẩm và kế hoạch bài học; qua đề kiểm tra ; 
qua công cụ (bảng kiểm quan sát, phiếu đánh giá;). 
18 
C. DỰ KIẾN KẾ HOẠCH TẬP HUẤN (02 ngày) 
Thời 
gian 
Nội dung Cơ sở vật chất, học 
liệu 
Ngày 1 
8h00 
9h00 
- Khai mạc khóa tập huấn 
- Tổ chức lớp ; Chia nhóm. 
- Hoạt động mở đầu: Giới thiệu mục tiêu , 
yêu cầu , ND và Phương pháp tập huấn, tài 
liệu của khóa tập huấn. 
 Học liệu cho học viên. 
 Máy chiếu projector 
 Giấy A0 ; Bút dạ; 
 Học viên mang máy tính. 
9h00 
10h00 
Mô-đun 1 
- Giới thiệu CT môn KHTN 
- Tìm hiểu vị trí CT môn KHTN 
- Thực hiện nhiệm vụ 1 phiếu giao việc số1 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
10h00 
10h30 
Nghỉ giải lao 
10h30 
11h30 
 Tìm hiểu đặc điểm và quan điểm xây 
dựng chương trình môn KHTN 
 Thực hiện nhiệm vụ 2 phiếu giao việc số 1 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
11h30 
13h30 
Nghỉ trưa 
13h30 
15h00 
Mô-đun 2 
- Tìm hiểu mục tiêu của chương trình môn 
KHTN. 
- Tìm hiểu YCCĐ trong CT môn KHTN. 
- Thực hiện nhiệm vụ ghi trong phiếu giao 
việc 2 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
15h00 
15h30 
Nghỉ giải lao 
15h30 
16h30 
- Các nhóm báo cáo kết quả thảo luận Mô-
đun 2 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
Ngày 2 
8h00 
9h30 
Mô-đun 3 
- Tìm hiểu cấu trúc và nội dung của chương 
trình môn KHTN 2018 
- Tìm hiểu các nội dung mới trong CT môn 
KHTN 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
19 
- Tìm hiểu giáo dục tích hợp và giáo dục 
phân hóa thể hiện trong môn KHTN 
- Thực hiện nhiệm vụ ghi trong phiếu giao 
việc 3 
9h30 
10h00 
- Các nhóm báo cáo kết quả thảo luận Mô-
đun 3 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
10h00 
10h30 
Nghỉ giải lao 
10h30 
11h30 
Mô-đun 4 
- Tìm hiểu các PPDH trong CT môn KHTN 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
11h30 
13h30 
- Nghỉ trưa 
9h30 
11h30 
- Tìm hiểu về phương pháp đánh giá giáo 
dục trong CT GDPT môn KHTN 
- Thực hiện nhiệm vụ ghi trong phiếu giao 
việc 4 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
HV sử dụng máy tính 
11h30 
13h30 
- Nghỉ trưa 
13h30 
14h30 
- Thiết kế kế hoạch bài học 
- Thiết kế đề kiểm tra đánh giá 
- Tìm hiểu về thiết bị dạy học và những 
khó khăn GV phổ thông gặp phải và những 
nhiệm vụ GV cần thực hiện (30 phút) 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
14h30 
15h00 
- Các nhóm báo cáo kết quả thảo luận Mô-
đun 4 
5-6 học viên: 1 tờ giấy A0 
15h00 
15h30 
- Nghỉ giải lao 
15h30 
16h30 
- Đánh giá kết quả khóa tập huấn 
- Tổng kết đợt tập huấn 
Phiếu đánh giá 
Bản thu hoạch 
20 
D. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ KHOÁ TẬP HUẤN 
1. Nhiệm vụ, bài thu hoạch mà học viên cần thực hiện sau khóa tập huấn 
 Học viên viết báo cáo thu hoạch theo gợi ý: 
+ Anh/chị đã thu hoạch được những gì qua đợt bồi dưỡng này? Dự kiến 
những khó khăn và hướng khắc phục khi anh/chị triển khai bồi dưỡng 
giảng viên/giáo viên môn KHTN? 
+ Những nội dung nào trong đợt bồi dưỡng này anh/chị nhận thấy có giá 
trị thực tiễn có thể vận dụng vào quá trình bồi dưỡng giáo viên thực 
hiện CT GDPT môn KHTN? 
+ Với vai trò là cán bộ quản lí/ giảng viên/ giáo viên, anh/ chị hãy lập kế 
hoạch hoạt động nhằm vận dụng các nội dung đã học trong đợt tập 
huấn này vào công việc sắp tới. 
2. Phương pháp đánh giá bài thu hoạch sau khóa tập huấn 
2.1. Hoạt động cá nhân 
 Học viên tự suy ngẫm về những thu hoạch của bản thân qua đợt bồi 
dưỡng; 
 Suy nghĩ về ý tưởng, kế hoạch, kết nối những nội dung của chủ đề để 
vận dụng vào thực tiễn, góp phần triển khai tốt việc tổ chức bồi dưỡng 
giáo viên. 
2.2. Chia sẻ ý kiến trong nhóm và cả lớp 
 Học viên chuẩn bị các câu trả lời theo gợi ý 
 Tổ chức trao đổi trong nhóm và cả lớp. 
3. Đánh giá kết quả tập huấn 
 Đánh giá thường xuyên: Học viên được đánh giá thông qua sự tích cực 
thực hiện các hoạt động, mức độ tham gia và khả năng hợp tác với đồng nghiệp 
trong các hoạt động tập huấn, chất lượng hoàn thành các nhiệm vụ trong các 
hoạt động. 
 Kết quả học tập của mỗi học viên được đánh giá tổng hợp mức độ hoàn 
thành các nhiệm vụ và sản phẩm cuối khóa học viên phải đạt được. 
 Đánh giá kết quả thông qua các sản phẩm của quá trình tập huấn: 
Kết quả học tập của mỗi học viên được đánh giá tổng hợp mức độ hoàn 
thành các nhiệm vụ và sản phẩm cuối khóa học viên cần đạt được. 
+ Bài báo cáo thu hoạch sau khi học 4 nội dung 
21 
+ Bài soạn “Kế hoạch dạy học” cho một chủ đề (tiểu chủ đề) trong CT 
môn KHTN. 
+ Đề kiểm tra và bản công cụ để đánh giá năng lực chủ yếu đã lựa chọn 
thông qua chủ đề/bài học. 
+ PowerPoint trình bày qua các nhiệm vụ đã thực hiện. 
 Kết quả đánh giá học viên làm cơ sở tham khảo để Bộ Giáo dục và Đào 
tạo sử dụng học viên như giảng viên nguồn cho các hoạt động tập huấn tiếp 
theo. 
22 
PHỤ LỤC 1 
BÀI SOẠN KẾ HOẠCH DẠY HỌC” THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT 
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH 
Phụ lục 1 giới thiệu một số bài soạn kế hoạch dạy học dùng làm tài liệu để 
thảo luận. 
I. KẾ HOẠCH DẠY HỌC CHỦ ĐỀ: LỰC (KHTN 6) 
A. Yêu cầu cần đạt của chủ đề 
Năng lực khoa học tự nhiên: 
– Lấy được ví dụ để chứng tỏ lực là sự đẩy hoặc sự kéo - KH3.1. 
– Biểu diễn được một lực bằng một mũi tên có điểm đặt tại vật chịu tác dụng 
lực, có độ lớn và theo hướng của sự kéo hoặc đẩy - KH 1.2. 
– Lấy được ví dụ về tác dụng của lực làm: thay đổi tốc độ, thay đổi hướng 
chuyển động, biến dạng vật – KH3.1. 
– Đo được lực bằng lực kế lò xo, đơn vị là niu tơn (Newton, kí hiệu N) 
(không yêu cầu giải thích nguyên lí đo) - KH 2.3. 
– Nêu được: Lực tiếp xúc xuất hiện khi vật (hoặc đối tượng) gây ra lực có sự 
tiếp xúc với vật (hoặc